Advertising:
Σύμπαν: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Cavas (συζήτηση | συνεισφορές) μ (Ανάκληση των αλλαγών BocnoBasle (επιστροφή στην προηγούμενη αναθεώρηση Makris George)) |
μ (liriclar) |
||
Γραμμή 1: | Γραμμή 1: | ||
<font> <font color="blue"> | raclice | ||
<font> <font color="blue"> ΣÏμÏαν </font></font> | |||
Universe | Universe | ||
Γραμμή 5: | Γραμμή 6: | ||
Îίναι Ïο "Îλον" δηλ. οÏιδήÏοÏε Ï
ÏάÏÏει, (ή Ï
ÏήÏÏε ή θα Ï
ÏάÏξει), οÏοÏ
δήÏοÏε. | |||
[[Image:Universe02-goog.jpg|thumb|160px| | [[Image:Universe02-goog.jpg|thumb|160px|ΣÏμÏαν - ÎαλλιÏεÏνική ÎναÏαÏάÏÏαÏη (ÎανείÏ, βÎβαια, δεν μÏÏÏεÏε ÏοÏΠνα λάβει μία "ÏÏ
νολική ÏÏÏογÏαÏία" ÏοÏ
ΣÏμÏανÏÎ¿Ï ÎºÎ±Î¸ÏÏ Î¸Î± ÎÏÏεÏε να βÏεθεί ÎÎ¾Ï Î±ÏÏ Î±Ï
ÏÏ, ÏÏάγμα λογικά αδÏναÏο).]] | ||
== | ==ÎÏιÏμοί== | ||
[[Image:Universe01-goog.jpg|thumb|160px| | [[Image:Universe01-goog.jpg|thumb|160px|ΣÏμÏαν - ΦÏÏογÏάÏηÏη ενÏÏ Î¼Î¹ÎºÏÎ¿Ï ÏμήμαÏÏÏ ÏοÏ
]] | ||
Îίναι Ïο ÏÏνολο ÏοÏ
ÏεÏιλαμβάνει Ïον [[ΧÏÏοÏ|ΧÏÏο]] και Ïον [[ΧÏÏνοÏ|ΧÏÏνο]], καθÏÏ ÎºÎ±Î¹ Ïην Ï
ÏάÏÏοÏ
Ïα [[Îλη]] και [[ÎνÎÏγεια]] καÏά ÏÏ
νÎÏεια δεν μÏοÏεί να νοηθεί να Ï
ÏάÏÏει οÏιδήÏοÏε εκÏÏÏ ÏοÏ
ΣÏμÏανÏÎ¿Ï Î® ÏÏιν και μεÏά αÏÏ Î±Ï
ÏÏ Î´ÎµÎ´Î¿Î¼ÎνοÏ
ÏÏι Ïο "[[ÏÏνολο]]" δε μÏοÏεί να είναι και "Ï
ÏοÏÏνολο". | |||
Îε αÏλÎÏ Î»ÎξειÏ, είναι Ïο [[ÏÏνολο]] ÏÏν Ï
ÏαÏÏÏνÏÏν [[ÎÏ
Ïάνιο ΣÏμα|ÎÏ
ÏάνιÏν ΣÏμάÏÏν]]. ΠονομαÏία ÏÏοÏιοÏίζει Ïο οÏ
Ïάνιο ÏÏ
νÏλο ÏοÏ
ÏεÏιÎÏει Ïα οÏ
Ïάνια ÏÏμαÏα ÏοÏ
μεÏÎ±Î¾Ï ÏοÏ
Ï ÏεÏιλαμβάνεÏαι και η [[Îη]]. | |||
== | ==ÎιÏαγÏγή== | ||
Î [[Îη]], ο [[ÎλιοÏ]], Ïο [[ÎÎ»Î¹Î±ÎºÏ Î£ÏÏÏημα]], ακÏμη και αÏ
ÏÏÏ Î¿ [[ÎαλαξίαÏ]] ÏÏον οÏοίο ανήκοÏ
με, δεν ανÏιÏÏοÏÏÏεÏει ÏαÏά Îνα αÏειÏοελάÏιÏÏο ÏοÏοÏÏÏ ÏοÏ
ΣÏμÏανÏοÏ. | |||
ΣÏην ÏÏαγμαÏικÏÏηÏα Ïο μÎÎ³ÎµÎ¸Î¿Ï ÏοÏ
ΣÏμÏανÏÎ¿Ï ÎµÎ¯Î½Î±Î¹ αÏÏλληÏÏο για Ïον ÎºÎ¿Î¹Î½Ï Î½Î¿Ï. | |||
Î ÏÏοÎλεÏ
Ïη, η γÎνεÏη, Ïο ÏÏήμα και η ηλικία ÏοÏ
ΣÏμÏανÏÎ¿Ï Î±Î½Î±ÏÏοÏδιοÏίζονÏαι ανάλογα μεÏην εÏικÏαÏοÏÏα, καÏά εÏοÏή, θεÏÏία ÏÎ·Ï [[ÎοÏμολογία|ÎοÏμολογίαÏ]]. | |||
== | ==ΣÏεÏικÎÏ ÎÏιÏÏήμεÏ== | ||
ÎÏÏικά, ÏÏÎ¹Ï ÏÏÏÏÏÎ³Î¿Î½ÎµÏ ÎºÎ¿Î¹Î½ÏνίεÏ, Ïο ΣÏμÏαν ήÏαν ανÏικείμενο ÏÏν λαÏκÏν δοξαÏιÏν και ÏÎ·Ï ÎαγείαÏ. ÎÏαν ÏμÏÏ, οÏγανÏθηκαν οι κοινÏÎ½Î¯ÎµÏ ÏÏÏε η Îννοια αÏ
Ïή (καθÏÏ Î®Ïαν κÏίÏÎ¹Î¼Î·Ï ÏημαÏÎ¯Î±Ï Î³Î¹Î± Ïην κοινÏνική ÏαλιναγÏγηÏη ÏοÏ
ÏληθÏ
ÏμοÏ) ÏÎÏαÏε ÏÏην αÏÏλÏ
Ïη και αδιαμÏιÏβήÏηÏη αÏμοδιÏÏηÏα ÏÎ·Ï [[Îεολογία|ÎεολογίαÏ]]. | |||
ÎÏγÏÏεÏα, ÏÏην Î ÏÏιμη ÎÏÏαιÏÏηÏα, ÏÏαν η οÏθολογιÏÏική ανθÏÏÏινη γνÏÏη άÏÏιζε να αναÏÏÏÏÏεÏαι, η Îννοια ÏοÏ
ΣÏμÏανÏÎ¿Ï ÎµÎ¹Ïήλθε ÏÏην ÏÏαίÏα ÏÎ·Ï Î¦Î¹Î»Î¿ÏοÏÎ¯Î±Ï ÎºÎ±Î¹ ÏÎ·Ï [[ÎÏÏÏολογία|ÎÏÏÏολογίαÏ]]. | |||
ΣÏη ÎÏÏεÏη ÎÏÏαιÏÏηÏα, ÏÏην Îλλάδα, η ÏÏÏÏη [[εÏιÏÏήμη]], η [[ÎÏÏÏονομία]] διαÏÏÏίÏθηκε αÏÏ Ïην [[ÎÏÏÏολογία]] και ανÎλαβε με ÏÏ
ÏÏημαÏικÏÏεÏο ÏÏÏÏο Ïην μελÎÏη ÏοÏ
ΣÏμÏανÏοÏ. | |||
ΣÏην ÎεÏαιÏνική ÎÏοÏή και ÏÏην ÎναγÎννηÏη άÏÏιÏε μία άλλη εÏιÏÏήμη, η ΦÏ
Ïική (ÎαλιλαίοÏ, ÎεÏÏÏν), να αÏÏολείÏαι με οÏ
Ïάνια θÎμαÏα και βαθμιαία εÏÎβαλλε Ïην κÏ
ÏιαÏÏία ÏÎ·Ï Ïε αÏ
Ïά. | |||
ΣÏην ΣÏγÏÏονη ÎÏοÏή μία Ïλειάδα ειδικÏν εÏιÏÏημÏν (θÏ
γαÏÏικÎÏ ÏÎ·Ï Î¦Ï
ÏÎ¹ÎºÎ®Ï ÎºÎ±Î¹ ÏÎ·Ï ÎÏÏÏονομίαÏ) ÎÏοÏ
ν αναλάβει Ïην, αÏÏλÏ
Ïα ÏÏ
ÏÏημαÏική ÏλÎον, μελÎÏη ÏοÏ
ΣÏμÏανÏοÏ. | |||
ÎεÏικÎÏ Î±ÏÏ Î±Ï
ÏÎÏ ÎµÎ¯Î½Î±Î¹: | |||
η [[ÎÏÏÏοÏÏ
Ïική]], η [[ÎοÏμολογία]], η [[ÎÏÏÏοβιολογία]], η [[ÎÏÏÏοναÏ
Ïική]] κ.α. | |||
== | ==ÎοÏμικÎÏ ÎνÏÏÏηÏεÏ== | ||
ÎÏιδήÏοÏε Ï
ÏάÏÏει ÏÏο ΣÏμÏαν θεÏÏείÏαι ÏÏι ÏÏ
νίÏÏαÏαι αÏÏ Î¼ÎµÏικÎÏ (Îξι) ÎεμελιÏÎ´ÎµÎ¹Ï ÎοÏμικÎÏ [[ονÏÏÏηÏα|ÎνÏÏÏηÏεÏ]]. ÎÏ
ÏÎÏ ÎµÎ¯Î½Î±Î¹: | |||
* | * ο [[ΧÏÏοÏ]] (Îι ÏÏ
Î½Î®Î¸ÎµÎ¹Ï Î´Î¹Î±ÏÏάÏÎµÎ¹Ï ÏοÏ
είναι ÏÏÎµÎ¯Ï Î±Î»Î»Î¬ Ï
ÏάÏÏοÏ
ν ÏολλÎÏ ÏιθανÏÏηÏÎµÏ Î½Î± ÎÏει και άλλεÏ). | ||
* | * ο [[ΧÏÏνοÏ]] (Î ÏÏ
Î½Î®Î¸Î·Ï Î´Î¹Î±ÏÏάÏή ÏοÏ
είναι μία αλλά Ï
ÏάÏÏει μία μικÏή ÏιθανÏÏηÏα να ÎÏει και άλλεÏ). | ||
* | * η [[Îλη]] (ÎÏοÏελεί Ïο ÏÏ
ÏÏαÏÎ¹ÎºÏ ÏλÏν ÏÏν Ï
ÏαÏÏÏνÏÏν ÏÏμάÏÏν. ΣÏ
μÏεÏιλαμβάνει ÏÎ»ÎµÏ ÏÎ·Ï Î¼Î¿ÏÏÎÏ ÏηÏ, ÏÏ
νήθη, ÏκοÏεινή, ανÏιÏλη). | ||
* | * η [[ÎνÎÏγεια]] (ÎÏοÏελεί Ïην αιÏία ÏλÏν ÏÏν ÏαινομÎνÏν. ΣÏ
μÏεÏιλαμβάνει ÏÎ»ÎµÏ ÏÎ¹Ï Î¼Î¿ÏÏÎÏ ÏÎ·Ï Î´Î·Î». ÎκÏινοβολία, Πεδία, ÎλληλεÏιδÏάÏειÏ, ΣκοÏεινή ÎνÎÏγεια). | ||
Σε αÏ
ÏÎÏ ÏÎ¹Ï Î¿Î½ÏÏÏηÏÎµÏ ÏÏÎÏει να ÏÏ
μεÏιληÏθοÏν Î¬Î»Î»ÎµÏ Î´Ïο, αν θÎλοÏ
με να ενÏÏμαÏÏÏοÏ
με ÏÏο ΣÏμÏαν και Ïην [[ÏληÏοÏοÏία]] δηλ. Ïα "μαθημαÏικά" ÏοÏ
. | |||
* | *ο "ÎιακÏιÏÏÏ ÎογιÏμÏÏ" ÏοÏ
μελεÏάÏαι αÏÏ Ïα ÎιακÏιÏά ÎαθημαÏικά και Ïην ΠληÏοÏοÏική και κÏ
ÏιαÏÏείÏαι αÏÏ Ïην Îννοια Ïην διακÏιÏÏÏηÏÎ±Ï (ÏÏÏÏ Ï.Ï., αÏιθμοί, ÏÏνολα, bits) | ||
* | *ο "ΣÏ
νεÏÎ®Ï ÎογιÏμÏÏ" ÏοÏ
μελεÏάÏαι αÏÏ Ïην ÎνάλÏ
Ïη (ÏÏ. διαÏοÏικÏÏ ÎºÎ±Î¹ ολοκληÏÏÏικÏÏ Î»Î¿Î³Î¹ÏμÏÏ) και κÏ
ÏιαÏÏείÏαι αÏÏ Ïην Îννοια ÏÎ·Ï ÏÏ
νÎÏειαÏ. | ||
ÎÎ»ÎµÏ Î¿Î¹ ÏÏοαναÏεÏθείÏÎµÏ Î¿Î½ÏÏÏηÏÎµÏ Î´ÎµÎ½ είναι εÏακÏιβÏÏ ÎºÎ±Î¸Î¿ÏιÏμÎÎ½ÎµÏ ÎºÎ±Î¹ ανεξάÏÏηÏÎµÏ Î¼ÎµÏÎ±Î¾Ï ÏοÏ
Ï. Î [[ΦÏ
Ïική]] ÎÏει αÏοδείξει ÏÏι η ÎνÎÏγεια μÏοÏεί να μεÏαÏÏαÏεί Ïε Îλη. | |||
ÎÏίÏÎ·Ï Ïο [[ÎαÏÏ
ÏÎ¹ÎºÏ Î ÎµÎ´Î¯Î¿]] (μοÏÏή ενÎÏγειαÏ) μÏοÏεί να εμÏανιÏθεί ÏÏ ÏÏÏÎβλÏÏη ÏοÏ
ΧÏÏοÏ
. | |||
[[image:UniverseExpansion-wik.png|thumb| | [[image:UniverseExpansion-wik.png|thumb|ΠεξÎλιξη ÏοÏ
ΣÏμÏανÏÎ¿Ï ÎºÎ±Ïά εÏίÏεδα ÏολÏ
ÏλοκÏÏηÏαÏ]] | ||
Îια να ανÏιληÏθεί ÎºÎ±Î½ÎµÎ¯Ï ÏÎ¹Ï ÎοÏμικÎÏ ÎνÏÏÏηÏÎµÏ Î±Ï
ÏÎÏ ÏÏÎÏει να θεÏÏήÏει Ïο ΣÏμÏαν ÏÏ Î¼Î¯Î± ÏολÏ
καÏοικία. | |||
ΤÏÏε μÏοÏεί να κάνει ÏÎ¹Ï ÎµÎ¾Î®Ï Î±Î½ÏιÏÏοιÏίεÏ: | |||
* | *Î "ΧÏÏοÏ" ανÏιÏÏοιÏεί ÏÏο οικÏÏεδο ÏοÏ
κÏίÏμαÏοÏ. | ||
* | *Î "ΧÏÏνοÏ" ανÏιÏÏοιÏεί ÏÏην ÏÏονική διάÏκεια ÏÎ·Ï ÏολÏ
καÏÎ¿Î¹ÎºÎ¯Î±Ï (αÏÏ Ïο κÏίÏιμο ÎÏÏ Ïην καÏεδάÏιÏη). | ||
* | *Î "Îλη" ανÏιÏÏοιÏεί ÏÏα οικοδομικά Ï
λικά (Ï.Ï. ÏοÏβλα) | ||
* | *Î "ÎνÎÏγεια" ανÏιÏÏοιÏεί ÏÏην λάÏÏη ÏοÏ
ÏÏ
νδÎει Ïα ÏοÏβλα. | ||
* | *Î "ΣÏ
νεÏÎ®Ï ÎογιÏμÏÏ" ανÏιÏÏοιÏεί ÏÏÎ¹Ï Î³ÏαμμÎÏ ÏÏν "αÏÏιÏεκÏονικÏν ÏÏεδίÏν" ÏοÏ
μηÏÎ±Î½Î¹ÎºÎ¿Ï Î¼Îµ βάÏη Ïα οÏοία κÏίζεÏαι Ïο οικοδÏμημα. | ||
* | *Î "ÎιακÏιÏÏÏ ÎογιÏμÏÏ" ανÏιÏÏοιÏεί ÏÏÎ¹Ï Î¼ÎµÏÏήÏÎµÎ¹Ï ÏÏν μηκÏν ÏÏν γÏαμμÏν αÏ
ÏÏν (δηλ ÏÏÎ¹Ï Î±ÏιθμηÏικÎÏ ÏιμÎÏ ÏÏ. 10 μÎÏÏα). | ||
ÎÏ ÏημειÏθεί εÏιÏλÎον, ÏÏι οι ÏÏοÏοι (Ïα ÏαÏÏμαÏα) ÏÎ·Ï ÏολÏ
καÏÎ¿Î¹ÎºÎ¯Î±Ï Î±Î½ÏιÏÏοιÏοÏν ÏÏα εÏίÏεδα εξÎÎ»Î¹Î¾Î·Ï ÏοÏ
ΣÏμÏανÏÎ¿Ï ÏοÏ
ÏεÏιγÏάÏονÏαι ÏÏο ÏαÏÏν άÏθÏο. | |||
== | ==ÎοÏμικÎÏ ÎομÎÏ== | ||
Î [[Îλη]] ÏÏο ΣÏμÏαν είναι οÏγανÏμÎνη Ïε "δομÎÏ" ÏοÏ
βÏίÏκονÏαι Ïε διαÏοÏεÏικÎÏ ÎºÎ»Î¯Î¼Î±ÎºÎµÏ. | |||
α) ΣÏÎ¹Ï Î¼Î¹ÎºÏÏÏεÏÎµÏ ÎºÎ»Î¯Î¼Î±ÎºÎµÏ Î²ÏίÏκονÏαι και Ïα [[ÎÏÏÏÎ¹ÎºÏ Î£ÏÏÏημα|ÎÏÏÏικά ΣÏ
ÏÏήμαÏα]] ÏοÏ
αÏοÏελοÏνÏαι αÏÏ [[ÎÏÏÎÏαÏ|ÎÏÏÎÏεÏ]] και [[ΠλανήÏηÏ|ΠλανήÏεÏ]], | |||
β) Ïε μεγαλÏÏεÏÎµÏ ÎºÎ»Î¯Î¼Î±ÎºÎµÏ Î²ÏίÏκονÏαι οι [[ÎαλαξίαÏ|ÎαλαξίεÏ]] ÏοÏ
αÏοÏελοÏνÏαι αÏÏ Î´Î¹ÏεκαÏομμÏÏια αÏÏÎÏεÏ, αÎÏιο, ÏκÏνη και [[ΣκοÏεινή Îλη]] και | |||
γ) Ïε ακÏμα μεγαλÏÏεÏÎµÏ ÎºÎ»Î¯Î¼Î±ÎºÎµÏ Î²ÏίÏκονÏαι Î¼ÎµÎ³Î¬Î»ÎµÏ Î¿Î¼Î¬Î´ÎµÏ ÎαλαξιÏν ÏοÏ
ονομάζονÏαι [[ÎÎ±Î»Î±Î¾Î¹Î±ÎºÏ Î£Î¼Î®Î½Î¿Ï|Σμήνη ÎαλαξιÏν]] και αÏοÏελοÏνÏαι ÏÏ
νήθÏÏ Î±ÏÏ ÎµÎºÎ±ÏονÏÎ¬Î´ÎµÏ ÎÏÏ ÎºÎ±Î¹ ÏÎ¹Î»Î¹Î¬Î´ÎµÏ ÎαλαξίεÏ. Î ÏÎ³ÎºÎ¿Ï ÏοÏ
καλÏÏÏει κάθε ÎÎ±Î»Î±Î¾Î¹Î±ÎºÏ Î£Î¼Î®Î½Î¿Ï ÎÏει διάμεÏÏο ÏεÏίÏοÏ
Ïα 10.000.000 ÎÏη ÏÏÏÏÏ (ÏÏ
γκÏίνεÏαι αÏ
ÏÏ Ïο μÎÎ³ÎµÎ¸Î¿Ï Î¼Îµ αÏ
ÏÏ ÏοÏ
Îαλαξία Î¼Î±Ï ÏοÏ
είναι ÏεÏίÏοÏ
150.000 ÎÏη ÏÏÏÏÏ). | |||
δ) Τα Σμήνη ÎαλαξιÏν ανÏίÏÏοιÏα βÏίÏκονÏαι και αÏ
Ïά Ïε ομάδεÏ, μικÏÎÏ Î® μεγάλεÏ, ÏοÏ
ονομάζονÏαι [[ÎÎ±Î»Î±Î¾Î¹Î±ÎºÏ Î¥ÏεÏÏμήνοÏ|Î¥ÏεÏÏμήνη ÎαλαξιÏν]] και ÎÏοÏ
ν ÎκÏαÏη ÏεÏίÏοÏ
100.000.00 ÎÏÏ ÎºÎ±Î¹ 200.000.000 ÎÏη ÏÏÏÏÏ, είναι δηλαδή ÏÎ¬Î½Ï Î±ÏÏ ÎµÎºÎ±ÏÏ ÏοÏÎÏ Î¼ÎµÎ³Î±Î»ÏÏεÏα αÏÏ Ïα Ïμήνη γαλαξιÏν. Τα Î¥ÏεÏÏμήνη ÎαλαξιÏν ÎÏοÏ
ν ÏÏήμαÏα διάÏοÏα, αλλά Ïο κÏ
ÏίαÏÏο είναι αÏ
ÏÏ ÏÏν νημάÏÏν (μονοδιάÏÏαÏο) ή ÏÎ·Ï ÎµÎºÏεÏαμÎÎ½Î·Ï ÎµÏιÏÎ¬Î½ÎµÎ¹Î±Ï (διÏδιάÏÏαÏο). | |||
== | ==ÎξÎλιξη ÏοÏ
ΣÏμÏανÏοÏ== | ||
=== | ===Îεγάλη ÎκÏηξη=== | ||
ÎαÏική αÏεÏηÏία για ÏÎ¹Ï ÏεÏιÏÏÏÏεÏÎµÏ [[ÎοÏμολογία|κοÏμολογικÎÏ Î¸ÎµÏÏίεÏ]] ÏοÏ
αÏÏολοÏνÏαι με Ïην ÏÏοÎλεÏ
Ïη ÏοÏ
ΣÏμÏανÏÎ¿Ï ÎµÎ¯Î½Î±Î¹ η Îννοια ÏÎ·Ï [[Îεγάλη ÎκÏηξη|ÎÎµÎ³Î¬Î»Î·Ï ÎκÏηξηÏ]], ÏοÏ
ÏοÏοθεÏεί Ïη ÎÎνεÏη ÏοÏ
ΣÏμÏανÏÎ¿Ï Ïε μια Ïημειακή ÏεÏιοÏή ÏοÏ
ÏÏÏοÏÏÏνοÏ
άÏειÏÎ·Ï ÏÏ
κνÏÏηÏÎ±Ï ÎºÎ±Î¹ καμÏÏ
λÏÏηÏαÏ, η οÏοία εξεÏÏάγη δημιοÏ
ÏγÏνÏÎ±Ï Ïην [[Îλη]] και Ïην [[ÎνÎÏγεια]] και μαζί ÏοÏ
Ï Ïο [[ΧÏÏοÏ|ΧÏÏο]] και Ïο [[ΧÏÏνοÏ|ΧÏÏνο]]. | |||
* | *Îια εÏιÏÏημολογική ÏÏ
νÎÏεια ÏοÏ
γεγονÏÏÎ¿Ï Î±Ï
ÏÎ¿Ï ÎµÎ¯Î½Î±Î¹ ÏÏι ÏÏεÏείÏαι νοήμαÏÎ¿Ï Î· εÏÏÏηÏη για Ïο Ïι Ï
ÏήÏÏε ή Ïι γινÏÏαν ÏÏιν αÏÏ Ïη Îεγάλη ÎκÏηξη, γιαÏί ο ΧÏÏÎ½Î¿Ï Î´Î·Î¼Î¹Î¿Ï
Ïγήθηκε μαζί ÏÎ·Ï ÎºÎ±Î¹ ÏÏ
νεÏÏÏ Î´ÎµÎ½ Ï
ÏήÏξε "ÏÏιν". | ||
* | *ÎαÏά Ïον ίδιο ÏÏÏÏο ÏÏεÏείÏαι νοήμαÏÎ¿Ï Î· αναζήÏηÏη ÏοÏ
ÏÎ¿Ï Îγινε η Îεγάλη ÎκÏηξη, καθÏÏ Î· ανÏ
ÏαÏξία ÏοÏ
ÏÏÏοÏ
ÏÏιν αÏÏ Î±Ï
Ïήν ÏÏ
νεÏάγεÏαι και Ïην αδÏ
ναμία ÏοÏ
ενÏοÏιÏÎ¼Î¿Ï ÎµÎ½ÏÏ ÏÏ
γκεκÏιμÎνοÏ
ÏημείοÏ
. | ||
=== | ===Î ÏÏιμη εÏοÏή=== | ||
ΠαναÏαÏάÏÏαÏη ÏÏν ÏÏÏÏÏν ÏÏιγμÏν ÏÎ·Ï Î´Î·Î¼Î¹Î¿Ï
ÏÎ³Î¯Î±Ï ÏοÏ
ΣÏμÏανÏÎ¿Ï ÎµÎ¯Î½Î±Î¹ Îνα ιδιαίÏεÏα ÏολÏÏλοκο ÏÏÏβλημα, γιαÏί ÏÏοÏÏοθÎÏει ÏÏ
ÏικÎÏ ÎºÎ±ÏαÏÏάÏÎµÎ¹Ï ÎºÎ±Î¹ διεÏγαÏÎ¯ÎµÏ ÏοÏ
δεν μÏοÏοÏν να αναÏαÏαÏθοÏν ÏÏο εÏγαÏÏήÏιο. ÎεÏά Ïη δεκαεÏία ÏοÏ
1970, ÏμÏÏ, ÏάÏη ÏÏη μεγάλη ÏÏÏοδο ÏοÏ
ÏημειÏθηκε ÏÏη [[ΣÏμαÏιδιακή ΦÏ
Ïική|ΦÏ
Ïική ÏÏν ΣÏοιÏειÏδÏν ΣÏμαÏιδίÏν]], ÏÏν Ï
ÏηλÏν ενεÏγειÏν και ÏÏν [[ÎνοÏοιηÏική Πεδιακή ÎεÏÏία|ÎνοÏοιηÏικÏν ÎεÏÏιÏν ΠεδίοÏ
]], ÎÏει αÏÏίÏει να ÏÏημαÏίζεÏαι μια γενικά ÏαÏαδεκÏή εικÏνα, ÏοÏ
ÏÏ
νήθÏÏ Î±Î½Î±ÏÎÏεÏαι και ÏÏ [[Î ÏÏÏÏ
Ïο ÎοÏÎ¼Î¿Î»Î¿Î³Î¹ÎºÏ ÎονÏÎλο]] ÏοÏ
ΣÏμÏανÏοÏ. ΣÏμÏÏνα με Ïο μονÏÎλο αÏ
ÏÏ, η [[Îεγάλη ÎκÏηξη]] λαμβάνει ÏÏÏα Ïη [[ΧÏονική ΣÏιγμή|ÏÏονική ÏÏιγμή]] 0, ÏÏοÏ
εκÏÏÏ Î±ÏÏ Ïην [[ÏÏ
κνÏÏηÏα]] και Ïην [[καμÏÏ
λÏÏηÏα]] αÏειÏίζεÏαι και η [[θεÏμοκÏαÏία]] ÏοÏ
. Îια Ïα ÏαινÏμενα ÏοÏ
διαδÏαμαÏίÏÏηκαν καÏά Ïα ÏÏÏÏα 10<sup>-43</sup> δεÏ
ÏεÏÏλεÏÏα (sec), ÏοÏ
ÏαÏακÏηÏίζονÏαι και ÏÏ [[ÏÏÏÎ½Î¿Ï Planck]], δεν μÏοÏεί να διαÏÏ
ÏÏθεί ακÏμη καμιά άÏοÏη, γιαÏί ÏÏÎ¹Ï ÏÏ
Î½Î¸Î®ÎºÎµÏ Î¬ÏειÏÎ·Ï ÎºÎ±Î¼ÏÏ
λÏÏηÏÎ±Ï ÏοÏ
ÏÏÏοÏÏÏνοÏ
η [[Îενική ΣÏεÏικÏÏηÏα|Îενική ÎεÏÏία ÏÎ·Ï Î£ÏεÏικÏÏηÏαÏ]] ÏαÏει να ιÏÏÏει και εÏιβάλλεÏαι η ανÏικαÏάÏÏαÏή ÏÎ·Ï Î±ÏÏ Î¼Î¹Î± [[ÎβανÏική ÎαÏÏÏηÏα|ÎβανÏική ÎεÏÏία ÏÎ·Ï ÎαÏÏÏηÏαÏ]], η οÏοία δεν ÎÏει ÏμÏÏ Î±ÎºÏμη ολοκληÏÏθεί. Îίναι η εÏοÏή ÏοÏ
οι ÏÎÏÏεÏÎµÎ¹Ï Î¸ÎµÎ¼ÎµÎ»Î¹ÏÎ´ÎµÎ¹Ï ÎλλεÏιδÏάÏÎµÎ¹Ï ÏÎ·Ï [[ΦÏÏη|ΦÏÏηÏ]] αÏοÏελοÏν μία και μοναδική [[Îνιαίο Πεδίο|Îνιαία ÎλληλεÏίδÏαÏη]] και η θεÏμοκÏαÏία Ïθάνει ÏοÏ
Ï 1032 Î, η ÏÏ
κνÏÏηÏα Ïα 1092 γÏαμ./κÏ
β. εκαÏ., ÎµÎ½Ï Î¿Î¹ διαÏÏάÏÎµÎ¹Ï ÏοÏ
ΣÏμÏανÏÎ¿Ï Î±Î½ÎÏÏονÏαι μÏÎ»Î¹Ï ÏÏο 1 ÏÏιÏεκαÏομμÏ
ÏιοÏÏÏ ÏÏν διαÏÏάÏεÏν ÏοÏ
αÏÏμοÏ
ÏοÏ
Ï
δÏογÏνοÏ
. | |||
=== | ===ÎÏοÏÏÏιÏμοί ÎλληλεÏιδÏάÏεÏν=== | ||
ΣÏα 10<sup>-43</sup> δεÏ
ÏεÏÏλεÏÏα η [[ÎαÏÏ
Ïική ÎλληλεÏίδÏαÏη]] αÏοÏÏÏίζεÏαι ÏÏν άλλÏν και αÏοÏελεί αÏ
ÏοÏελή εÏίδÏαÏη, ÎµÎ½Ï Î¼ÎµÏÎ±Î¾Ï 10<sup>-43</sup> και 10<sup>-35</sup> δεÏ
ÏεÏολÎÏÏÏν, καθÏÏ Ïο ΣÏμÏαν διαÏÏÎλλεÏαι και η θεÏμοκÏαÏία ÏοÏ
ÏÎÏÏει ÏÏοÏ
Ï 1028 Î, γίνεÏαι ÎÎ½Î±Ï Î´ÎµÏÏεÏÎ¿Ï Î´Î¹Î±ÏÏÏιÏμÏÏ, αÏ
ÏÏÏ ÏÎ·Ï [[ÎÏÏÏ
Ïή ÎλληλεÏίδÏαÏη|ÎÏÏÏ
ÏÎ®Ï ÎλληλεÏίδÏαÏηÏ]] αÏÏ Ïην [[ÎλεκÏÏαÏÎ¸ÎµÎ½Î®Ï ÎλληλεÏίδÏαÏη|ÎλεκÏÏοαÏθενή ÎλληλεÏίδÏαÏηÏ]]. | |||
ΣÏο ÏÏάδιο αÏ
ÏÏ Î· καÏάÏÏαÏη κάÏÏÏ Î¾ÎµÎºÎ±Î¸Î±Ïίζει. ΣÏημαÏίζονÏαι Ïα [[κÏ
ÏκÏνιο|κÏ
ÏκÏνια]] (quarks) και Ïα [[λεÏÏÏνιο|λεÏÏÏνια]] ([[ηλεκÏÏÏνιο|ηλεκÏÏÏνια]] και [[νεÏÏίνο|νεÏÏίνα]]) μαζί με Ïα ανÏίÏÏοιÏα ανÏιÏÏμαÏίδιά ÏοÏ
Ï, καθÏÏ ÎºÎ±Î¹ μια ÏειÏά αÏÏ ÏÏμαÏίδια ÏÎ¿Î»Ï Î¼ÎµÎ³Î¬Î»Î·Ï Î¼Î¬Î¶Î±Ï ÏοÏ
δεν ÏαÏαÏηÏοÏνÏαι ÏήμεÏα, Ïα [[ÎαγνηÏÎ¹ÎºÏ ÎονÏÏολο|μαγνηÏικά μονÏÏολα]], ÎµÎ½Ï ÏÏ
Ïικά Ï
ÏάÏÏοÏ
ν και Ïα ÏανÏαÏÎ¿Ï ÏαÏÏνÏα [[ÏÏÏÏνιο|ÏÏÏÏνια]] ÏÎ·Ï Î±ÎºÏÎ¹Î½Î¿Î²Î¿Î»Î¯Î±Ï (εÏοÏή ÏÏν κοÏ
άÏκÏ). Î "ÏοÏÏα" αÏ
Ïή ÏÏν ÏÏμαÏιδίÏν Ï
ÏίÏÏαÏαι μÎÏÏι Ïην ÎλεÏ
Ïη ÏÏν 10<sup>-6</sup> δεÏ
ÏεÏολÎÏÏÏν, δηλ. 1 εκαÏομμÏ
ÏιοÏÏÏ ÏοÏ
δεÏ
ÏεÏολÎÏÏοÏ
μεÏά Ïη Îεγάλη ÎκÏηξη και αÏÎ¿Ï ÏÏοηγοÏ
μÎνÏÏ, ÏÏα 10<sup>-16</sup> δεÏ
ÏεÏÏλεÏÏα και Ïε θεÏμοκÏαÏία 1015 Î, ÎÏει γίνει ÎÎ½Î±Ï Î½ÎÎ¿Ï Î´Î¹Î±ÏÏÏιÏμÏÏ, καÏά Ïον οÏοίο η ηλεκÏÏοαÏÎ¸ÎµÎ½Î®Ï Î´Ïναμη ÏÏÏίζεÏαι ÏÏην [[ÎÏÎ¸ÎµÎ½Î®Ï ÎλληλεÏίδÏαÏη|ÎÏθενή ÎλληλεÏίδÏαÏη]] και ÏÏην [[ÎλεκÏÏομαγνηÏική ÎλληλεÏίδÏαÏη]]. | |||
ÎÏÏ ÎµÎºÎµÎ¯Î½Î· Ïη ÏÏιγμή οι δÏο αÏ
ÏÎÏ ÎλληλεÏιδÏάÏÎµÎ¹Ï Î¼Î±Î¶Î¯ με Ïην [[ÎÏÏÏ
Ïή ÎλληλεÏίδÏαÏη]] και Ïη [[ÎαÏÏ
Ïική ÎλληλεÏίδÏαÏη]] θα αÏοÏελÎÏοÏ
ν ÏÎ¹Ï ÏÎÏÏεÏÎµÎ¹Ï [[ÎεμελιÏÎ´Î·Ï ÎλληλεÏίδÏαÏη|ÎεμελιÏÎ´ÎµÎ¹Ï ÎλληλεÏιδÏάÏειÏ]] ÏÎ·Ï Î¦ÏÏηÏ. | |||
=== | ===Î ÏÏÏονιοÏÏνθεÏη=== | ||
ÎνάμεÏα ÏÏα 10<sup>-16</sup> δεÏ
ÏεÏÏλεÏÏα και ÏÏα 10<sup>-4</sup> δεÏ
ÏεÏÏλεÏÏα, καθÏÏ ÏÏ
νεÏίζεÏαι η διαÏÏολή ÏοÏ
ÏÏμÏανÏÎ¿Ï ÎºÎ±Î¹ η θεÏμοκÏαÏία ανÎÏÏεÏαι ÏÏοÏ
Ï 1014 ΠαÏοκÏά αÏοÏαÏιÏÏÎ¹ÎºÏ ÏÏλο η ÎÏÏÏ
Ïή Î Ï
Ïηνική ÎλληλεÏίδÏαÏη, με αÏοÏÎλεÏμα Ïα [[κοÏ
άÏκÏ|κÏ
ÏκÏνια]] (quarks) ÏοÏ
μÎÏÏι ÏÏÏε ÏεÏιÏÎÏονÏαν ελεÏθεÏα να δεÏμεÏ
ÏοÏν ÏÏημαÏίζονÏÎ±Ï ÏÏÏÏÏνια και νεÏÏÏνια (ÎδÏονιακή ÎÏοÏή). ÎαÏά Ïο διάÏÏημα αÏ
ÏÏ Ïα ζεÏγη αδÏονίÏν-ανÏιαδÏονίÏν κÏ
ÏιαÏÏοÏν με Ïη μεγάλη ÏοÏ
Ï Î¼Î¬Î¶Î± ÏÏη δÏ
ναμική ÏÏ
μÏεÏιÏοÏά ÏοÏ
κοÏÎ¼Î¹ÎºÎ¿Ï ÏεÏ
ÏÏÎ¿Ï Î¼ÎÏÏι Ïη ÏÏιγμή ÏÏν 10<sup>-4</sup> δεÏ
ÏεÏολÎÏÏÏν, ÏοÏ
η θεÏμοκÏαÏία ÏÏν 1012Πδεν εÏαÏκεί ÏλÎον για Ïο ÏÏημαÏιÏÎ¼Ï ÏοÏ
Ï. | |||
=== | ===ÎξαÏάνιÏη ÎνÏιÏληÏ=== | ||
ΤÏÏε Ïα ÏÏÏÏÏνια "αλληλοεξοÏ
δεÏεÏÏνονÏαι" με Ïα ανÏι-ÏÏÏÏÏνια ([[ανÏιÏλη]]) ÏÏημαÏίζονÏÎ±Ï [[ÏÏÏÏνιο|ÏÏÏÏνια]], εκÏÏÏ Î±ÏÏ Îνα ελάÏιÏÏο Ï
ÏÏλειμμά ÏοÏ
Ï, αÏÏ Ïο οÏοίο θα ÏÏημαÏιÏÏεί αÏγÏÏεÏα ολÏκληÏο Ïο γνÏÏÏÏ Î¼Î±Ï Î£ÏμÏαν. Τον κÏÏιο ÏÏλο μεÏÎ±Î¾Ï ÏÏν 10<sup>-4</sup> δεÏ
ÏεÏολÎÏÏÏν και ÏÏν 5 δεÏ
ÏεÏολÎÏÏÏν μεÏά Ïη [[Îεγάλη ÎκÏηξη]] αναλαμβάνοÏ
ν ÏλÎον Ïα [[ÎεÏÏÏνιο|λεÏÏÏνια]] (ÎεÏÏονιακή ÎÏοÏή), αλλά ήδη ÏÏο ÏÏÏÏο δεÏ
ÏεÏÏλεÏÏο Ïα [[νεÏÏίνο|νεÏÏίνα]] αÏοÏÏ
νδÎονÏαι αÏÏ Ïα Ï
ÏÏλοιÏα ÏÏ
ÏÏαÏικά ÏοÏ
κοÏÎ¼Î¹ÎºÎ¿Ï ÏλάÏμαÏοÏ, αÏÎ¿Ï Î¿Î¹ αÏθενικÎÏ ÏοÏ
Ï Î±Î»Î»Î·Î»ÎµÏιδÏάÏÎµÎ¹Ï ÎµÎ¯Î½Î±Î¹ εξαιÏεÏικά ÏÏÎ¬Î½Î¹ÎµÏ ÎºÎ±Î¹ δεν μÏοÏοÏν να Ïα κÏαÏήÏοÏ
ν Ïε [[ÎεÏμοδÏ
ναμική ÎÏοÏÏοÏία]]. | |||
ÎεÏά Ïα 5 δεÏ
ÏεÏÏλεÏÏα η θεÏμοκÏαÏία ÎÏει ÏÎÏει λÏÎ³Ï ÏÎ·Ï ÏÏ
νεÏιζÏÎ¼ÎµÎ½Î·Ï Î´Î¹Î±ÏÏÎ¿Î»Î®Ï ÏÏοÏ
Ï 109 Πκαι η [[ÎίδÏ
μη ÎÎνεÏη]], δηλ. η δημιοÏ
Ïγία [[ηλεκÏÏÏνιο|ηλεκÏÏονίÏν]] και [[ÏοζιÏÏÏνιο|ÏοζιÏÏονίÏν]] αÏÏ ÏÏÏÏνια, δεν είναι ÏλÎον δÏ
ναÏή. Τα ηλεκÏÏÏνια και Ïα ÏοζιÏÏÏνια λÏÎ³Ï ÏÎ·Ï Î±Î¼Î¿Î¹Î²Î±Î¯Î±Ï ÏοÏ
Ï Î±Î»Î»Î·Î»Î¿ÎµÎ¾Î¿Ï
δεÏÎÏÏÏÎ·Ï ÎµÎ¾Î±ÏανίζονÏαι με Ïη ÏειÏά ÏοÏ
Ï Î±ÏÏ Ïο ÏÏοÏκήνιο, αÏήνονÏÎ±Ï Îνα μικÏÏ Ï
ÏÏλειμμα ηλεκÏÏονίÏν ιÏοδÏναμο με αÏ
ÏÏ ÏÏν αδÏονίÏν. | |||
=== | ===ΦÏÏοκÏαÏία=== | ||
Το ΣÏμÏαν ειÏÎÏÏεÏαι ÏλÎον ÏÏην εÏοÏή ÏÎ·Ï ÎºÏ
ÏιαÏÏÎ¯Î±Ï ÏÎ·Ï Î±ÎºÏÎ¹Î½Î¿Î²Î¿Î»Î¯Î±Ï (ΦÏÏονιακή ÎÏοÏή ή ÏÏÏοκÏαÏία), ÏοÏ
θα διαÏκÎÏει ÏÎ¿Î»Ï ÏεÏιÏÏÏÏεÏο αÏÏ ÏÎ¹Ï ÏÏοηγοÏμενεÏ, γÏÏÏ ÏÏα 500.000 ÏÏÏνια. Îδη ÏμÏÏ ÏÏα ÏÏÏÏα 15 λεÏÏά και ÎµÎ½Ï Î¿Î¹ γÏαμμικÎÏ Î´Î¹Î±ÏÏάÏÎµÎ¹Ï ÏοÏ
ΣÏμÏανÏÎ¿Ï Î±Ï
ξάνονÏαι καÏά 30 ÏοÏÎÏ, λαμβάνει ÏÏÏα ο ÏÏημαÏιÏμÏÏ ÏÏ
ÏήνÏν Ï
δÏογÏνοÏ
, ηλίοÏ
, λιθίοÏ
και βηÏÏ
λλίοÏ
. ÎεÏά Ïο ÏÏÏÏο αÏ
ÏÏ Î´ÎµÎºÎ±ÏενÏάλεÏÏο η ÏÏ
ÏηνοÏÏνθεÏη ÏÏαμαÏά. | |||
Îα ÏÏ
νεÏιÏÏεί διÏεκαÏομμÏÏια ÏÏÏνια αÏγÏÏεÏα Ïε ÏοÏική μÏνο κλίμακα ÏÏο εÏÏÏεÏÎ¹ÎºÏ ÏÏν αÏÏÎÏÏν και καÏά ÏÎ¹Ï ÎµÎºÏÎ®Î¾ÎµÎ¹Ï ÏÏν ÏοÏ
ÏεÏνÏβα. | |||
ΣÏην ÏεÏίοδο ÏÎ·Ï ÎºÏ
ÏιαÏÏÎ¯Î±Ï ÏÏν ÏÏÏονίÏν Ïο ΣÏμÏαν ÎÏει Ïη μοÏÏή ÏÏÏÎ¹Î½Î·Ï ÏÏαίÏÎ±Ï ÏοÏ
για εκαÏονÏÎ¬Î´ÎµÏ ÏÎ¹Î»Î¹Î¬Î´ÎµÏ ÏÏÏνια διαÏÏÎλλεÏαι ÏÏÏÎ¯Ï ÏημανÏικÎÏ Î¼ÎµÏαβολÎÏ, αλλάζονÏÎ±Ï Î¼Ïνο Ïο ÏÏÏμα ÏοÏ
αÏÏ ÎµÎºÏÏ
ÏλÏÏÎ¹ÎºÏ Î³Î±Î»Î¬Î¶Î¹Î¿ και λεÏ
ÎºÏ Ïε κιÏÏινÏÏÏ, ÏοÏÏοκαλί και, ÏÎλοÏ, κÏκκινο, καθÏÏ Î· θεÏμοκÏαÏία ÏοÏ
ÏÏ
νεÏÏÏ Î¼ÎµÎ¹ÏνεÏαι. Îι ÏÏ
ÏνÎÏ ÏÏ
γκÏοÏÏÎµÎ¹Ï ÏÏν ÏÏÏονίÏν με Ïα αÏνηÏικά ÏοÏÏιÏμÎνα ηλεκÏÏÏνια και Ïα θεÏικά ιÏνÏα ÏÏν ÏÏ
ÏήνÏν, ÏοÏ
εξαÏÏαλίζοÏ
ν Ïη θεÏμική ιÏοÏÏοÏία ÏÎ»Î·Ï - ακÏινοβολίαÏ, δεν εÏιÏÏÎÏοÏ
ν ÏÏην ÏελεÏ
Ïαία να "ÏαξιδεÏÏει" αÏκεÏά μακÏιά, με αÏοÏÎλεÏμα Ïο ΣÏμÏαν ÏÎ·Ï ÏεÏιÏδοÏ
αÏ
ÏÎ®Ï Î½Î± ÏαÏοÏ
ÏιάζεÏαι θαμÏÏ ÎºÎ±Î¹ αδιαÏανÎÏ Ïε Îναν Ï
ÏοÏιθÎμενο ÏαÏαÏηÏηÏή. ÎαθÏÏ, ÏμÏÏ, Ïο ΣÏμÏαν ÏÏ
νεÏίζει να διαÏÏÎλλεÏαι και να ÏÏÏεÏαι, Ïα ηλεκÏÏÏνια αÏÏίζοÏ
ν να δεÏμεÏονÏαι αÏÏ ÏοÏ
Ï ÏÏ
ÏÎ®Î½ÎµÏ ÏÏημαÏίζονÏÎ±Ï Î¬Ïομα, με ÏÏ
νÎÏεια να ÏÏαμαÏήÏει η αλληλεÏίδÏαÏή ÏοÏ
Ï Î¼Îµ Ïα ÏÏÏÏνια. | |||
=== | ===ÎιαÏÏÏιÏμÏÏ ÎÎ»Î·Ï ÎºÎ±Î¹ ÎκÏινοβολίαÏ=== | ||
ΣÏα 500.000 ÏÏÏνια η θεÏμοκÏαÏία ÎÏει ÏÎÏει ÏÏοÏ
Ï 3.000 Î, ÎµÎ½Ï Ïο ÏÏμÏαν ÎÏει ÏθάÏει να είναι 1.000 ÏοÏÎÏ Î¼Î¹ÎºÏÏÏεÏο αÏÏ Ï,Ïι ÏήμεÏα. Îι ÏÏ
Î½Î¸Î®ÎºÎµÏ ÎµÎ¯Î½Î±Î¹ ÏÏÎ¹Î¼ÎµÏ Î³Î¹Î± Ïο διαÏÏÏιÏÎ¼Ï ÏÎ·Ï ÏÎ»Î·Ï Î±ÏÏ Ïην ακÏινοβολία (εÏοÏή ÏÎ·Ï ÏÎ»Î·Ï Î® Ï
λοκÏαÏία) και Ïα ÏÏÏÏνια κινοÏνÏαι ÏλÎον ελεÏθεÏα ÏÏο ÏÏÏο, καθιÏÏÏνÏÎ±Ï Ïο ΣÏμÏαν διαÏανÎÏ ÎºÎ±Î¹ ÏÏοÏιÏÏ ÏÏην [[ÏαÏαÏήÏηÏη]]. ÎÏÏÏÏοια ÏοÏ
γεγονÏÏÎ¿Ï Î±Ï
ÏÎ¿Ï Î±ÏοÏελεί η διάÏÏ
Ïη [[ÎοÏμική ÎκÏινοβολία Î¥ÏοβάθÏοÏ
|ακÏινοβολία μικÏοκÏ
μάÏÏν]] ÏοÏ
ÏÏοαναÏÎÏθηκε. | |||
=== | ===ÎÎνεÏη ÎαλαξιακÏν ÎομÏν=== | ||
ΣÏην εÏοÏή ÏÎ·Ï Ï
λοκÏαÏÎ¯Î±Ï Ïο ΣÏμÏαν ÏÏ
νÎÏιÏε να διαÏÏÎλλεÏαι, με εÏακÏλοÏ
θο Ïην ελάÏÏÏÏη ÏÎ·Ï ÏÏ
κνÏÏηÏÎ±Ï ÎºÎ±Î¹ ÏÎ·Ï Î¸ÎµÏμοκÏαÏÎ¯Î±Ï ÏοÏ
. ΠαÏÏική, ÏμÏÏ, ομοιογÎνεια ÏοÏ
ΣÏμÏανÏÎ¿Ï Î¬ÏÏιÏε να διαÏαÏάÏÏεÏαι αÏÏ Î¼Î¹ÎºÏÎÏ Î±ÏÏικά ÏÏ
ÏÎ±Î¯ÎµÏ ÏοÏικÎÏ ÏÏ
γκενÏÏÏÏÎµÎ¹Ï ÏληÏ, ÏοÏ
λÏÎ³Ï ÏÏν αμοιβαίÏν δÏ
νάμεÏν βαÏÏÏηÏÎ±Ï ÏοÏ
αναÏÏÏÏÏονÏαν ÎÏειναν να μεγαλÏÏοÏ
ν και να ÏÏ
μÏÏ
κνÏθοÏν ακÏμη ÏεÏιÏÏÏÏεÏο ανÏί να ακολοÏ
θοÏν "ÏÏ
Ïλά", ÏÏÏÏ Î³Î¹Î½ÏÏαν μÎÏÏι ÏÏÏε, Ïη γενικÏÏεÏη διαÏÏολή ÏοÏ
ÏÏμÏανÏοÏ. ÎÏÏ ÏÎ¹Ï ÏÏ
μÏÏ
κνÏÏÎµÎ¹Ï Î±Ï
ÏÎÏ Î´Î·Î¼Î¹Î¿Ï
Ïγήθηκαν μεÏά αÏÏ 3 διÏεκαÏομ. ÏÏÏνια οι ÏÎ±Î´Î¹Î¿Î³Î±Î»Î±Î¾Î¯ÎµÏ ÎºÎ±Î¹ Ïα κβάζαÏÏ ÎºÎ±Î¹ μεÏά αÏÏ 8 διÏεκαÏομ. ÏÏÏνια οι γαλαξίεÏ. | |||
=== | ===ÎÏÏÏογÎνεÏη=== | ||
ΤÎλοÏ, ÏÏο εÏÏÏεÏÎ¹ÎºÏ ÏÏν γαλαξιÏν αÏÏ Î¼Î¹ÎºÏÏÏεÏÎµÏ ÏÏ
μÏÏ
κνÏÏÎµÎ¹Ï ÎÎ»Î·Ï Î¸Î± ÏÏημαÏιÏÏοÏν ÏÏη ÏÏ
νÎÏεια η ÏÏÏÏη αÏÏÏική γενεά (ΡοÏulatiοn Î) και καÏÏÏιν η δεÏÏεÏη (ΡοÏulatiοn ÎI) γενεά ÏÏν [[αÏÏÎÏαÏ|ÎÏÏÎÏÏν]]. Î [[ÎλιοÏ]] ανήκει ÏÏη δεÏÏεÏη γενεά ÏÏν αÏÏÎÏÏν και δημιοÏ
Ïγήθηκε μαζί με Ïο [[ÎÏÏÏÎ¹ÎºÏ Î£ÏÏÏημα]] ÏοÏ
Ïον ÏεÏιβάλλει (δηλ. Ïο γνÏÏÏÏ Î¼Î±Ï [[ÎÎ»Î¹Î±ÎºÏ Î£ÏÏÏημα]]) ÏÏιν αÏÏ 4,6 διÏεκαÏομ. ÎÏη. | |||
=== | ===ΣÏνοÏη=== | ||
Το ÏενάÏιο ÏÎ·Ï ÎÎµÎ³Î¬Î»Î·Ï ÎκÏÎ·Î¾Î·Ï ÏοÏ
ÏκιαγÏαÏήθηκε Ïε γενικÎÏ Î³ÏαμμÎÏ ÎµÏμηνεÏει αÏκεÏά καλά Ïα ÏεÏιÏÏÏÏεÏα ÏαÏακÏηÏιÏÏικά ÏοÏ
ΣÏμÏανÏÎ¿Ï ÏÏÏÏ Î±Ï
ÏÏ ÏαÏαÏηÏείÏαι ÏήμεÏα και ιδίÏÏ Ïη διαÏÏολή ÏοÏ
, ÏοÏ
ÏαÏαÏÏÏει ÏοÏ
Ï ÎÎ±Î»Î±Î¾Î¯ÎµÏ Ïε μια ομοιÏμοÏÏη κίνηÏη. | |||
ΠαÏάλληλα, ÏμÏÏ, αÏήνει αναÏάνÏηÏα μια ÏειÏά αÏÏ ÎµÏÏÏήμαÏα, ÏÏÏÏ ÎµÎ¯Î½Î±Î¹ η [[ομοιογÎνεια]] και η [[ιÏοÏÏοÏία]] ÏοÏ
ΣÏμÏανÏοÏ, η μεγάλη ÏÏοÏÎγγιÏη ÏÎ·Ï ÏαÏαμÎÏÏοÏ
κ ÏÏÎ¿Ï Ïη μονάδα ÏοÏ
ανÏιÏÏοιÏεί Ïε Îνα "εÏίÏεδο" ÏÏαÏÎ¹ÎºÏ ÏÏμÏαν, Ïο γεγονÏÏ ÏÏι Ïλοι οι Î³Î±Î»Î±Î¾Î¯ÎµÏ ÎÏοÏ
ν ÏεÏίÏοÏ
Ïην ίδια μάζα και, ÏÎλοÏ, η αδÏ
ναμία ÏαÏαÏήÏηÏÎ·Ï Î¼Î±Î³Î½Î·ÏικÏν μονÏÏολÏν ÏοÏ
θα ÎÏÏεÏε να ÎÏοÏ
ν δημιοÏ
Ïγηθεί ÏÏα αÏÏικά ÏÏάδια ÏÎ·Ï ÎÎµÎ³Î¬Î»Î·Ï ÎκÏηξηÏ. | |||
=== | ===ÎοÏμικÏÏ Î Î»Î·Î¸ÏÏιÏμÏÏ=== | ||
Îια λÏÏη ÏÏα ÏÏοβλήμαÏα αÏ
Ïά εÏιÏειÏεί να δÏÏει η θεÏÏία ÏοÏ
[[ΠληθÏÏιÏμÏÏ|ÎοÏÎ¼Î¹ÎºÎ¿Ï Î Î»Î·Î¸ÏÏιÏμοÏ]], ÏοÏ
διαÏÏ
ÏÏθηκε ÏÏη δεκαεÏία ÏοÏ
1980 αÏÏ Ïον Îλαν Îκαθ ÏοÏ
ΤεÏÎ½Î¿Î»Î¿Î³Î¹ÎºÎ¿Ï ÎνÏÏιÏοÏÏοÏ
ÏÎ·Ï ÎαÏαÏοÏ
ÏÎÏÎ·Ï (ÎÎΤ). ÎαÏική ÏÎ·Ï Î¹Î´Îα είναι ÏÏι καÏά Ïη ÏÏονική ÏÏιγμή ÏÏν 10-35 δεÏ
ÏεÏολÎÏÏÏν αÏÏ Ïη Îεγάλη ÎκÏηξη, ÏÏαν η θεÏμοκÏαÏία ανεÏÏÏÏαν ÏÏοÏ
Ï 1027 Πκαι Îλαβε ÏÏÏα ο διαÏÏÏιÏμÏÏ ÏÎ·Ï Î¹ÏÏÏ
ÏÎ®Ï Î±Î»Î»Î·Î»ÎµÏίδÏαÏÎ·Ï Î±ÏÏ Ïην ηλεκÏÏοαÏθενή δÏναμη, Ïο ÏÏμÏαν Ï
ÏÎÏÏη μια αλλαγή ÏάÏηÏ, κάÏι ανάλογο με Ïη ÏÏ
μÏÏκνÏÏη ÏοÏ
αÏÎ¼Î¿Ï ÎºÎ±Î¹ Ïη μεÏαÏÏοÏή ÏοÏ
Ïε Ï
γÏÏ. | |||
=== | ===ΠολÏ
ÏÏμÏαν=== | ||
[[Image:UniverseBubble-goog.gif|thumb|300px| | [[Image:UniverseBubble-goog.gif|thumb|300px|ÎÎνεÏη ενÏÏ Î£ÏμÏανÏÎ¿Ï Î±ÏÏ Î¼Î¯Î± "ÎοÏμική ΦÏ
Ïαλλίδα" ÏÏμÏÏνα με ÏÎ¹Ï Î±ÏÏÏÎµÎ¹Ï ÏεÏί ΠολÏ
ÏÏμÏανÏοÏ]] | ||
ÎÏοÏÎλεÏμα ÏÎ·Ï Î±Î»Î»Î±Î³Î®Ï Î±Ï
ÏÎ®Ï Î®Ïαν ο διαÏÏÏιÏμÏÏ ÏοÏ
ΣÏμÏανÏÎ¿Ï Ïε εÏιμÎÏοÏ
Ï ÏεÏιοÏÎÏ Ï
ÏÏ ÏÏÏο [[ÎοÏμική ΦÏ
Ïαλλίδα|ÏÏ
ÏαλλίδÏν]] και η μεÏαβολή ÏÏν διαÏÏάÏεÏν ÏÏν ÏεÏιοÏÏν αÏ
ÏÏν εκθεÏικά, δηλ. ÏάÏα ÏÎ¿Î»Ï Î±ÏÏÏομα μÎÏÏι Ïη ÏÏονική ÏÏιγμή ÏÏν 10<sup>-6</sup> δεÏ
ÏεÏολÎÏÏÏν, καÏά Ïην οÏοία η Ï
ÏεÏανάÏÏÏ
ξη αÏ
Ïή ÏÏαμάÏηÏε και άÏÏιÏε η βÏαδÏÏεÏη διαδικαÏία ÏÎ·Ï Î´Î¹Î±ÏÏÎ¿Î»Î®Ï ÏοÏ
ÏεÏιγÏάÏηκε ÏαÏαÏάνÏ. Îια αÏÏ ÏÎ¹Ï ÏÏ
ÏÎ±Î»Î»Î¯Î´ÎµÏ Î±Ï
ÏÎÏ Î±ÏξηÏε μÎÏα Ïε 10<sup>-31</sup> δεÏ
ÏεÏÏλεÏÏα Ïη διάμεÏÏÏ ÏÎ·Ï Î±ÏÏ 10<sup>-45</sup> μÎÏÏα Ïε 10 ÏεÏίÏοÏ
εκαÏοÏÏά, δηλ. Ïε 10<sup>-1</sup> μÎÏÏα, και αÏοÏÎλεÏε ÏÏη ÏÏ
νÎÏεια Ïο οÏαÏÏ Ïε ÎµÎ¼Î¬Ï Î£ÏμÏαν, ÏοÏ
αÏ
Ïή Ïη ÏÏιγμή ÎÏει γÏαμμικÎÏ Î´Î¹Î±ÏÏάÏÎµÎ¹Ï 1010 ÎÏη ÏÏÏÏÏ, ÎµÎ½Ï Ïο ÏÏαγμαÏÎ¹ÎºÏ Î£ÏμÏαν με ÏÎ¿Î»Ï Î¼ÎµÎ³Î±Î»ÏÏεÏη διάμεÏÏο (ÏÎ·Ï ÏÎ¬Î¾Î·Ï ÏÏν 103000 εÏÏν ÏÏÏÏÏ) αÏοÏελείÏαι αÏÏ Ïολλά εÏιμÎÏοÏ
Ï Î£ÏμÏανÏα, ανάμεÏα ÏÏα οÏοία δεν Ï
ÏάÏÏει καμιά εÏικοινÏνία και καμιά αλληλεÏίδÏαÏη, ÏαÏά Ïην αÏÏική αιÏιακή ÏοÏ
Ï ÏÏÎÏη και Ïην κοινή ÏοÏ
Ï ÏÏοÎλεÏ
Ïη. | |||
Î [[ΦÏ
Ïική]] μÏοÏεί να είναι διαÏοÏεÏική ÏÏα εÏιμÎÏοÏ
Ï Î±Ï
Ïά ΣÏμÏανÏα, η ÏÏ
κνÏÏηÏα [[ενÎÏγεια|ενÎÏγειαÏ]] να είναι μεγαλÏÏεÏη ή μικÏÏÏεÏη, η ÏάÏη ÏοÏ
ÏληθÏÏιÏÎ¼Î¿Ï Î½Î± διαÏκεί ανÏίÏÏοιÏα ÏεÏιÏÏÏÏεÏο ή λιγÏÏεÏο, ÎµÎ½Ï Î±ÎºÏμα και ο αÏιθμÏÏ ÏÏν [[διάÏÏαÏη|διαÏÏάÏεÏν]] ÏοÏ
[[ΧÏÏÏÏÏονοÏ|ΧÏÏοÏÏÏνοÏ
]] θα μÏοÏοÏÏε να είναι διαÏοÏεÏικÏÏ. | |||
Î¥ÏάÏÏοÏ
ν μεÏικÎÏ Î¸ÎµÏÏÎ¯ÎµÏ ÏοÏ
δÎÏονÏαι Ïην ιδÎα ενÏÏ ÏÏÏοÏ
με ÏεÏιÏÏÏÏεÏÎµÏ Î±ÏÏ ÏÏÎµÎ¹Ï Î´Î¹Î±ÏÏάÏÎµÎ¹Ï (θεÏÏία ÏÏν Kaluza - Klein και Î¬Î»Î»ÎµÏ Î¸ÎµÏÏίεÏ), γεγονÏÏ ÏοÏ
Ïημαίνει ÏÏι οι εÏιÏλÎον διαÏÏάÏÎµÎ¹Ï ÏÏÎÏει να είναι ÏάÏα ÏÎ¿Î»Ï Î¼Î¹ÎºÏÎÏ, αναδιÏλÏμÎÎ½ÎµÏ Î³ÏÏÏ Î±ÏÏ Ïον εαÏ
ÏÏ ÏοÏ
Ï ÎºÎ±Î¹ ÏÏ
νεÏÏÏ Î¼Î· ανÏιληÏÏÎÏ ÏÏο Î´Î¹ÎºÏ Î¼Î±Ï Î£ÏμÏαν. | |||
ÎÏοÏελεί, ÏμÏÏ, θεμιÏή ÏαÏαδοÏή Ïο ÏÏι Ïε άλλα ΣÏμÏανÏα κάÏÎ¿Î¹ÎµÏ Î±ÏÏ ÏÎ¹Ï Î´Î¹Î±ÏÏάÏÎµÎ¹Ï Î±Ï
ÏÎÏ ÎµÎ¯Î½Î±Î¹ ανεÏÏÏ
γμÎÎ½ÎµÏ ÎºÎ±Î¹ η Ï
ÏÏθεÏη αÏ
Ïή, ÏÏÏÏ ÎµÎ¯Î½Î±Î¹ ÏÏ
ÏικÏ, ÏαÏαÏÎμÏει Ïε ÏεÏιοÏÎÏ ÏοÏ
ÏÏ
Î½Î¿Î»Î¹ÎºÎ¿Ï Î£ÏμÏανÏÎ¿Ï Ïιζικά διαÏοÏεÏικÎÏ Î±ÏÏ Ïο Î´Î¹ÎºÏ Î¼Î±Ï Î£ÏμÏαν ÏÏÏο ÏÏ ÏÏÎ¿Ï Ïα ÏαÏακÏηÏιÏÏικά ÏÏο και ÏÏ ÏÏÎ¿Ï ÏÎ¹Ï Î¹Î´Î¹ÏÏηÏÎÏ ÏοÏ
Ï. | |||
ΠθεÏÏία ÏοÏ
[[ÎοÏμικÏÏ Î Î»Î·Î¸ÏÏιÏμÏÏ|ΠληθÏÏιÏÏÎ¹ÎºÎ¿Ï Î£ÏμÏανÏοÏ]] εÏμηνεÏει με ÏειÏÏÎ¹ÎºÏ ÏÏÏÏο μεÏικά αÏÏ Ïα κενά ÏοÏ
[[ÎαθιεÏÏμÎνο ÎοÏÎ¼Î¿Î»Î¿Î³Î¹ÎºÏ Î ÏÏÏÏ
Ïο|ÎαθεÏÏμÎνοÏ
ÎοÏÎ¼Î¿Î»Î¿Î³Î¹ÎºÎ¿Ï Î ÏοÏÏÏοÏ
]]. Î ÏάγμαÏι, αν Ïο ΣÏμÏαν αÏοÏελεί Ïμήμα ενÏÏ ÏÎ¿Î»Ï Î¼ÎµÎ³Î±Î»ÏÏεÏοÏ
ÏÏ
νÏλοÏ
εξηγείÏαι αÏ
ÏÏμαÏα η ÏÏεδÏν εÏίÏεδη εικÏνα ÏοÏ
ÏαÏοÏ
Ïιάζει, ÎµÎ½Ï Î· ÏÏοÎλεÏ
Ïή ÏοÏ
αÏÏ Î¼Î¹Î± μικÏή μÏνο αιÏιακή ÏεÏιοÏή Ïημαίνει ÏÏι είÏε ÏÏη διάθεÏή ÏοÏ
Ïλο Ïον αÏαιÏοÏμενο ÏÏÏνο να αÏοκÏήÏει Ïην ομοιογενή και ιÏÏÏÏοÏη καÏανομή ÏÎ·Ï ÏÎ»Î·Ï ÎºÎ±Î¹ ÏÎ·Ï Î±ÎºÏÎ¹Î½Î¿Î²Î¿Î»Î¯Î±Ï ÏοÏ
Ïο ÏαÏακÏηÏίζοÏ
ν. | |||
ÎÏÏÏ, ÏμÏÏ, οι ÏεÏιÏÏÏÏεÏÎµÏ ÎºÎ¿ÏμολογικÎÏ Î¸ÎµÏÏίεÏ, δίνει αÏανÏήÏÎµÎ¹Ï Ïε εÏÏÏήμαÏα ÏοÏ
οÏαÏÎ¿Ï ÎºÏÏμοÏ
με δεδομÎνα ÏοÏ
, καθÏÏ Î²ÏίÏκονÏαι ÎÎ¾Ï Î±ÏÏ Ïον ÎλεγÏο ÏÎ·Ï ÏαÏαÏήÏηÏÎ·Ï ÎºÎ±Î¹ ÏοÏ
ÏειÏάμαÏοÏ, δεν μÏοÏοÏν να ελεγÏθοÏν για Ïην οÏθÏÏηÏα ή Ïο ÏÏάλμα ÏοÏ
Ï ÎºÎ±Î¹ αÏ
ÏÏ Î¯ÏÏÏ Î±ÏοÏελεί Ïο κÏ
ÏιÏÏεÏο μειονÎκÏημά ÏηÏ. | |||
== | ==Îλικία ÏοÏ
ΣÏμÏανÏοÏ== | ||
Î Edwin Hubble ÏÏηÏιμοÏοίηÏε μια ÏÏÎÏη για ÏοÏ
Ï ÏαλλÏμενοÏ
Ï Î¼ÎµÏαβληÏοÏÏ [[ÎηÏείδεÏ]] Ïο 1924, για να μεÏÏήÏει Ïην αÏÏÏÏαÏη ÎÏÏ Ïα ÏÏειÏοειδή νεÏελÏμαÏα και Îδειξε για ÏÏÏÏη ÏοÏά ÏÏι ήÏαν εξÏγαλαξιακά ανÏικείμενα ÎµÎ½Ï Î¿ [[mIlky Way|ÎαλαξίαÏ]] μαÏ, ÏοÏ
ÎÏει διάμεÏÏο 100.000 ÎÏη ÏÏÏÏÏ, είναι ÎÎ½Î±Ï Î±Î½Î¬Î¼ÎµÏα Ïε αμÎÏÏηÏοÏ
Ï [[ÎαλαξίαÏ|ÎαλαξίεÏ]]. Îν ÏÏ Î¼ÎµÏÎ±Î¾Ï Î¿ Vesto Slipher ÏÏηÏιμοÏοιÏνÏÎ±Ï Ïη [[μεÏαÏÏÏιÏη Doppler]] ÏÏν [[ÏάÏμα|ÏαÏμαÏικÏν γÏαμμÏν]] Ïε ÏεÏιÏÏÏÏεÏοÏ
Ï Î±ÏÏ 40 ÎαλαξίεÏ, μÎÏÏηÏε ÏÎ¹Ï Î±ÎºÏινικÎÏ [[ÏαÏÏÏηÏα|ÏαÏÏÏηÏεÏ]] ÏοÏ
Ï ÎºÎ±Î¹ βÏήκε ÏÏι οι ÏεÏιÏÏÏÏεÏοι αÏÏ Î±Ï
ÏοÏÏ, οι μακÏινοί ÎαλαξίεÏ, αÏομακÏÏνονÏαν αÏÏ Î¼Î±Ï. Το ÏαινÏμενο αÏ
ÏÏ Î¿Î½Î¿Î¼Î¬ÏÏηκε "ΦÏ
γή ÏÏν ÎαλαξιÏν". | |||
Το 1929 ο Hubble ÏÏ
νδÏαÏε ÏÎ¹Ï Î¼ÎµÏÏήÏÎµÎ¹Ï ÏοÏ
Îκανε για ÏÎ¹Ï Î±ÏοÏÏάÏÎµÎ¹Ï ÏÏν ÎαλαξιÏν και ÎµÎºÎµÎ¯Î½ÎµÏ Î¬Î»Î»Ïν εÏεÏ
νηÏÏν (ÏοÏ
βαÏίÏÏηκαν ÏÏα ÏÏÏεινÏÏεÏα αÏÏÎÏια μÎÏα ÏÏοÏ
Ï ÎαλαξίεÏ) με ÏÎ¹Ï ÏαÏÏÏηÏÎµÏ Î±ÏομάκÏÏ
νÏÎ·Ï Î³Î¹Î± να ανακαλÏÏει ÏÏι Ïα δÏο αÏ
Ïά μεγÎθη είναι ανάλογα. ÎÏο μεγαλÏÏεÏη είναι η αÏÏÏÏαÏη ÏοÏ
γαλαξία ÏÏÏο μεγαλÏÏεÏη είναι η ÏαÏÏÏηÏα ÏοÏ
. Îβγαλε λοιÏÏν μια ÏÏÎÏη ÏοÏ
είναι γνÏÏÏή ÏÏ Î½ÏÎ¼Î¿Ï ÏοÏ
Hubble: | |||
''v = H * d'' . | ''v = H * d'' . | ||
ΠδιαÏÏολή ÏοÏ
ΣÏμÏανÏÎ¿Ï ÎµÎ¯Ïε ανακαλÏ
Ïθεί. Îνάλογα εÏίÏÎ·Ï Î¼Îµ Ïη Ïιμή ÏÎ·Ï ÏÏαθεÏÎ¬Ï H ÏοÏ
Hubble, μÏοÏοÏμε να Ï
ÏολογίÏοÏ
με και Ïην ηλικία ÏοÏ
ΣÏμÏανÏοÏ. | |||
ΠεναλλακÏικÏÏ ÏÏÏÏÎ¿Ï Î³Î¹Î± Ïον Ï
ÏολογιÏÎ¼Ï ÏÎ·Ï Î·Î»Î¹ÎºÎ¯Î±Ï ÏοÏ
ÎÏÏμοÏ
είναι να μεÏÏηθεί με ακÏίβεια η ÏÏαθεÏά ÏοÏ
Hubble H, γιαÏί η ÏÏαθεÏά αÏ
Ïή είναι Îνα μÎÏÏο ÏοÏ
ÏημεÏÎ¹Î½Î¿Ï ÏÏ
Î¸Î¼Î¿Ï Î´Î¹Î±ÏÏÎ¿Î»Î®Ï ÏοÏ
ÏÏμÏανÏοÏ. ΣÏην ÏÏάξη Î¼Î±Ï Î´Î¯Î½ÎµÎ¹ Ïον ÏÏÏνο ÏοÏ
ÏÎÏαÏε αÏÏ Ïη [[Îεγάλη ÎκÏηξη]]. Îλλά η Ïιμή ÏÎ·Ï ÏÏαθεÏÎ¬Ï Î±Ï
ÏÎ®Ï ÎµÎ¾Î±ÏÏάÏαι αÏÏ Ïην ιÏÏοÏία ÏοÏ
ÏÏ
Î¸Î¼Î¿Ï Î´Î¹Î±ÏÏολήÏ, ÏοÏ
εν ÏÏ
νÎÏεια εξαÏÏάÏαι αÏÏ Ïην ÏÏÎÏοÏ
Ïα ÏÏ
κνÏÏηÏα ÏοÏ
ÏÏμÏανÏÎ¿Ï ÎºÎ±Î¹ αÏÏ Ïη ÏÏνθεÏη ÏοÏ
ΣÏμÏανÏοÏ. | |||
Îάν λοιÏÏν Ïο ΣÏμÏαν είναι εÏίÏεδο και αÏοÏελείÏαι κÏ
ÏίÏÏ Î±ÏÏ ÏÏ
νηθιÏμÎνη Ïλη ÏÏÏε η ηλικία ÏοÏ
είναι : 2/(3 H) , ÏÏοÏ
H είναι η Ïιμή ÏÎ·Ï ÏÏαθεÏÎ¬Ï ÏοÏ
Hubble. | |||
- | - Îλλά εάν Ïο ΣÏμÏαν αÏοÏελείÏαι καÏά Îνα μικÏÏ ÏοÏοÏÏÏ Î±ÏÏ Ïην ÏÏ
νηθιÏμÎνη βαÏÏ
ονική Îλη, ÏÏÏε ηλικία ÏοÏ
είναι μεγαλÏÏεÏη: 1/Ho. | ||
- | - Îι αν Ïο ΣÏμÏαν ÏεÏιÎÏει μια μοÏÏή ÏÎ»Î·Ï ÏαÏÏμοια με Ïην [[ÎοÏμολογική ΣÏαθεÏά|κοÏμολογική ÏÏαθεÏά]] Î ([[ΣκοÏεινή ÎνÎÏγεια]]), ÏÏÏε η ηλικία ÏοÏ
ΣÏμÏανÏÎ¿Ï Î¼ÏοÏεί να είναι ακÏμα μεγαλÏÏεÏη. | ||
Îι αÏÏÏονÏμοι για να μεÏÏήÏοÏ
ν Ïη ÏÏαθεÏά Hubble ÏÏηÏιμοÏοιοÏν διάÏοÏÎµÏ ÏεÏνικÎÏ. ÎÎÏÏι ÏήμεÏα, οι καλÏÏεÏÎµÏ ÎµÎºÏιμήÏÎµÎ¹Ï Î³Î¹Î± Ïην ÏÏαθεÏÎ¬Ï ÏοÏ
Hubble κÏ
μαίνονÏαι αÏÏ 65 km/sec/Megaparsec ÏÏ 80 km/sec/Megaparsec (1 μεγαÏαÏÏÎκ ιÏοÏÏαι με 3.26 εκαÏομμÏÏια ÎÏη ÏÏÏÏÏ). | |||
Î Ïιο Ïιθανή Ïιμή ÏαίνεÏαι να είναι ÏεÏίÏοÏ
72 km/sec/Megaparsec. ÎÏÏι, οι αÏÏÏονÏμοι θεÏÏοÏν ÏÏι Ïο Ïηλίκο 1/H (η ηλικία ÏοÏ
ΣÏμÏανÏοÏ) είναι μεÏÎ±Î¾Ï 12 και 14 διÏεκαÏομμÏ
ÏίÏν εÏÏν. Î ÏελεÏ
Ïαία εκÏίμηÏη είναι 13,7. | |||
*[http://www.physics4u.gr/news/2006/scnews2563.html Physics4u] | *[http://www.physics4u.gr/news/2006/scnews2563.html Physics4u] | ||
== | ==Î ÏÏÏÏαÏÎµÏ ÎεÏÏήÏειÏ== | ||
ΣÏ
μÏεÏαÏμαÏικά αÏÏ ÏÎ¹Ï Ïιο ÏÏÏÏÏαÏÎµÏ ÏαÏαÏηÏήÏÎµÎ¹Ï ÏοÏ
WMAP, ÏÎ¹Ï Î¼ÎµÎ»ÎÏÎµÏ ÏÎ·Ï ÎºÎ±ÏÎ±Î½Î¿Î¼Î®Ï ÏÏν ÎαλαξιÏν και ÏÏν ÎαλαξιακÏν ΣμηνÏν ÏÏο ΣÏμÏαν και Ïον Ï
ÏολογιÏÎ¼Ï ÏÎ·Ï ÏÏαθεÏÎ¬Ï ÏοÏ
Hubble, αÏοδεικνÏεÏαι ÏÏι Ïο ΣÏμÏαν είναι: | |||
α) ÎÏ
κλείδειο | |||
β) ÎÏει [[ηλικία]] 13.7 διÏεκαÏομμÏ
ÏίÏν ÏÏÏνÏν (με ÏεÏιθÏÏιο ÏÏάλμαÏÎ¿Ï Î¼ÏÎ»Î¹Ï 1%). | |||
γ) Î [[ÏÏÏÏαÏη]] ÏοÏ
είναι η ακÏλοÏ
θη: | |||
- | - Το 4% ÏÎ·Ï ÎÎ»Î·Ï ÏοÏ
αÏοÏελείÏαι αÏÏ Î£Ï
νήθη Îλη δηλ. αÏÏ Î²Î±ÏÏ
Ïνια (Ï.Ï. η Îλη η οÏοία "εμÏεÏιÎÏεÏαι" ÏÏη Îη και ÏÏα Îμβια ÏνÏα). | ||
- | - Το 23% αÏοÏελείÏαι αÏÏ [[ΣκοÏεινή Îλη]] (άγνÏÏÏα μÎÏÏι ÏÏÎ¹Î³Î¼Î®Ï ÏÏμαÏίδια ÏοÏ
αλληλεÏιδÏοÏν μÏνο βαÏÏ
Ïικά με Ïην ΣÏ
νήθη Îλη), ÎµÎ½Ï | ||
- | - Το Ï
ÏÏλοιÏο 73% ÏÏεÏίζεÏαι με Ïην ενÎÏγεια ÏοÏ
ÎºÎµÎ½Î¿Ï (ή αλλιÏÏ, [[ΣκοÏεινή ÎνÎÏγεια]])(ÏοÏ
θεÏÏείÏαι ÏÏι ÏÏοκÏÏÏει αÏÏ Ïην λεγÏμενη [[ÎοÏμολογική ΣÏαθεÏά]]). Τα ÏαÏαÏÎ¬Î½Ï Î±ÏοÏελÎÏμαÏα ÏημαίνοÏ
ν ÏÏι Ïο ΣÏμÏαν θα ÏÏ
νεÏίÏει να διαÏÏÎλλεÏαι για ÏάνÏα και μάλιÏÏα με εÏιÏαÏÏ
νÏμενο ÏÏ
θμÏ. | ||
== | ==ÎξÎλιξη ÏÎ·Ï ÎνθÏÏÏÎ¹Î½Î·Ï ÎνÏÏÎ·Ï Î³Î¹Î± Ïο ΣÏμÏαν== | ||
[[Image:UniverseAncient-wik.jpg|thumb|160px| | [[Image:UniverseAncient-wik.jpg|thumb|160px|ΣÏμÏαν καÏά ÏοÏ
Ï Î£Î¿Ï
μÎÏιοÏ
Ï ÎºÎ±Î¹ άλλοÏ
Ï Î±ÏÏαίοÏ
Ï Î»Î±Î¿ÏÏ]] | ||
ÎνÎκαθεν, ο άνθÏÏÏÎ¿Ï ÎνιÏθε μια ακαÏαμάÏηÏη Îλξη για οÏιδήÏοÏε είÏε ÏÏÎÏη με Ïο ΣÏμÏαν. ÎÏαν, και ÏαÏαμÎνει ÏάνÏοÏε, Ïο μÎγιÏÏο αÏÏ Ïλα μÏ
ÏÏήÏια και αινίγμαÏα ÏοÏ
εÏιθÏ
νεί να εÏιλÏÏει η ÎνθÏÏÏÏÏηÏα. | |||
ÎÏÏ Ïην ÎÏÏαιÏÏηÏα μÎÏÏι ÏήμεÏα, ο άνθÏÏÏÎ¿Ï ÏÏοÏÏαθεί να αÏοκαλÏÏει Ïα μÏ
ÏÏικά ÏοÏ
αÏÎÏανÏοÏ
[[ÎιάÏÏημα|ÎιαÏÏήμαÏοÏ]] και να καÏανοήÏει Ïο ΠαÏελθÏν, Ïο ΠαÏÏν και Ïο ÎÎλλον. | |||
=== | ===Î ÏοÏÏÏοÏία=== | ||
Î ÏÎÏει να ÏονιÏθεί ÏÏι ÏÏÏο Ïο μÎÎ³ÎµÎ¸Î¿Ï ÏοÏ
ΣÏμÏανÏÎ¿Ï ÏÏο και η ίδια η "ΣÏ
μÏανÏική Îννοια" εξελίÏθηκε ενÏÏ
ÏÏÏιακά, Ïε κάθε εÏοÏή ÏÎ·Ï ÎνθÏÏÏÎ¹Î½Î·Ï ÎξÎλιξηÏ. | |||
* | * Î ÏοÏανÏÏ Î³Î¹Î± ÏοÏ
Ï ÏÏογÏνοÏ
Ï ÏοÏ
Homo Sapiens οι ÎÎ½Î½Î¿Î¹ÎµÏ "ΣÏμÏαν" και "εαÏ
ÏÏÏ" δεν ήÏαν διαÏÏÏίÏιμεÏ. Îα μÏοÏοÏÏαμε να ÏοÏμε ÏÏι για αÏ
ÏÏ Ïο ΣÏμÏαν ήÏαν ÏονδÏικά Îνα "Ïημείο". | ||
* | *Îλλά και Ïον ÏÏοÏοÏÏ
λλÎκÏη, δηλ Ïον "άνθÏÏÏο ÏÏν ÏÏηλαίÏν", Ïο ΣÏμÏαν εξακολοÏθηÏε να ÎÏει "Ïημειακή μοÏÏή" (αν και αÏκεÏά διεÏ
ÏÏ
μÎνη) καθÏÏ Î®Ïαν ÏÏοÏανÏÏ ÏαÏ
ÏιζÏÏαν με Ïην ÏεÏιοÏή ÏÏοÏ
διÎμενε και κÏ
νηγοÏÏε. | ||
* | *ÎÏγÏÏεÏα, ÏÏαν ο άνθÏÏÏÎ¿Ï ÏÎÏαÏε ÏÏο κÏηνοÏÏοÏÎ¹ÎºÏ ÏÏάδιο και ÏÏημαÏίÏθηκαν οι ÏÏÏÏÎµÏ ÏÏ
λÎÏ ÏÏ Î£ÏμÏαν θα θεÏÏοÏνÏαν η "γÏαμμή" ÏÎ·Ï ÏοÏÎµÎ¯Î±Ï ÏοÏ
διÎÏεÏεÏαν καÏά Ïην νομαδική ζÏή ÏοÏ
Ï. ÎÏα ÏÏÏε Ïο ΣÏμÏαν αÏÎκÏηÏε Ïην ÏÏÏÏη διάÏÏαÏη και Îγινε γÏαμμικÏ. | ||
ΣÏÎ¹Ï ÏÏÏÏÎµÏ Î³ÎµÏÏγικÎÏ ÎºÎ¿Î¹Î½ÏνίεÏ, η Îννοια "ΣÏμÏαν" δεν είÏε αÏοÏÏÏιÏθεί ακÏμη αÏÏ Ïην Îννοια "ÎθνοÏ/κÏάÏοÏ". Το ΣÏμÏαν ÏεÏιελάμβανε Ïο καλλιεÏγοÏμενο ÎδαÏÎ¿Ï ÏÎ·Ï ÎºÎ¿Î¹Î½ÏÏηÏÎ±Ï ÎºÎ±Î¹ ÎÏÏι Îγινε διÏδιάÏÏαÏο. | |||
=== | ===Τα ÏÏÏÏα ΣÏ
μÏανÏικά ÎονÏÎλα=== | ||
ΣÏην αÏ
γή ÏοÏ
ανθÏÏÏινοÏ
ÏολιÏιÏμοÏ, ÏÏαν Ïο ÏÎÏλο ÏÎ·Ï ÏÏοÏÏÏοÏÎ¯Î±Ï Î±Î½Î±ÏÏÏθηκε (ÏελεÏ
Ïαίο ÏÎÏαÏÏο ÏÎ·Ï 4Î·Ï ÏιλιεÏηÏÎ¯Î´Î±Ï Ï.Χ.), ÏÏÏε Ïην διαλεÏκανÏη ÏÎ·Ï Î£Ï
μÏανÏÎ¹ÎºÎ®Ï ÎÎ½Î½Î¿Î¹Î±Ï Î±Î½Îλαβαν οι λεγÏμενοι ÎναÏολικοί Îαοί (ΣοÏ
μÎÏιοι, ÎιγÏÏÏιοι, ÎÏÏÏÏιοι, ÎαβÏ
λÏνιοι, κ.α) Τα ιεÏαÏεία ÏÏν λαÏν αÏ
ÏÏν άÏÏιÏαν να ÏÏεδιάζοÏ
ν Ïα ÏÏÏÏα "αÏÏÎγονα ÏÏ
μÏανÏικά μονÏÎλα" ÏÏοÏ
ÏÏ
μÏεÏιÎλαβαν και Ïην Îήινη ÎÏμÏÏÏαιÏα. ÎÏ
ÏιαÏÏικά ÏμÏÏ, οι οÏÎ¿Î»Î¿Î³Î¯ÎµÏ "ΣÏμÏαν" και "Îη" δεν ήÏαν ακÏμη διαÏÏÏίÏÎ¹Î¼ÎµÏ ÎννοιεÏ. ΩÏÏÏÏο η ÏÏ
νειÏÏοÏά ÏοÏ
Ï Î®Ïαν καθοÏιÏÏική καθÏÏ Î¼Îµ Ïην ενÏÏμάÏÏÏη ÏοÏ
οÏ
ÏÎ±Î½Î¿Ï (οÏ
ÏιαÏÏικά, ÏοÏ
οÏίζονÏα) ÏÏοÏÎθεÏαν Ïην ÏÏίÏη διάÏÏαÏη ÏÏο ΣÏ
μÏανÏÎ¹ÎºÏ ÏÏÏÏÏ
Ïο. | |||
=== | ===ÎιάκÏιÏη ÎÎ·Ï ÎºÎ±Î¹ ÎιαÏÏήμαÏοÏ=== | ||
ΣÏη ÏÏ
νÎÏεια η ÏκÏ
Ïάλη ÏÎÏαÏε ÏÏοÏ
Ï ÎÎ»Î»Î·Î½ÎµÏ ÏιλÏÏοÏοÏ
Ï. ÎÏ
Ïοί βαθμιαία ανÏελήÏθηÏαν ÏÏι ανÏικείμενα ÏοÏ
"ΣÏεÏεÏμαÏοÏ" (ÎλιοÏ, Σελήνη, ΠλανήÏεÏ) είναι διαÏοÏεÏικά οÏ
Ïάνια ÏÏμαÏα αÏÏ Ïην Îη. ÎÏ
Ïή ήÏαν και η ÏÏÏÏη | |||
αÏ
ÏονÏμηÏη ÏÎ·Ï ÎÎ½Î½Î¿Î¹Î±Ï ÏοÏ
ΣÏμÏανÏÎ¿Ï Î±ÏÏ ÏÎ¹Ï Î³Î®Î¹Î½ÎµÏ Î´Î¿Î¼ÎÏ. | |||
ÎÏαν εμÏεδÏθηκε αÏ
ÏÏÏ Î¿ διαÏÏÏιÏμÏÏ ÏÏÏε διαμοÏÏÏθηκαν Ïα ÏÏÏÏα ÏÏαγμαÏικά ΣÏ
μÏανÏικά μονÏÎλα. | |||
=== | ===Î ÎÏιÏÏοÏÎÎ»ÎµÎ¹Î¿Ï [[ÎαιοκενÏÏιÏμÏÏ]]=== | ||
Î [[ÎÏιÏÏοÏÎληÏ]], ÏÏο βιβλίο ÏοÏ
«ΠεÏί ÎÏ
ÏανοÏ», Ï
ÏοÏÏηÏίζει αÏÏ Ïο 340 Ï.Χ. ÏÏι η [[Îη]] είναι ÏÏαιÏική και ÏÏι βÏίÏκεÏαι ÏÏο κÎνÏÏο ÏοÏ
ΣÏμÏανÏοÏ. ÎÎνει ακίνηÏη, ÎµÎ½Ï Î¿ ÎλιοÏ, η Σελήνη, οι [[ÏλανήÏηÏ|ÏλανήÏεÏ]] και οι [[αÏÏÎÏαÏ|αÏÏÎÏεÏ]] κινοÏνÏαι γÏÏÏ Î±ÏÏ Ïη Îη Ïε ÏÎÎ»ÎµÎ¹ÎµÏ ÎºÏ
κλικÎÏ ÏÏοÏιÎÏ. | |||
Îίναι βÎβαια ÏÏοÏανÎÏ ÏÏι η Îννοια ÏοÏ
"ΣÏμÏανÏοÏ\ÎÏÏμοÏ
" ÏαÏ
ÏιζÏÏαν με Ïο ÏημεÏÎ¹Î½Ï [[ÎÎ»Î¹Î±ÎºÏ Î£ÏÏÏημα]]. | |||
=== | ===ΠεμÏάνιÏη ÏοÏ
[[ÎλιοκενÏÏιÏμÏÏ|ÎλιοκενÏÏιÏμοÏ]]=== | ||
ÎαÏά Ïον [[ÎÏίÏÏαÏÏοÏ|ÎÏίÏÏαÏÏο]], o [[ÎλιοÏ]] είναι Ïο κÎνÏÏο ÏοÏ
ΣÏμÏανÏÎ¿Ï ÎºÎ±Î¹ γÏÏÏ Î±ÏÏ Î±Ï
ÏÏν ÏεÏιÏÏÏÎÏονÏαι οι ÏλανήÏÎµÏ (ÏÏ
μÏεÏιλαμβανομÎÎ½Î·Ï ÎºÎ±Î¹ ÏÎ·Ï ÎηÏ), ÎµÎ½Ï Î· [[Îη]] ÏεÏιÏÏÏÎÏεÏαι γÏÏÏ Î±ÏÏ Ïον άξονά ÏÎ·Ï ÎºÎ¬Î¸Îµ εικοÏιÏÎÏÏεÏÎ¹Ï ÏÏεÏ. ÎÏ
ÏÏÏ
ÏÏÏ, η θεÏÏία ÏοÏ
ÎÏίÏÏαÏÏοÏ
, ÏοÏ
ÏήμεÏα ξÎÏοÏ
με ÏÏι είναι ÏÏÏÏή, δεν Ï
ιοθεÏήθηκε αÏÏ Ïον αÏÏαίο κÏÏμο και ÏÏνÏομα ληÏμονήθηκε. | |||
=== | ===Î Î ÏολεμαÏκÏÏ [[ÎαιοκενÏÏιÏμÏÏ]]=== | ||
ΠεÏί Ïα μÎÏα ÏοÏ
δεÏÏεÏοÏ
αιÏνα μ.Χ. αναÏÏÏÏθηκε η θεÏÏία ÏοÏ
[[Î ÏÎ¿Î»ÎµÎ¼Î±Î¯Î¿Ï ÎλαÏδιοÏ|Î ÏολεμαίοÏ
]]. ÎαÏά Ïη θεÏÏία αÏ
Ïή η Îη είναι Ïο κÎνÏÏο ÏοÏ
ÎÏÏμοÏ
. ΣÏÎκεÏαι ακίνηÏη και γÏÏÏ ÏÎ·Ï ÏÏÏÎÏονÏαι οκÏÏ Î¼ÎµÎ³Î¬Î»ÎµÏ ÏÏαίÏÎµÏ ÏοÏ
μεÏαÏÎÏοÏ
ν Ïα οÏ
Ïάνια ÏÏμαÏα. | |||
Î Î¬Î½Ï Ïε αÏ
ÏÎÏ ÏÎ¹Ï ÏÏαίÏÎµÏ ÎºÎ¹Î½Î¿ÏνÏαι ο [[ÎλιοÏ]], η [[Σελήνη]] και οι ÏÎνÏε ÏλανήÏÎµÏ ÏοÏ
ήÏαν ÏÏÏε γνÏÏÏοί, δηλ. ο ÎÏμήÏ, η ÎÏÏοδίÏη, ο ÎÏηÏ, ο ÎεÏÏ ÎºÎ±Î¹ ο ÎÏÏνοÏ. | |||
ΠεξÏÏεÏική (η Ïγδοη) ÏÏαίÏα μεÏαÏÎÏει ÏοÏ
Ï Î±ÏÎ»Î±Î½ÎµÎ¯Ï Î±ÏÏÎÏεÏ. | |||
Îι αÏÎ»Î±Î½ÎµÎ¯Ï Î±ÏÏÎÏÎµÏ ÎµÎ¯Î½Î±Î¹ οι αÏÏÎÏÎµÏ ÏοÏ
ÏαÏαμÎνοÏ
ν ÏÏαθεÏά ÏÏÎ¹Ï Î¯Î´Î¹ÎµÏ, μεÏÎ±Î¾Ï ÏοÏ
Ï, θÎÏειÏ, αλλά και ÏοÏ
Ïλοι μαζί ÏεÏιÏÏÏÎÏονÏαι ÏÏον οÏ
ÏανÏ. Îξίζει να ÏημειÏÏοÏ
με ÏÏι ο Î ÏολεμαίοÏ, ÏαÏά Ïην ÏανÏελή ÎλλειÏη καÏάλληλÏν οÏγάνÏν, Ï
ÏολÏγιÏε Ïη μÎÏη αÏÏÏÏαÏη ÏÎ·Ï ÎÎ·Ï Î±ÏÏ Ïη Σελήνη με ÏÏεÏικά μεγάλη ακÏίβεια. ΣÏ
γκεκÏιμÎνα, Ï
ÏολÏγιÏε ÏÏι η αÏÏÏÏαÏη αÏ
Ïή είναι ÏÏο 29.5 ÏοÏÎÏ Ïη διάμεÏÏο ÏÎ·Ï ÎÎ·Ï (ÎµÎ½Ï Î· ÏÏÏÏή αÏÏÏÏαÏη είναι 30.2 ÏοÏÎÏ). | |||
Îμοια και ο [[ÎÏαÏοÏθÎνηÏ]] Ï
ÏολÏγιÏε Ïη διάμεÏÏο ÏÎ·Ï ÎÎ·Ï Î¼Îµ ενÏÏ
ÏÏÏιακή ακÏίβεια (ÎÏεÏε ÎÎ¾Ï ÎºÎ±Ïά ÏεÏίÏοÏ
90 ÏιλιÏμεÏÏα). | |||
=== | ===ΠεÏικÏάÏηÏε ÏοÏ
ÎαιοκενÏÏιÏμοÏ=== | ||
ΠθεÏÏία ÏοÏ
Î ÏολεμαίοÏ
ήÏαν βÎβαια λανθαÏμÎνη, αλλά ÏÏ
νÎÏιÏÏε Ïε μεγάλο βαθμÏ, με ÏÎ¹Ï Î±ÏÏÏÎµÎ¹Ï ÏοÏ
ÎÏιÏÏοÏÎλη. ÎÏÏι Ï
ιοθεÏήκε αÏÏ Ïην ÏÏÏε διαμοÏÏοÏμενη ΧÏιÏÏιανική ÎÏηÏκεία ÏοÏ
αναζηÏοÏÏε να ενÏÏμαÏÏÏει μία "ÏÏÏÏονη κοÏμολογία". Î Ï
ιοθÎÏηÏη αÏ
Ïή είÏε ÏÏ Î±ÏοÏÎλεÏμα Ïην αÏÏλÏ
Ïη καθιÎÏÏÏη και ÏαγίÏÏη ÏοÏ
Î ÏολεμαÏÎºÎ¿Ï ÏÏ
ÏÏήμαÏοÏ. ÎÏÎ¿Î¹Î¿Ï ÎεÏαιÏνικÏÏ Î¬Î½Î¸ÏÏÏÎ¿Ï ÏολμοÏÏε να διαÏÏνήÏει, ÏαÏακÏηÏιζÏÏαν ÏÏ Î±Î¹ÏεÏικÏÏ, ανÏιμεÏÏÏιζε Ïην ÎεÏή ÎξÎÏαÏη ÏÏοÏ
ÏÏ
νήθÏÏ ÎµÏιμÏÏείÏο αÏ
ÏÏηÏά, ακÏμα και με θάναÏο. | |||
=== | ===Î ÎναβίÏÏη ÏοÏ
ÎλιοκενÏÏιÏμοÏ=== | ||
ÎεÏά αÏÏ Î±Î¹ÏÎ½ÎµÏ ÏιÏÏήÏ, ο ÎικÏÎ»Î±Î¿Ï ÎοÏÎÏÎ½Î¹ÎºÎ¿Ï (1473-1543), ΠολÏνÏÏ Î±ÏÏÏονÏÎ¼Î¿Ï (εικÏνα 1.7α), ÏοÏ
καÏά ÏάÏα ÏιθανÏÏηÏα γνÏÏιζε Ïη θεÏÏία ÏοÏ
ÎÏίÏÏαÏÏοÏ
(γεγονÏÏ ÏοÏ
δεν ÎÏει εξακÏιβÏθεί, αλλά αÏ
ÏÏ Î¹ÏÏÏ
ÏίζονÏαι Ïολλοί εÏιÏÏήμονεÏ), εÏαναδιαÏÏ
ÏÏνει (αλλά με εÏιÏÏημονικÏÏεÏο ÏÏÏÏο ÏλÎον) Ïην ÎλιοκενÏÏική άÏοÏη, ÏÏι δηλαδή Ïο κÎνÏÏο ÏοÏ
ΣÏμÏανÏÎ¿Ï ÎµÎ¯Î½Î±Î¹ ο [[ÎλιοÏ]] και ÏÏι γÏÏÏ Î±ÏÏ Ïον Îλιο ÏεÏιÏÏÏÎÏονÏαι οι ÏλανήÏεÏ. | |||
ÎÏÏ Ïο ÏÏβο να μην καÏηγοÏηθεί και ÏÏοÏανÏÏÏ Î½Î± μην ÏιμÏÏηθεί αÏÏ Ïην εκκληÏία (ήÏαν διοÏιÏμÎÎ½Î¿Ï Ï
ÏÎ¬Î»Î»Î·Î»Î¿Ï Î´Î¹Î± βίοÏ
Ïε καθεδÏÎ¹ÎºÏ Î½Î±Ï), οι αÏÏÏÎµÎ¹Ï ÏοÏ
αÏ
ÏÎÏ ÎµÎ¯Î´Î±Î½ Ïο ÏÏÏ ÏÎ·Ï Î´Î·Î¼Î¿ÏιÏÏηÏÎ±Ï Î¼Îµ ÏεÏ
δÏνÏ
μο ακÏιβÏÏ Ïο ÎÏÎ¿Ï ÏοÏ
ÏÎθανε. ΦÏ
Ïικά, οι αÏÏÏÎµÎ¹Ï ÏοÏ
ÎοÏÎÏνικοÏ
(ÏÏÏÏ ÎµÎ¾Î¬Î»Î»Î¿Ï
και ÏοÏ
ÎÏίÏÏαÏÏοÏ
) ήÏαν αÏλÏÏ Ï
ÏοθÎÏειÏ, ÏÏÏÎ¯Ï Î±ÏοδείξειÏ. ÎÏομÎνÏÏ, δεν ήÏαν ÏÏÏο Ï
ÏοθÎÏÎµÎ¹Ï Î±Î»Î®Î¸ÎµÎ¹Î±Ï, ÏÏο Ï
ÏοθÎÏÎµÎ¹Ï Î±ÏλÏÏηÏαÏ, γιαÏί Îδιναν μια αÏλή, δηλ. Ïιο λογική, άÏοÏη για Ïο ΣÏμÏαν αÏÏ Î±Ï
Ïήν ÏοÏ
Î ÏολεμαίοÏ
. | |||
=== | ===Î ÎÎ±Î»Î¹Î»Î±Î¯Î¿Ï ÎºÎ±Î¹ οι ανÏιδÏάÏÎµÎ¹Ï ÏÎ·Ï ÎÏηÏκείαÏ=== | ||
ΧÏειάÏÏηκαν εκαÏÏ ÏεÏίÏοÏ
ÏÏÏνια αÏÏ ÏÏÏε ÏοÏ
δημοÏιεÏÏηκαν οι αÏÏÏÎµÎ¹Ï ÏοÏ
ÎοÏÎÏνικοÏ
, για να ÏÎ¹Ï ÏάÏει κάÏÎ¿Î¹Î¿Ï ÏÏα ÏοβαÏά και να ÏÏοÏÏαθήÏει να αÏοδείξει ÏÏι ήÏαν ÏÏÏÏÎÏ. ÎÏ
ÏÏ Ïο Îκανε ÏÏÏÏÎ¿Ï Î¿ [[Galileo, Galilei|ÎαλιλαίοÏ]] (1564-1642), ÏοÏ
ÎζηÏε ÏÏην Πίζα ÏÎ·Ï ÎÏαλίαÏ. Îι αÏÎ¿Î´ÎµÎ¯Î¾ÎµÎ¹Ï ÏοÏ
ÏÏηÏίÏθηκαν ÏÏÎ¹Ï ÏαÏαÏηÏήÏÎµÎ¹Ï ÏοÏ
Îκανε ο Î¯Î´Î¹Î¿Ï Î¼Îµ Ïο ÏηλεÏκÏÏιο, ÏοÏ
Ï
ÏήÏξε και ο εÏεÏ
ÏÎÏÎ·Ï ÏοÏ
. | |||
ΠαÏαÏηÏÏνÏÎ±Ï ÏÎ¹Ï ÎºÎ¹Î½Î®ÏÎµÎ¹Ï ÏÏν ÏλανηÏÏν, διαÏίÏÏÏÏε ÏÏι ÏÏάγμαÏι ο [[ÎοÏÎÏνικοÏ]] είÏε δίκαιο, και εξÎδÏÏε Ïο 1632 ÏÏεÏÎ¹ÎºÏ ÏÏγγÏαμμα. Îια ÏÎ¹Ï Î±Î½Î±ÎºÎ±Î»ÏÏÎµÎ¹Ï ÏοÏ
αÏ
ÏÎÏ ÎµÎ´Î¹ÏÏθη αÏÏ Ïην [[ÎαθολικιÏμÏÏ|ΡÏμαιοκαθολική ÎκκληÏία]], εÏειδή ήÏαν ανÏίθεÏÎµÏ Î¼Îµ ÏÎ¹Ï ÏÏÏε ÏαÏαδεκÏÎÏ ÎºÎ¿ÏμολογικÎÏ Î±ÏÏÏÎµÎ¹Ï ÎºÎ±Î¹ ανÏίθεÏÎµÏ Î±ÏÏ ÏÎ¹Ï Î¸ÎÏÎµÎ¹Ï ÏοÏ
ÎÏιÏÏοÏÎλη. | |||
ÎάλιÏÏα δε, ÏÏοκειμÎνοÏ
να αÏοÏÏγει Ïο θάναÏο, ανακάλεÏε ÏÏ Î»Î±Î½Î¸Î±ÏμÎÎ½ÎµÏ ÏÎ¹Ï Î±Î½Î±ÎºÎ±Î»ÏÏÎµÎ¹Ï ÏοÏ
για Ïο ÏÏμÏαν, ÏÏ
νÏαÏÏÏÎ¼ÎµÎ½Î¿Ï Î¼Îµ ÏÎ¹Ï ÏÏÏÏÏ ÏαÏαδεκÏÎÏ ÎºÎ¿ÏμολογικÎÏ Î±ÏÏÏειÏ. ÎÏÏι η ÎεÏά ÎξÎÏαÏη μεÏÎÏÏεÏε Ïην Ïοινή ÏοÏ
θανάÏοÏ
Ïε καÏâ οίκον ÏεÏιοÏιÏμÏ, ÏÏοÏ
και Ïελικά ÏÎθανε αÏÏ ÏÏ
ÏÎ¹ÎºÏ Î¸Î¬Î½Î±Ïο. | |||
=== | ===ΠΡÏÎ»Î¿Ï ÏοÏ
ΤηλεÏκÏÏιοÏ
=== | ||
ÎενÏÏÎ¹ÎºÏ ÏÏλο ÏÏην εξÎλιξη ÏÎ·Ï Î³Î½ÏÏÎ·Ï Î³Î¹Î± Ïο ΣÏμÏαν ÎÏειξε η ανακάλÏ
Ïη ÏοÏ
[[ÏηλεÏκÏÏιο|ÏηλεÏκÏÏιοÏ
]]. | |||
ÎεÏά αÏÏ Ïην ανακάλÏ
Ïη αÏ
Ïή, η ÎÏεÏ
να ÏοÏ
ΣÏμÏανÏÎ¿Ï Î±ÏÏίζει να ÏαίÏνει Ïη μοÏÏή Î¼Î¹Î±Ï ÎµÏιÏÏÎ·Î¼Î¿Î½Î¹ÎºÎ®Ï ÎµÏγαÏίαÏ. Îε Ïη βοήθεια αÏ
ÏÎ¿Ï ÏοÏ
οÏγάνοÏ
, εÏιÏεÏÏθηκε η διεÏÏÏ
νÏη ÏÏν οÏαÏÏν ÏÏον άνθÏÏÏο οÏίÏν ÏοÏ
. | |||
ÎÏÏ Ïην ημÎÏα ÏοÏ
ο ÎÎ±Î»Î¹Î»Î±Î¯Î¿Ï ÎÏÏÏεÏε, για ÏÏÏÏη ÏοÏά Ïο [[ÏηλεÏκÏÏιο]] ÏÏÎ¿Ï Ïον οÏ
ÏÎ±Î½Ï ÎºÎ±Î¹ είδε Ïα οÏ
Ïάνια ÏÏμαÏα μεγενθÏ
μÎνα, γεγονÏÏ ÏοÏ
δεν είÏε ÏÏ
μβεί ÏοÏΠμÎÏÏι ÏÏÏε, η ανθÏÏÏÏÏηÏα άλλαξε μια για ÏάνÏα. Îια ÏαÏάδειγμα ήÏαν ο ÏÏÏÏÎ¿Ï ÏοÏ
είδε ÏÏη ÏÎ¬Î½Ï ÏÏη [[Σελήνη]], ÏοÏ
Ï [[ΦÏ
ÏικÏÏ ÎοÏÏ
ÏÏÏοÏ|δοÏÏ
ÏÏÏοÏ
Ï]] ÏοÏ
Îία, Ïο μιÏοÏÎγγαÏο ÏÎ·Ï ÎÏÏοδίÏηÏ, ÏοÏ
Ï [[ΠλανηÏικÏÏ ÎακÏÏλιοÏ|δακÏÏ
λίοÏ
Ï]] ÏοÏ
ÎÏÏνοÏ
και ÏÎ¹Ï [[Îλιακή Îηλίδα|κηλίδεÏ]] ÏοÏ
ÎλιοÏ
. | |||
ÎÏαν ο ÎÎ±Î»Î¹Î»Î±Î¯Î¿Ï Î±Î½Î±ÎºÏίνÏÏε ÏÏι είδε με Ïο ÏηλεÏκÏÏÎ¹Ï ÏοÏ
ÏÏη ÏÏην Σελήνη, ο ÏιλÏÏοÏÎ¿Ï Cesare Cremonini ήÏαν ÎÎ½Î±Ï Î±ÏÏ Î±Ï
ÏοÏÏ ÏοÏ
αÏνήθηκαν ακÏμα και να ελÎγξοÏ
ν κοιÏÏνÏαÏ, ιÏÏÏ
ÏιζÏÎ¼ÎµÎ½Î¿Ï ÏÏι ο ÎÏιÏÏοÏÎÎ»Î·Ï ÎµÎ¯Ïε αÏοδείξεί ÏÏι η Σελήνη ήÏαν ÏÎλεια ÏÏαίÏα. Îνάλογα ÏÏοβλήμαÏα ÏÏοÎκÏ
Ïαν αÏÏ Ïην ανακάλÏ
Ïη ÏÏν ηλιακÏν κηλίδÏν. | |||
ÎαÏά ÏαÏÏμοιο ÏÏÏÏο άλλαξε ÏÏαν ο άνθÏÏÏÎ¿Ï ÎÏÏÏεÏε, για ÏÏÏÏη ÏοÏά, Ïο μικÏοÏκÏÏιο ÏÏÎ¿Ï Î¿ÏιδήÏοÏε Ïο ÎμÏÏ
Ïο και άÏÏ
Ïο και είδε Ïη δομή ÏοÏ
Ï. | |||
ΣÏη ÏημεÏινή μάλιÏÏα εÏοÏή, με Ïη ÏÏηÏιμοÏοίηÏη ÏÏν ηλεκÏÏονικÏν καÏοÏÏÏικÏν ÏηλεÏκοÏίÏν, Ïα οÏοία ÏαÏοÏ
ÏιάζοÏ
ν ÏÎ¿Î»Ï Î¼Î¹ÎºÏή [[διάθλαÏη]] και αξιÏλογη ικανÏÏηÏα [[μεγÎθÏ
νÏη|μεγÎθÏ
νÏηÏ]], δÏθηκε η δÏ
ναÏÏÏηÏα να μελεÏηθοÏν κÏÏμοι ÏοÏ
αÏÎÏοÏ
ν εκαÏομμÏÏια ÎÏη ÏÏÏÏÏ Î±ÏÏ Ïη Îη. | |||
=== | ===ÎεÏÏÏν και ÎαÏÏÏηÏα=== | ||
Το ÎÏÎ¿Ï ÏοÏ
ÏÎθανε ο ÎαλιλαίοÏ, δηλ. Ïο 1642, γεννήθηκε ÎÎ½Î±Ï Î¬Î»Î»Î¿Ï, εÏίÏÎ·Ï ÏÎ¿Î»Ï Î¼ÎµÎ³Î¬Î»Î¿Ï ÎµÏιÏÏήμÏν, ο ÎÏεÏανÏÏ ÎÏαάκ [[Newton|ÎεÏÏÏν]] ο οÏοίοÏ, ÏÏÏÏ ÎºÎ±Î¹ ο ÎαλιλαίοÏ, ÎζηÏε μÎÏÏι Ïα βαθιά ÏοÏ
γηÏαÏειά (1642-1727). Î ÎεÏÏÏÎ½Î±Ï Î´Î·Î¼Î¿ÏίεÏ
Ïε Ïο 1687 Ïο βιβλίο ÏοÏ
με ÏίÏλο «ΦιλοÏοÏία ÏÏν ΦÏ
ÏικÏν ÎÏιÏÏημÏν», Îνα αÏÏ Ïα ÏημανÏικÏÏεÏα βιβλία ÏÎ·Ï Î±Î½Î¸ÏÏÏÏÏηÏÎ±Ï Î±ÏÎ¿Ï ÎµÏηÏÎαÏε βαθÏÏαÏα Ïην ανÏίληÏη ÏοÏ
ανθÏÏÏοÏ
για Ïο ΣÏμÏαν. Îκεί ο ÎεÏÏÏν, με βάÏη Ïη θεÏÏία ÏÎ·Ï Î²Î±ÏÏÏηÏαÏ, διαÏÏ
ÏÏνει Ïη μαθημαÏική θεμελίÏÏη, ÏοÏ
καλÏÏÏει και εÏαληθεÏει ÏÏι μÏνο Ïα εÏ
ÏήμαÏα ÏοÏ
ÎαλιλαίοÏ
για Ïο ÎÎ»Î¹Î±ÎºÏ Î¼Î±Ï ÏÏÏÏημα, αλλά και για Ïο γαλαξία μαÏ, και για Ïο ÏÏμÏαν ολÏκληÏο. | |||
ÎÏÏÏ ÏÏοανÏÎÏθηκε, ÏÏιν αÏÏ Ïο ÎεÏÏÏνα Ï
ÏήÏξαν δÏ
ο βαÏικÎÏ Î±ÏÏÏÎµÎ¹Ï Î³Î¹Î± Ïο ΣÏμÏαν: Î ÎεÏκενÏÏική (ÎÏιÏÏοÏÎληÏ, Î ÏολεμαίοÏ) και η ÎλιοκενÏÏική (ÎÏίÏÏαÏÏοÏ, ÎοÏÎÏνικοÏ, ÎαλιλαίοÏ). | |||
Î ÎεÏÏÏν ήÏθε να Ïο κάνει ακÏμα μεγαλÏÏεÏο γιαÏί ιÏÏÏ
ÏίÏÏηκε ÏÏι Ïο ΣÏμÏαν είναι άÏειÏο, και ÏÏ ÎµÎº ÏοÏÏοÏ
δεν Ï
ÏάÏÏει κάÏοιο Ïημείο ÏÏο ΣÏμÏαν ÏοÏ
να είναι Ïο κÎνÏÏο ÏοÏ
κÏÏμοÏ
. | |||
Πδε Îη είναι ÎÎ½Î±Ï ÏÏ
νηθιÏμÎÎ½Î¿Ï ÏλανήÏÎ·Ï Î¼ÎÏα Ïε Îνα Îαλαξία, Ïο δε ΣÏμÏαν είναι άÏειÏο και αÏοÏελείÏαι αÏÏ Î´Î¹ÏεκαÏομμÏÏια ÎαλαξίεÏ. | |||
=== | ===Î ÏÏ
μβολή ÏÎ·Ï Î£ÏεÏικÏÏηÏαÏ=== | ||
ΣÏÎ¹Ï Î±ÏÏÎÏ ÏοÏ
εικοÏÏÎ¿Ï Î±Î¹Ïνα μια ÏιονοÏÏιβάδα αÏÏ Î±Î½Î±ÎºÎ±Î»ÏÏÎµÎ¹Ï Î¬Î»Î»Î±Î¾Î±Î½ ακÏμα ÏαÏαÏÎÏα Ïην ανÏίληÏη ÏοÏ
ανθÏÏÏοÏ
, ÏÏÏο για Ïο ÏÏμÏαν (Ïον μακÏÏκοÏμο), ÏÏο και για Ïη δομή ÏÎ·Ï ÏÎ»Î·Ï (Ïον μικÏÏκοÏμο). Το 1915, ο ÏÏ
ÏικÏÏ [[Einstein]], δημοÏίεÏ
Ïε Ïο βιβλίο ÏοÏ
με ÏίÏλο «ΠÎενικεÏ
μÎνη ÎεÏÏία ÏÎ·Ï Î£ÏεÏικÏÏηÏαÏ», Îνα βιβλίο ανάλογηÏ, ίÏÏÏ ÎºÎ±Î¹ μεγαλÏÏεÏÎ·Ï ÏημαÏÎ¯Î±Ï Î¼Îµ αÏ
ÏÏ ÏοÏ
ÎεÏÏÏνα. Î Einstein βελÏιÏνει Ïην ανÏίληÏή Î¼Î±Ï Î³Î¹Î± Ïο ΣÏμÏαν, διοÏθÏνονÏÎ±Ï ÎºÎ±Î¹ ÏÏ
μÏληÏÏνονÏÎ±Ï Ïον ÎεÏÏÏνα Ïε Ïολλά Ïημεία. | |||
=== | ===ÎιαÏοÏÎÏ ÎεÏ
ÏÏνειοÏ
και ΣÏεÏικιÏÏÎ¹ÎºÎ¿Ï Î£ÏμÏανÏοÏ=== | ||
Îια ÏαÏάδειγμα, ο ÎεÏÏÏÎ½Î±Ï Î¸ÎµÏÏοÏÏε ÏÏι Ïο ÏÏμÏαν είναι ÏÏαθεÏÏ, με Ïην Îννοια ÏÏι Ïλα Ïα οÏ
Ïάνια ÏÏμαÏα Ï
ÏήÏξαν ανÎκαθεν ÏÏÏÏ ÎµÎ¯Î½Î±Î¹ ÏήμεÏα και ÏÏι κινοÏνÏαι αÏμονικά ÏÏον οÏ
ÏανÏ. ÎμÏÏ, ÏÏμÏÏνα με Ïο νÏμο ÏÎ·Ï Î²Î±ÏÏÏηÏαÏ, θα ÎÏÏεÏε Ïο Îνα οÏ
Ïάνιο ÏÏμα να ελκÏει και εÏομÎνÏÏ Î½Î± ÏληÏιάζει Ïο άλλο και ÎÏÏι Ïιγά-Ïιγά Ïλα Ïα οÏ
Ïάνια ÏÏμαÏα να μαζεÏ
ÏοÏν Ïâ Îνα Ïημείο, Ïο Îνα εÏÎ¬Î½Ï ÏÏο άλλο, Ïαν ÎÎ½Î±Ï ÏÎ¿Î»Ï Î¼ÎµÎ³Î¬Î»Î¿Ï ÏÏÏÏÏ Î±ÏÏ Î¿Ï
Ïάνια ÏÏμαÏα. Το γιαÏί αÏ
ÏÏ Î´ÎµÎ½ ÏÏ
μβαίνει δεν μÏοÏοÏÏε να Ïο εξηγήÏει και Ïο αÏÎδιδε Ïε θεÏκή δÏναμη, ÏοÏ
κÏαÏοÏÏε Ïα οÏ
Ïάνια ÏÏμαÏα ÏÏο ÏÏμÏαν ÏÏÎ¹Ï Î¸ÎÏÎµÎ¹Ï ÏοÏ
Ï ÎºÎ±Î¹ εÏομÎνÏÏ Î¿Î»ÏκληÏο Ïο ÏÏμÏαν Ïε ÏÏαθεÏή καÏάÏÏαÏη. Îε Ïην άÏοÏη αÏ
Ïή ÏÏ
μÏÏνηÏε οÏ
ÏιαÏÏικά και ο ÎÏνÏÏάιν, αλλά διαÏÏνηÏε εν μÎÏει Ï
ÏοÏÏηÏίζονÏÎ±Ï ÏÏι κάÏοια οÏ
Ïάνια ÏÏμαÏα μÏοÏοÏν νâ αλλοιÏθοÏν, ÏÏÏÏ Ï.Ï. ÎÎ½Î±Ï Î¼ÎµÎ³Î¬Î»Î¿Ï Î±ÏÏÎÏÎ±Ï Î½Î± καÏαÏÏεÏÏει Ïε αÏÏÎÏα νεÏÏονίÏν ή να γίνει μια μαÏÏη ÏÏÏÏα. Îâ αÏ
Ïή Ïην Îννοια, ο ÎÏνÏÏάιν Ï
ÏοÏÏήÏιζε ÏÏι Ïο ÏÏμÏαν δεν είναι ÏÏαθεÏÏ, αλλά δÏ
ναμικÏ. | |||
=== | ===ΧÏÏÏÏÏονοÏ=== | ||
Πμεγάλη ÏÏ
μβολή ÏοÏ
[[Einstein]] οÏείλεÏαι ÏÏην ειÏαγÏγή Î¼Î¹Î±Ï Î½ÎÎ±Ï ÎÎ½Î½Î¿Î¹Î±Ï ÏÏ Î²Î¬ÏÎ·Ï Î¼ÎµÎ»ÎÏÎ·Ï ÎºÎ±Î¹ εÏÎ¼Î·Î½ÎµÎ¯Î±Ï ÏοÏ
ΣÏμÏανÏοÏ, ÏÎ·Ï ÎÎ½Î½Î¿Î¹Î±Ï ÏοÏ
[[ΧÏÏÏÏÏονοÏ|ΧÏÏÏÏÏονοÏ
]]. | |||
Î [[ÎÏιÏÏοÏÎληÏ]] Ï
ÏοÏÏήÏιζε ÏÏι και ο ΧÏÏÎ¿Ï ÎºÎ±Î¹ ο ΧÏÏÎ½Î¿Ï ÎµÎ¯Î½Î±Î¹ αÏÏλÏ
Ïοι. | |||
Î [[ÎεÏÏÏν]] Ï
ÏοÏÏήÏιζε ÏÏι ο ÏÏÏÎ¿Ï ÎµÎ¯Î½Î±Î¹ ÏÏεÏικÏÏ, αλλά ο ÏÏÏÎ½Î¿Ï ÎµÎ¯Î½Î±Î¹ αÏÏλÏ
ÏοÏ. | |||
Î [[Einstein]] αÏÎδειξε ÏÏι και ο [[ΧÏÏνοÏ|XÏÏνοÏ]] και ο [[ΧÏÏοÏ|ΧÏÏοÏ]] είναι ÎνÏÏÏηÏÎµÏ ÏÏεÏικÎÏ ÎºÎ±Î¹ αδιαÏÏÏιÏÏÎµÏ ÎºÎ±Î¹ ÏÏι Ïο ΣÏμÏαν Ï
ÏάÏÏει και εξελίÏÏεÏαι μÎÏα ÏÏο [[ΧÏÏÏÏÏονοÏ|ΧÏÏÏÏÏονο]]. | |||
=== | ===ÎιαÏÏολή ΣÏμÏανÏοÏ=== | ||
[[Image:UniverseHistory-goog.jpg|thumb|160px| | [[Image:UniverseHistory-goog.jpg|thumb|160px|ÎÏÏοÏία ÏοÏ
ΣÏμÏανÏοÏ]] | ||
Το 1929, ο Edwin Hubble (1888-1953), αÏÎδειξε ÏÏι Ïο ΣÏμÏαν δεν είναι ÏÏÏÏ Ïο ÏανÏάÏÏηκαν ο [[ÎεÏÏÏν]] και ο [[Einstein]], αλλά είναι Îνα ΣÏμÏαν ÏοÏ
ÏÏ
νεÏÏÏ Î´Î¹Î±ÏÏÎλλεÏαι. ΣÏ
γκεκÏιμÎνα, ανακάλÏ
Ïε ÏÏι οι [[ÎαλαξίαÏ|ÎαλαξίεÏ]] αÏομακÏÏνονÏαι μεÏÎ±Î¾Ï ÏοÏ
Ï Î¼Îµ μεγάλη ÏαÏÏÏηÏα, η δε ÏαÏÏÏηÏα αÏ
Ïή μεγαλÏνει (γÏαμμικά), ÏÏαν μεγαλÏνει και η αÏÏÏÏαÏη ÏοÏ
αÏομακÏÏ
νÏμενοÏ
γαλαξία. ΠανακάλÏ
Ïη ÏοÏ
Hubble άÏηÏε καÏάÏληκÏο Ïον [[Einstein]], καθÏÏ Î»ÎγεÏαι ÏÏι ÏÏαν ÏληÏοÏοÏήθηκε Ïην ανακάλÏ
Ïη ÏοÏ
[[Hubble]] αναÏÏνηÏε: «ÎÏ
ÏÏ Ïο Î»Î¬Î¸Î¿Ï ÏοÏ
Îκανα είναι Ïο μεγαλÏÏεÏο ÏÎ·Ï Î¶ÏÎ®Ï Î¼Î¿Ï
» (δηλ. Ïο ÏÏι ÏίÏÏεÏ
ε ÏÏι Ïο ΣÏμÏαν δεν διαÏÏÎλλεÏαι οÏÏε ÏÏ
ÏÏÎλλεÏαι, αλλά ÏαÏαμÎνει ÏÏαθεÏÏ). | |||
ΠανακάλÏ
Ïη ÏοÏ
Hubble ÏÏι Ïο ΣÏμÏαν διαÏÏÎλλεÏαι άλλαξε Ïιζικά Ïην ανÏίληÏή Î¼Î±Ï Î³Î¹Î± αÏ
ÏÏ. Το ÏÏι διαÏÏÎλλεÏαι Ïο ΣÏμÏαν Ïημαίνει ÏÏι ÏÏοηγοÏ
μÎνÏÏ Î®Ïαν Ïιο μικÏÏ. ÎάλιÏÏα, ÏηγαίνονÏÎ±Ï ÏÎ¿Î»Ï ÏίÏÏ ÏÏο ΧÏÏνο Ïο ÏαίνεÏαι να ήÏαν Îνα Ï
Î»Î¹ÎºÏ Ïημείο. Îι ÏÏγÏÏονοι αÏÏÏοÏÏ
Ïικοί, μεÏÎ±Î¾Ï ÏÏν οÏοίÏν και ο ΣÏίβεν [[Îawking]], Ï
ÏοÏÏηÏίζοÏ
ν ÏÏι ÏÏάγμαÏι ÎÏÏι Îγινε, ÏÏι δηλ. Ïλα άÏÏιÏαν με Ïη [[Îεγάλη ÎκÏηξη]] και ÎκÏοÏε αÏ
ÏÏ Î´Î¹Î±ÏÏÎλλεÏαι ÏÏ
νεÏÏÏ. Το γεγονÏÏ ÏÏι Ïο ΣÏμÏαν διαÏÏÎλλεÏαι, ÏÏÏÏ Î®Ïαν αναμενÏμενο, μεÏÎÏεÏε Ïο θÎμα ÏÎ·Ï Î´Î·Î¼Î¹Î¿Ï
ÏÎ³Î¯Î±Ï ÏοÏ
ÏÏμÏανÏÎ¿Ï Î±ÏÏ Ïον ÏÏÏο ÏÎ·Ï [[ÎεÏαÏÏ
Ïική|ÎεÏαÏÏ
ÏικήÏ]] και ÏÎ·Ï ÎÎµÎ¿Î»Î¿Î³Î¯Î±Ï ÏÏον ÏÏÏο ÏÎ·Ï [[ÎÏιÏÏήμη|ÎÏιÏÏήμηÏ]]. | |||
=== | ===ΣκοÏεινή Îλη και ΣκοÏεινή ÎνÎÏγεια=== | ||
Î ÏÏÏÏαÏη θεÏÏία Ï
ÏοÏÏηÏίζει ÏÏι ÏÎÏα αÏÏ Ïην Ïλη ÏοÏ
ΣÏμÏανÏÎ¿Ï ÏοÏ
μÎÏÏι ÏήμεÏα γνÏÏίζαμε, Ï
ÏάÏÏει και η «ÏκοÏεινή Ïλη». ΠΣκοÏεινή Îλη κÏ
ÏιαÏÏεί ÏÏο ÏÏμÏαν (ÏÎ¬Î½Ï Î±ÏÏ Ïο 90% ÏÎ·Ï ÏÎ»Î·Ï ÏοÏ
ΣÏμÏανÏÎ¿Ï ÎµÎ¯Î½Î±Î¹ ÏκοÏεινή) και ÏαίνεÏαι ÏÏι λειÏοÏ
Ïγεί εÏ
εÏγεÏικά ÏÏο ÏαινÏμενο ÏÎ·Ï Î´Î¹Î±ÏÏÎ¿Î»Î®Ï ÏοÏ
ÏÏμÏανÏοÏ, δηλ. Ïο ÏÏÏÏÏνει ÏÏÎ¿Ï Ïα «ÎξÏ» και γιâ αÏ
ÏÏ ÎºÎ±Ïά κÏÏιο λÏγο, Ïο ÏÏμÏαν διαÏÏÎλλεÏαι. ÎνομάζεÏαι ÏκοÏεινή Ïλη γιαÏί δεν ακÏινοβολεί και εÏομÎνÏÏ Î´ÎµÎ½ ÏαίνεÏαι. | |||
=== | ===ΠολÏ
ÏÏ
μÏανÏικÎÏ ÎÏÏÏειÏ=== | ||
ΤÎλοÏ, ÏημειÏνοÏ
με ÏÏι Ï
ÏοÏÏηÏίζεÏαι η άÏοÏη ÏÏι Ïο ΣÏμÏαν ÏÏο οÏοίο ζοÏμε δεν είναι Ïο μÏνο. Î¥ÏάÏÏοÏ
ν και άλλα ΣÏμÏανÏα, Ïα οÏοία ενδÎÏεÏαι να είναι Ïιο ενδιαÏÎÏονÏα και Ïιο ενÏÏ
ÏÏÏιακά και Ïιο ÏμοÏÏα αÏÏ Ïο Î´Î¹ÎºÏ Î¼Î±Ï. | |||
== | ==ΣÏμÏαν και ΦÏ
ÏικÎÏ ÎεÏÏίεÏ== | ||
ΣήμεÏα Ï
ÏάÏÏοÏ
ν δÏο βαÏικÎÏ ÏÏοÏεγγίÏÎµÎ¹Ï ÏÎ·Ï Î¦Ï
ÏÎ¹ÎºÎ®Ï Î³Î¹Î± Ïο ΣÏμÏαν. Πμία εξηγεί Ïον ÎεγάκοÏμο (είναι η θεÏÏία ÏÎ·Ï ÏÏεÏικÏÏηÏÎ±Ï ÏοÏ
Einstein) και η άλλη εξηγεί Ïον MικÏÏκοÏμο (είναι η ÎβανÏική ÎεÏÏία ÏοÏ
Schrodinger, ÏοÏ
Heisenberg, ÏοÏ
Planck και άλλÏν). ΠθεÏÏία ÏÎ·Ï Î£ÏεÏικÏÏηÏÎ±Ï Î´ÎµÎ½ μÏοÏεί να εÏμηνεÏÏει Ïο ÎικÏÏκοÏμο, αλλά οÏÏε και η ÎβανÏομηÏανική μÏοÏεί να εÏμηνεÏÏει Ïον ÎεγάκοÏμο. | |||
Πανάγκη για μία και μÏνη θεÏÏία ÏοÏ
θα είναι ικανή να εÏμηνεÏÏει και Ïον μακÏÏκοÏμο και Ïον μικÏÏκοÏμο είναι ÏÏοÏανήÏ. Îια ÏÎÏοια θεÏÏία ονομάζεÏαι «ενοÏοιημÎνη θεÏÏία» ή «[[ÎεÏÏία ΠανÏÏÏ|ÎεÏÏία ÏοÏ
ΠανÏÏÏ]]». Îια ÏÎÏοια θεÏÏία εÏιδιÏκοÏ
ν ÏÎ¹Ï ÏελεÏ
ÏÎ±Î¯ÎµÏ Î´ÎµÎºÎ±ÎµÏÎ¯ÎµÏ Ïολλοί θεÏÏηÏικοί ÏÏ
Ïικοί αÏανÏαÏÎ¿Ï ÏÎ·Ï ÎηÏ, αλλά ακÏμα δεν Ïα ÎÏοÏ
ν καÏαÏÎÏει (ο Einstein αÏιÎÏÏÏε Ïα ÏελεÏ
Ïαία ÏÏÏνια ÏÎ·Ï Î¶ÏÎ®Ï ÏοÏ
ÏÏο θÎμα ÏÎ·Ï Î¸ÎµÏÏÎ¯Î±Ï ÏÏν ÏάνÏÏν, ÏÏÏÎ¯Ï ÏμÏÏ ÎµÏιÏÏ
Ïία). | |||
== | ==ΣÏμÏαν και ÎÏή== | ||
Î [[ζÏή]] είναι Îνα [[ÏαινÏμενο]] ιδιαίÏεÏÎ·Ï ÏημαÏÎ¯Î±Ï Î³Î¹Î± Ïο ΣÏμÏαν. ΠθÎÏη ÏÎ·Ï Î¶ÏÎ®Ï Î¼ÎÏα Ïε αÏ
ÏÏ Î¸Î± ÏεÏιγÏαÏεί Ïε ιδιαίÏεÏο άÏθÏο ÏοÏ
θα διαμοÏÏÏθεί ÏÏην εγκÏ
κλοÏαίδεια. | |||
== | ==ΣÏμÏαν και ÎεÏÏ== | ||
Î ÏÏαÏξη η μη ενÏÏ [[ÎεÏÏ|ÎεοÏ]] - ÎημιοÏ
ÏÎ³Î¿Ï ÏοÏ
ΣÏμÏανÏÎ¿Ï ÎµÎ¯Î½Î±Î¹ Îνα, εÏίÏηÏ, ÏÎ¿Î»Ï Î±ÎºÎ±Î½Î¸ÏÎ´ÎµÏ Î¶Î®Ïημα. | |||
Î ÏÏÎÏη ÏÎ·Ï ÎÎ½Î½Î¿Î¹Î±Ï "ÎεÏÏ" με Ïο ΣÏμÏαν θα ÏεÏιγÏαÏεί Ïε ιδιαίÏεÏο άÏθÏο ÏοÏ
θα διαμοÏÏÏθεί ÏÏην εγκÏ
κλοÏαίδεια. | |||
== | ==ÎÏδεκα ÎναÏάνÏηÏα ÎÏÏÏήμαÏα== | ||
Îι δÏδεκα κÏίÏÎ¹Î¼ÎµÏ ÎµÏÏÏήÏÎµÎ¹Ï ÏοÏ
η αÏάνÏηÏή ÏοÏ
Ï Î±Î³Î½Î¿ÎµÎ¯Ïαι ή αμÏιÏβηÏείÏαι (αλλά ÏαÏ
ÏÏÏÏονα, θεÏÏείÏαι άκÏÏÏ Î±ÏαÏαίÏηÏη για Ïην ÏεÏαιÏÎÏÏ ÎºÎ±ÏανÏηÏη ÏοÏ
ΣÏμÏανÏοÏ) είναι: | |||
# | # ΠοιÎÏ ÎµÎ¯Î½Î±Î¹ οι Î¼Î¬Î¶ÎµÏ ÏÏν [[νεÏÏίνο|νεÏÏίνÏν]], και ÏÏÏ ÎÏοÏ
ν διαμοÏÏÏÏει Ïην εξÎλιξη ÏοÏ
ΣÏμÏανÏοÏ; | ||
# | # Îίναι Ïα [[ÏÏÏÏÏνιο|ÏÏÏÏÏνια]] αÏÏαθή; | ||
# | # Î ÏÏ ÏÏοήλθαν Ïα [[Î§Î·Î¼Î¹ÎºÏ Î£ÏοιÏείο|Ïημικά ÏÏοιÏεία]] αÏÏ Ïον [[ÏίδηÏοÏ|ÏίδηÏο]] ÎÏÏ Ïο [[οÏ
Ïάνιο|οÏ
Ïάνιο]]; | ||
# | # Î¥ÏάÏÏοÏ
ν νÎÎµÏ ÎºÎ±ÏαÏÏάÏÎµÎ¹Ï ÏÎ·Ï [[Îλη|ÎληÏ]] ÏÏÎ¹Ï ÎµÎ¾Î±Î¹ÏεÏικά Ï
ÏηλÎÏ ÏÏ
κνÏÏηÏÎµÏ ÎºÎ±Î¹ θεÏμοκÏαÏίεÏ; | ||
# | # Îίναι η [[ÎβανÏική ÎεÏÏία]] η ακÏÎ¹Î²Î®Ï Î¸ÎµÏÏία για Ïον ÎικÏÏκοÏμο και Ïο [[ΦÏÏ]] ή αÏαιÏείÏαι μια νÎα θεÏÏία ÏÏÎ¹Ï Ï
ÏηλÏÏεÏÎµÏ ÎµÎ½ÎÏγειεÏ; | ||
# | # Îίναι η [[Îενική ΣÏεÏικÏÏηÏα]] ÏοÏ
[[Einstein]] η ÏÏÏαÏη και ÏÏÏÏή θεÏÏία για Ïην [[ÎαÏÏÏηÏα]]; | ||
# | # Îίναι η θεÏÏία ÏοÏ
[[Big Bang]] η ÏÏÏÏή θεÏÏία για Ïην ÎημιοÏ
Ïγία ÏοÏ
ΣÏμÏανÏοÏ; | ||
# | # ÎÏÏ Ïοιά ÏÏμαÏίδια αÏοÏελείÏαι η [[ΣκοÏεινή Îλη]]; | ||
# | # Ποιά είναι η ÏÏÏη ÏÎ·Ï [[ΣκοÏεινή ÎνÎÏγεια|ΣκοÏÎµÎ¹Î½Î®Ï ÎνÎÏγειαÏ]]; | ||
# | # Îίναι η [[ΧοÏδιακή ÎεÏÏία|ÎεÏÏία ΧοÏδÏν]] η ÏÏÏÏή [[ÎνοÏοιηÏική Πεδιακή ÎεÏÏία|θεÏÏία ÎνοÏοίηÏÎ·Ï ÏλÏν ÏÏν ΠεδίÏν]] και εÏομÎνÏÏ Î· [[ÎεÏÏία ΠανÏÏÏ|ÎεÏÏία ÏοÏ
ΠανÏÏÏ]]; | ||
# | # Î¥ÏάÏÏοÏ
ν οι [[Î ÏÏÏθεÏÎµÏ ÎιαÏÏάÏειÏ]] δηλ. Î¬Î»Î»ÎµÏ ÏÏÏοÏÏονικÎÏ Î´Î¹Î±ÏÏάÏειÏ; | ||
# | # Î ÏοαÏαιÏείÏαι η ÏÏαÏξη ÎÎµÎ¿Ï - ÎημιοÏ
ÏÎ³Î¿Ï Î³Î¹Î± Ïην γÎνεÏη ÏοÏ
ΣÏμÏανÏοÏ; | ||
== | ==ÎιβλιογÏαÏία== | ||
* | *Întroduction to Cosmology, J.V.Narlikar, Cambridge Univ. Press, 1993 | ||
*The First Three Minutes: A Modern View of the Origin of the Universe, David Weinberg, BasicBooks | *The First Three Minutes: A Modern View of the Origin of the Universe, David Weinberg, BasicBooks | ||
* | *Î ÎÏαÏÏή ÏοÏ
ΣÏμÏανÏοÏ, John Barrow, Îκδ. ÎάÏοÏÏÏο, 1995 | ||
*Perspectives in Astrophysical Cosmology, Martin Rees, Cambridge Univ. Press, 1995 | *Perspectives in Astrophysical Cosmology, Martin Rees, Cambridge Univ. Press, 1995 | ||
*The Quest for the Cosmological Parameters, Manolis Plionis, Springer Lecture Notes in Physics Vol. 592, p.147, eds. Cotsakis & Papantonopoulos, 2002 | *The Quest for the Cosmological Parameters, Manolis Plionis, Springer Lecture Notes in Physics Vol. 592, p.147, eds. Cotsakis & Papantonopoulos, 2002 | ||
== | ==Îλληνική ÎÏÏογÏαÏία== | ||
*[http://www.livepedia.gr/index.php/%CE%A3%CF%8D%CE%BC%CF%80%CE%B1%CE%BD | *[http://www.livepedia.gr/index.php/%CE%A3%CF%8D%CE%BC%CF%80%CE%B1%CE%BD Το ÏαÏÏν άÏθÏο ÏÏηÏίζεÏαι ÏÏο άÏθÏο αÏ
ÏÏ ÏÎ·Ï Livepedia] | ||
*[ http://www.astro.noa.gr/journal/Periodic/journal_03plionis.htm | *[ http://www.astro.noa.gr/journal/Periodic/journal_03plionis.htm ÎÏÏεÏοÏκοÏείο ÎθηνÏν] | ||
*[http://66.102.9.104/search?q=cache:nzhRQZrzwRQJ:alex.eled.duth.gr/philocosmia/a3.htm+%CE%A3%CF%8D%CE%BC%CF%80%CE%B1%CE%BD&hl=el&gl=gr&ct=clnk&cd=7 | *[http://66.102.9.104/search?q=cache:nzhRQZrzwRQJ:alex.eled.duth.gr/philocosmia/a3.htm+%CE%A3%CF%8D%CE%BC%CF%80%CE%B1%CE%BD&hl=el&gl=gr&ct=clnk&cd=7 Îία ÏÎ¿Î»Ï ÎµÎ½Î·Î¼ÎµÏÏÏική ÏÏοÏÏÎγγιÏη ÏÎ·Ï ÎÎ½Î½Î¿Î¹Î±Ï ÏοÏ
ΣÏμÏανÏοÏ] | ||
*[http://www.neo.gr/website/ergasiamathiti/64.htm Neo.gr - | *[http://www.neo.gr/website/ergasiamathiti/64.htm Neo.gr - Î ÏληÏÎÏÏεÏη ιÏÏοÏία ÏÎ·Ï ÎξÎÎ»Î¹Î¾Î·Ï ÏοÏ
ΣÏμÏανÏÎ¿Ï ÏÏο ÎÎ»Î»Î·Î½Î¹ÎºÏ ÎιαδίκÏÏ
ο] | ||
== | ==Îγγλική ÎÏÏογÏαÏία== | ||
( | (ÎήÏθηκε αÏÏ Ïην Îγγλική Wikipedia) | ||
* [http://www.pbs.org/wnet/hawking/html/home.html ''Stephen Hawking's Universe''] - Where do we come from? How did the universe begin? Why is the universe the way it is? How will it end? | * [http://www.pbs.org/wnet/hawking/html/home.html ''Stephen Hawking's Universe''] - Where do we come from? How did the universe begin? Why is the universe the way it is? How will it end? | ||
* [http://www.atlasoftheuniverse.com/ Richard Powell: ''An Atlas of the Universe''] - a series of images at various scales, with explanations. | * [http://www.atlasoftheuniverse.com/ Richard Powell: ''An Atlas of the Universe''] - a series of images at various scales, with explanations. | ||
Γραμμή 338: | Γραμμή 339: | ||
[[Category: | [[Category: ÎÏÏÏονομία]] | ||
[[Category: | [[Category: ÎοÏμολογία]] |
Αναθεώρηση της 22:01, 19 Δεκεμβρίου 2008
raclice ΣÏμÏαν
Universe
Îίναι Ïο "Îλον" δηλ. οÏιδήÏοÏε Ï ÏάÏÏει, (ή Ï ÏήÏÏε ή θα Ï ÏάÏξει), οÏÎ¿Ï Î´Î®ÏοÏε.
ÎÏιÏμοί
Îίναι Ïο ÏÏνολο ÏÎ¿Ï ÏεÏιλαμβάνει Ïον ΧÏÏο και Ïον ΧÏÏνο, καθÏÏ ÎºÎ±Î¹ Ïην Ï ÏάÏÏÎ¿Ï Ïα Îλη και ÎνÎÏγεια καÏά ÏÏ Î½ÎÏεια δεν μÏοÏεί να νοηθεί να Ï ÏάÏÏει οÏιδήÏοÏε εκÏÏÏ ÏÎ¿Ï Î£ÏμÏανÏÎ¿Ï Î® ÏÏιν και μεÏά αÏÏ Î±Ï ÏÏ Î´ÎµÎ´Î¿Î¼ÎÎ½Î¿Ï ÏÏι Ïο "ÏÏνολο" δε μÏοÏεί να είναι και "Ï ÏοÏÏνολο".
Îε αÏλÎÏ Î»ÎξειÏ, είναι Ïο ÏÏνολο ÏÏν Ï ÏαÏÏÏνÏÏν ÎÏ ÏάνιÏν ΣÏμάÏÏν. ΠονομαÏία ÏÏοÏιοÏίζει Ïο Î¿Ï Ïάνιο ÏÏ Î½Ïλο ÏÎ¿Ï ÏεÏιÎÏει Ïα Î¿Ï Ïάνια ÏÏμαÏα ÏÎ¿Ï Î¼ÎµÏÎ±Î¾Ï ÏÎ¿Ï Ï ÏεÏιλαμβάνεÏαι και η Îη.
ÎιÏαγÏγή
Î Îη, ο ÎλιοÏ, Ïο ÎÎ»Î¹Î±ÎºÏ Î£ÏÏÏημα, ακÏμη και Î±Ï ÏÏÏ Î¿ ÎÎ±Î»Î±Î¾Î¯Î±Ï ÏÏον οÏοίο Î±Î½Î®ÎºÎ¿Ï Î¼Îµ, δεν ανÏιÏÏοÏÏÏεÏει ÏαÏά Îνα αÏειÏοελάÏιÏÏο ÏοÏοÏÏÏ ÏÎ¿Ï Î£ÏμÏανÏοÏ. ΣÏην ÏÏαγμαÏικÏÏηÏα Ïο μÎÎ³ÎµÎ¸Î¿Ï ÏÎ¿Ï Î£ÏμÏανÏÎ¿Ï ÎµÎ¯Î½Î±Î¹ αÏÏλληÏÏο για Ïον ÎºÎ¿Î¹Î½Ï Î½Î¿Ï.
Î ÏÏοÎÎ»ÎµÏ Ïη, η γÎνεÏη, Ïο ÏÏήμα και η ηλικία ÏÎ¿Ï Î£ÏμÏανÏÎ¿Ï Î±Î½Î±ÏÏοÏδιοÏίζονÏαι ανάλογα μεÏην εÏικÏαÏοÏÏα, καÏά εÏοÏή, θεÏÏία ÏÎ·Ï ÎοÏμολογίαÏ.
ΣÏεÏικÎÏ ÎÏιÏÏήμεÏ
ÎÏÏικά, ÏÏÎ¹Ï ÏÏÏÏÏÎ³Î¿Î½ÎµÏ ÎºÎ¿Î¹Î½ÏνίεÏ, Ïο ΣÏμÏαν ήÏαν ανÏικείμενο ÏÏν λαÏκÏν δοξαÏιÏν και ÏÎ·Ï ÎαγείαÏ. ÎÏαν ÏμÏÏ, οÏγανÏθηκαν οι κοινÏÎ½Î¯ÎµÏ ÏÏÏε η Îννοια Î±Ï Ïή (καθÏÏ Î®Ïαν κÏίÏÎ¹Î¼Î·Ï ÏημαÏÎ¯Î±Ï Î³Î¹Î± Ïην κοινÏνική ÏαλιναγÏγηÏη ÏÎ¿Ï ÏÎ»Î·Î¸Ï ÏμοÏ) ÏÎÏαÏε ÏÏην αÏÏÎ»Ï Ïη και αδιαμÏιÏβήÏηÏη αÏμοδιÏÏηÏα ÏÎ·Ï ÎεολογίαÏ.
ÎÏγÏÏεÏα, ÏÏην Î ÏÏιμη ÎÏÏαιÏÏηÏα, ÏÏαν η οÏθολογιÏÏική ανθÏÏÏινη γνÏÏη άÏÏιζε να αναÏÏÏÏÏεÏαι, η Îννοια ÏÎ¿Ï Î£ÏμÏανÏÎ¿Ï ÎµÎ¹Ïήλθε ÏÏην ÏÏαίÏα ÏÎ·Ï Î¦Î¹Î»Î¿ÏοÏÎ¯Î±Ï ÎºÎ±Î¹ ÏÎ·Ï ÎÏÏÏολογίαÏ.
ΣÏη ÎÏÏεÏη ÎÏÏαιÏÏηÏα, ÏÏην Îλλάδα, η ÏÏÏÏη εÏιÏÏήμη, η ÎÏÏÏονομία διαÏÏÏίÏθηκε αÏÏ Ïην ÎÏÏÏολογία και ανÎλαβε με ÏÏ ÏÏημαÏικÏÏεÏο ÏÏÏÏο Ïην μελÎÏη ÏÎ¿Ï Î£ÏμÏανÏοÏ.
ΣÏην ÎεÏαιÏνική ÎÏοÏή και ÏÏην ÎναγÎννηÏη άÏÏιÏε μία άλλη εÏιÏÏήμη, η Î¦Ï Ïική (ÎαλιλαίοÏ, ÎεÏÏÏν), να αÏÏολείÏαι με Î¿Ï Ïάνια θÎμαÏα και βαθμιαία εÏÎβαλλε Ïην ÎºÏ ÏιαÏÏία ÏÎ·Ï Ïε Î±Ï Ïά.
ΣÏην ΣÏγÏÏονη ÎÏοÏή μία Ïλειάδα ειδικÏν εÏιÏÏημÏν (Î¸Ï Î³Î±ÏÏικÎÏ ÏÎ·Ï Î¦Ï ÏÎ¹ÎºÎ®Ï ÎºÎ±Î¹ ÏÎ·Ï ÎÏÏÏονομίαÏ) ÎÏÎ¿Ï Î½ αναλάβει Ïην, αÏÏÎ»Ï Ïα ÏÏ ÏÏημαÏική ÏλÎον, μελÎÏη ÏÎ¿Ï Î£ÏμÏανÏοÏ. ÎεÏικÎÏ Î±ÏÏ Î±Ï ÏÎÏ ÎµÎ¯Î½Î±Î¹: η ÎÏÏÏοÏÏ Ïική, η ÎοÏμολογία, η ÎÏÏÏοβιολογία, η ÎÏÏÏÎ¿Î½Î±Ï Ïική κ.α.
ÎοÏμικÎÏ ÎνÏÏÏηÏεÏ
ÎÏιδήÏοÏε Ï ÏάÏÏει ÏÏο ΣÏμÏαν θεÏÏείÏαι ÏÏι ÏÏ Î½Î¯ÏÏαÏαι αÏÏ Î¼ÎµÏικÎÏ (Îξι) ÎεμελιÏÎ´ÎµÎ¹Ï ÎοÏμικÎÏ ÎνÏÏÏηÏεÏ. ÎÏ ÏÎÏ ÎµÎ¯Î½Î±Î¹:
- ο ΧÏÏÎ¿Ï (Îι ÏÏ Î½Î®Î¸ÎµÎ¹Ï Î´Î¹Î±ÏÏάÏÎµÎ¹Ï ÏÎ¿Ï ÎµÎ¯Î½Î±Î¹ ÏÏÎµÎ¯Ï Î±Î»Î»Î¬ Ï ÏάÏÏÎ¿Ï Î½ ÏολλÎÏ ÏιθανÏÏηÏÎµÏ Î½Î± ÎÏει και άλλεÏ).
- ο ΧÏÏÎ½Î¿Ï (Î ÏÏ Î½Î®Î¸Î·Ï Î´Î¹Î±ÏÏάÏή ÏÎ¿Ï ÎµÎ¯Î½Î±Î¹ μία αλλά Ï ÏάÏÏει μία μικÏή ÏιθανÏÏηÏα να ÎÏει και άλλεÏ).
- η Îλη (ÎÏοÏελεί Ïο ÏÏ ÏÏαÏÎ¹ÎºÏ ÏλÏν ÏÏν Ï ÏαÏÏÏνÏÏν ÏÏμάÏÏν. Î£Ï Î¼ÏεÏιλαμβάνει ÏÎ»ÎµÏ ÏÎ·Ï Î¼Î¿ÏÏÎÏ ÏηÏ, ÏÏ Î½Î®Î¸Î·, ÏκοÏεινή, ανÏιÏλη).
- η ÎνÎÏγεια (ÎÏοÏελεί Ïην αιÏία ÏλÏν ÏÏν ÏαινομÎνÏν. Î£Ï Î¼ÏεÏιλαμβάνει ÏÎ»ÎµÏ ÏÎ¹Ï Î¼Î¿ÏÏÎÏ ÏÎ·Ï Î´Î·Î». ÎκÏινοβολία, Πεδία, ÎλληλεÏιδÏάÏειÏ, ΣκοÏεινή ÎνÎÏγεια).
Σε Î±Ï ÏÎÏ ÏÎ¹Ï Î¿Î½ÏÏÏηÏÎµÏ ÏÏÎÏει να ÏÏ Î¼ÎµÏιληÏθοÏν Î¬Î»Î»ÎµÏ Î´Ïο, αν θÎÎ»Î¿Ï Î¼Îµ να ενÏÏμαÏÏÏÎ¿Ï Î¼Îµ ÏÏο ΣÏμÏαν και Ïην ÏληÏοÏοÏία δηλ. Ïα "μαθημαÏικά" ÏÎ¿Ï .
- ο "ÎιακÏιÏÏÏ ÎογιÏμÏÏ" ÏÎ¿Ï Î¼ÎµÎ»ÎµÏάÏαι αÏÏ Ïα ÎιακÏιÏά ÎαθημαÏικά και Ïην ΠληÏοÏοÏική και ÎºÏ ÏιαÏÏείÏαι αÏÏ Ïην Îννοια Ïην διακÏιÏÏÏηÏÎ±Ï (ÏÏÏÏ Ï.Ï., αÏιθμοί, ÏÏνολα, bits)
- ο "Î£Ï Î½ÎµÏÎ®Ï ÎογιÏμÏÏ" ÏÎ¿Ï Î¼ÎµÎ»ÎµÏάÏαι αÏÏ Ïην ÎÎ½Î¬Î»Ï Ïη (ÏÏ. διαÏοÏικÏÏ ÎºÎ±Î¹ ολοκληÏÏÏικÏÏ Î»Î¿Î³Î¹ÏμÏÏ) και ÎºÏ ÏιαÏÏείÏαι αÏÏ Ïην Îννοια ÏÎ·Ï ÏÏ Î½ÎÏειαÏ.
ÎÎ»ÎµÏ Î¿Î¹ ÏÏοαναÏεÏθείÏÎµÏ Î¿Î½ÏÏÏηÏÎµÏ Î´ÎµÎ½ είναι εÏακÏιβÏÏ ÎºÎ±Î¸Î¿ÏιÏμÎÎ½ÎµÏ ÎºÎ±Î¹ ανεξάÏÏηÏÎµÏ Î¼ÎµÏÎ±Î¾Ï ÏÎ¿Ï Ï. Î Î¦Ï Ïική ÎÏει αÏοδείξει ÏÏι η ÎνÎÏγεια μÏοÏεί να μεÏαÏÏαÏεί Ïε Îλη. ÎÏίÏÎ·Ï Ïο ÎαÏÏ ÏÎ¹ÎºÏ Î ÎµÎ´Î¯Î¿ (μοÏÏή ενÎÏγειαÏ) μÏοÏεί να εμÏανιÏθεί ÏÏ ÏÏÏÎβλÏÏη ÏÎ¿Ï Î§ÏÏÎ¿Ï .
Îια να ανÏιληÏθεί ÎºÎ±Î½ÎµÎ¯Ï ÏÎ¹Ï ÎοÏμικÎÏ ÎνÏÏÏηÏÎµÏ Î±Ï ÏÎÏ ÏÏÎÏει να θεÏÏήÏει Ïο ΣÏμÏαν ÏÏ Î¼Î¯Î± ÏÎ¿Î»Ï ÎºÎ±Ïοικία. ΤÏÏε μÏοÏεί να κάνει ÏÎ¹Ï ÎµÎ¾Î®Ï Î±Î½ÏιÏÏοιÏίεÏ:
- Î "ΧÏÏοÏ" ανÏιÏÏοιÏεί ÏÏο οικÏÏεδο ÏÎ¿Ï ÎºÏίÏμαÏοÏ.
- Î "ΧÏÏνοÏ" ανÏιÏÏοιÏεί ÏÏην ÏÏονική διάÏκεια ÏÎ·Ï ÏÎ¿Î»Ï ÎºÎ±ÏÎ¿Î¹ÎºÎ¯Î±Ï (αÏÏ Ïο κÏίÏιμο ÎÏÏ Ïην καÏεδάÏιÏη).
- Î "Îλη" ανÏιÏÏοιÏεί ÏÏα οικοδομικά Ï Î»Î¹ÎºÎ¬ (Ï.Ï. ÏοÏβλα)
- Î "ÎνÎÏγεια" ανÏιÏÏοιÏεί ÏÏην λάÏÏη ÏÎ¿Ï ÏÏ Î½Î´Îει Ïα ÏοÏβλα.
- Î "Î£Ï Î½ÎµÏÎ®Ï ÎογιÏμÏÏ" ανÏιÏÏοιÏεί ÏÏÎ¹Ï Î³ÏαμμÎÏ ÏÏν "αÏÏιÏεκÏονικÏν ÏÏεδίÏν" ÏÎ¿Ï Î¼Î·ÏÎ±Î½Î¹ÎºÎ¿Ï Î¼Îµ βάÏη Ïα οÏοία κÏίζεÏαι Ïο οικοδÏμημα.
- Î "ÎιακÏιÏÏÏ ÎογιÏμÏÏ" ανÏιÏÏοιÏεί ÏÏÎ¹Ï Î¼ÎµÏÏήÏÎµÎ¹Ï ÏÏν μηκÏν ÏÏν γÏαμμÏν Î±Ï ÏÏν (δηλ ÏÏÎ¹Ï Î±ÏιθμηÏικÎÏ ÏιμÎÏ ÏÏ. 10 μÎÏÏα).
ÎÏ ÏημειÏθεί εÏιÏλÎον, ÏÏι οι ÏÏοÏοι (Ïα ÏαÏÏμαÏα) ÏÎ·Ï ÏÎ¿Î»Ï ÎºÎ±ÏÎ¿Î¹ÎºÎ¯Î±Ï Î±Î½ÏιÏÏοιÏοÏν ÏÏα εÏίÏεδα εξÎÎ»Î¹Î¾Î·Ï ÏÎ¿Ï Î£ÏμÏανÏÎ¿Ï ÏÎ¿Ï ÏεÏιγÏάÏονÏαι ÏÏο ÏαÏÏν άÏθÏο.
ÎοÏμικÎÏ ÎομÎÏ
Î Îλη ÏÏο ΣÏμÏαν είναι οÏγανÏμÎνη Ïε "δομÎÏ" ÏÎ¿Ï Î²ÏίÏκονÏαι Ïε διαÏοÏεÏικÎÏ ÎºÎ»Î¯Î¼Î±ÎºÎµÏ.
α) ΣÏÎ¹Ï Î¼Î¹ÎºÏÏÏεÏÎµÏ ÎºÎ»Î¯Î¼Î±ÎºÎµÏ Î²ÏίÏκονÏαι και Ïα ÎÏÏÏικά Î£Ï ÏÏήμαÏα ÏÎ¿Ï Î±ÏοÏελοÏνÏαι αÏÏ ÎÏÏÎÏÎµÏ ÎºÎ±Î¹ ΠλανήÏεÏ,
β) Ïε μεγαλÏÏεÏÎµÏ ÎºÎ»Î¯Î¼Î±ÎºÎµÏ Î²ÏίÏκονÏαι οι ÎÎ±Î»Î±Î¾Î¯ÎµÏ ÏÎ¿Ï Î±ÏοÏελοÏνÏαι αÏÏ Î´Î¹ÏεκαÏομμÏÏια αÏÏÎÏεÏ, αÎÏιο, ÏκÏνη και ΣκοÏεινή Îλη και
γ) Ïε ακÏμα μεγαλÏÏεÏÎµÏ ÎºÎ»Î¯Î¼Î±ÎºÎµÏ Î²ÏίÏκονÏαι Î¼ÎµÎ³Î¬Î»ÎµÏ Î¿Î¼Î¬Î´ÎµÏ ÎαλαξιÏν ÏÎ¿Ï Î¿Î½Î¿Î¼Î¬Î¶Î¿Î½Ïαι Σμήνη ÎαλαξιÏν και αÏοÏελοÏνÏαι ÏÏ Î½Î®Î¸ÏÏ Î±ÏÏ ÎµÎºÎ±ÏονÏÎ¬Î´ÎµÏ ÎÏÏ ÎºÎ±Î¹ ÏÎ¹Î»Î¹Î¬Î´ÎµÏ ÎαλαξίεÏ. Î ÏÎ³ÎºÎ¿Ï ÏÎ¿Ï ÎºÎ±Î»ÏÏÏει κάθε ÎÎ±Î»Î±Î¾Î¹Î±ÎºÏ Î£Î¼Î®Î½Î¿Ï ÎÏει διάμεÏÏο ÏεÏίÏÎ¿Ï Ïα 10.000.000 ÎÏη ÏÏÏÏÏ (ÏÏ Î³ÎºÏίνεÏαι Î±Ï ÏÏ Ïο μÎÎ³ÎµÎ¸Î¿Ï Î¼Îµ Î±Ï ÏÏ ÏÎ¿Ï Îαλαξία Î¼Î±Ï ÏÎ¿Ï ÎµÎ¯Î½Î±Î¹ ÏεÏίÏÎ¿Ï 150.000 ÎÏη ÏÏÏÏÏ).
δ) Τα Σμήνη ÎαλαξιÏν ανÏίÏÏοιÏα βÏίÏκονÏαι και Î±Ï Ïά Ïε ομάδεÏ, μικÏÎÏ Î® μεγάλεÏ, ÏÎ¿Ï Î¿Î½Î¿Î¼Î¬Î¶Î¿Î½Ïαι Î¥ÏεÏÏμήνη ÎαλαξιÏν και ÎÏÎ¿Ï Î½ ÎκÏαÏη ÏεÏίÏÎ¿Ï 100.000.00 ÎÏÏ ÎºÎ±Î¹ 200.000.000 ÎÏη ÏÏÏÏÏ, είναι δηλαδή ÏÎ¬Î½Ï Î±ÏÏ ÎµÎºÎ±ÏÏ ÏοÏÎÏ Î¼ÎµÎ³Î±Î»ÏÏεÏα αÏÏ Ïα Ïμήνη γαλαξιÏν. Τα Î¥ÏεÏÏμήνη ÎαλαξιÏν ÎÏÎ¿Ï Î½ ÏÏήμαÏα διάÏοÏα, αλλά Ïο ÎºÏ ÏίαÏÏο είναι Î±Ï ÏÏ ÏÏν νημάÏÏν (μονοδιάÏÏαÏο) ή ÏÎ·Ï ÎµÎºÏεÏαμÎÎ½Î·Ï ÎµÏιÏÎ¬Î½ÎµÎ¹Î±Ï (διÏδιάÏÏαÏο).
ÎξÎλιξη ÏÎ¿Ï Î£ÏμÏανÏοÏ
Îεγάλη ÎκÏηξη
ÎαÏική αÏεÏηÏία για ÏÎ¹Ï ÏεÏιÏÏÏÏεÏÎµÏ ÎºÎ¿ÏμολογικÎÏ Î¸ÎµÏÏÎ¯ÎµÏ ÏÎ¿Ï Î±ÏÏολοÏνÏαι με Ïην ÏÏοÎÎ»ÎµÏ Ïη ÏÎ¿Ï Î£ÏμÏανÏÎ¿Ï ÎµÎ¯Î½Î±Î¹ η Îννοια ÏÎ·Ï ÎÎµÎ³Î¬Î»Î·Ï ÎκÏηξηÏ, ÏÎ¿Ï ÏοÏοθεÏεί Ïη ÎÎνεÏη ÏÎ¿Ï Î£ÏμÏανÏÎ¿Ï Ïε μια Ïημειακή ÏεÏιοÏή ÏÎ¿Ï ÏÏÏοÏÏÏÎ½Î¿Ï Î¬ÏειÏÎ·Ï ÏÏ ÎºÎ½ÏÏηÏÎ±Ï ÎºÎ±Î¹ καμÏÏ Î»ÏÏηÏαÏ, η οÏοία εξεÏÏάγη Î´Î·Î¼Î¹Î¿Ï ÏγÏνÏÎ±Ï Ïην Îλη και Ïην ÎνÎÏγεια και μαζί ÏÎ¿Ï Ï Ïο ΧÏÏο και Ïο ΧÏÏνο.
- Îια εÏιÏÏημολογική ÏÏ Î½ÎÏεια ÏÎ¿Ï Î³ÎµÎ³Î¿Î½ÏÏÎ¿Ï Î±Ï ÏÎ¿Ï ÎµÎ¯Î½Î±Î¹ ÏÏι ÏÏεÏείÏαι νοήμαÏÎ¿Ï Î· εÏÏÏηÏη για Ïο Ïι Ï ÏήÏÏε ή Ïι γινÏÏαν ÏÏιν αÏÏ Ïη Îεγάλη ÎκÏηξη, γιαÏί ο ΧÏÏÎ½Î¿Ï Î´Î·Î¼Î¹Î¿Ï Ïγήθηκε μαζί ÏÎ·Ï ÎºÎ±Î¹ ÏÏ Î½ÎµÏÏÏ Î´ÎµÎ½ Ï ÏήÏξε "ÏÏιν".
- ÎαÏά Ïον ίδιο ÏÏÏÏο ÏÏεÏείÏαι νοήμαÏÎ¿Ï Î· αναζήÏηÏη ÏÎ¿Ï ÏÎ¿Ï Îγινε η Îεγάλη ÎκÏηξη, καθÏÏ Î· Î±Î½Ï ÏαÏξία ÏÎ¿Ï ÏÏÏÎ¿Ï ÏÏιν αÏÏ Î±Ï Ïήν ÏÏ Î½ÎµÏάγεÏαι και Ïην Î±Î´Ï Î½Î±Î¼Î¯Î± ÏÎ¿Ï ÎµÎ½ÏοÏιÏÎ¼Î¿Ï ÎµÎ½ÏÏ ÏÏ Î³ÎºÎµÎºÏιμÎÎ½Î¿Ï ÏÎ·Î¼ÎµÎ¯Î¿Ï .
Î ÏÏιμη εÏοÏή
ΠαναÏαÏάÏÏαÏη ÏÏν ÏÏÏÏÏν ÏÏιγμÏν ÏÎ·Ï Î´Î·Î¼Î¹Î¿Ï ÏÎ³Î¯Î±Ï ÏÎ¿Ï Î£ÏμÏανÏÎ¿Ï ÎµÎ¯Î½Î±Î¹ Îνα ιδιαίÏεÏα ÏολÏÏλοκο ÏÏÏβλημα, γιαÏί ÏÏοÏÏοθÎÏει ÏÏ ÏικÎÏ ÎºÎ±ÏαÏÏάÏÎµÎ¹Ï ÎºÎ±Î¹ διεÏγαÏÎ¯ÎµÏ ÏÎ¿Ï Î´ÎµÎ½ μÏοÏοÏν να αναÏαÏαÏθοÏν ÏÏο εÏγαÏÏήÏιο. ÎεÏά Ïη δεκαεÏία ÏÎ¿Ï 1970, ÏμÏÏ, ÏάÏη ÏÏη μεγάλη ÏÏÏοδο ÏÎ¿Ï ÏημειÏθηκε ÏÏη Î¦Ï Ïική ÏÏν ΣÏοιÏειÏδÏν ΣÏμαÏιδίÏν, ÏÏν Ï ÏηλÏν ενεÏγειÏν και ÏÏν ÎνοÏοιηÏικÏν ÎεÏÏιÏν Î ÎµÎ´Î¯Î¿Ï , ÎÏει αÏÏίÏει να ÏÏημαÏίζεÏαι μια γενικά ÏαÏαδεκÏή εικÏνα, ÏÎ¿Ï ÏÏ Î½Î®Î¸ÏÏ Î±Î½Î±ÏÎÏεÏαι και ÏÏ Î ÏÏÏÏ Ïο ÎοÏÎ¼Î¿Î»Î¿Î³Î¹ÎºÏ ÎονÏÎλο ÏÎ¿Ï Î£ÏμÏανÏοÏ. ΣÏμÏÏνα με Ïο μονÏÎλο Î±Ï ÏÏ, η Îεγάλη ÎκÏηξη λαμβάνει ÏÏÏα Ïη ÏÏονική ÏÏιγμή 0, ÏÏÎ¿Ï ÎµÎºÏÏÏ Î±ÏÏ Ïην ÏÏ ÎºÎ½ÏÏηÏα και Ïην καμÏÏ Î»ÏÏηÏα αÏειÏίζεÏαι και η θεÏμοκÏαÏία ÏÎ¿Ï . Îια Ïα ÏαινÏμενα ÏÎ¿Ï Î´Î¹Î±Î´ÏαμαÏίÏÏηκαν καÏά Ïα ÏÏÏÏα 10-43 Î´ÎµÏ ÏεÏÏλεÏÏα (sec), ÏÎ¿Ï ÏαÏακÏηÏίζονÏαι και ÏÏ ÏÏÏÎ½Î¿Ï Planck, δεν μÏοÏεί να διαÏÏ ÏÏθεί ακÏμη καμιά άÏοÏη, γιαÏί ÏÏÎ¹Ï ÏÏ Î½Î¸Î®ÎºÎµÏ Î¬ÏειÏÎ·Ï ÎºÎ±Î¼ÏÏ Î»ÏÏηÏÎ±Ï ÏÎ¿Ï ÏÏÏοÏÏÏÎ½Î¿Ï Î· Îενική ÎεÏÏία ÏÎ·Ï Î£ÏεÏικÏÏηÏÎ±Ï ÏαÏει να ιÏÏÏει και εÏιβάλλεÏαι η ανÏικαÏάÏÏαÏή ÏÎ·Ï Î±ÏÏ Î¼Î¹Î± ÎβανÏική ÎεÏÏία ÏÎ·Ï ÎαÏÏÏηÏαÏ, η οÏοία δεν ÎÏει ÏμÏÏ Î±ÎºÏμη ολοκληÏÏθεί. Îίναι η εÏοÏή ÏÎ¿Ï Î¿Î¹ ÏÎÏÏεÏÎµÎ¹Ï Î¸ÎµÎ¼ÎµÎ»Î¹ÏÎ´ÎµÎ¹Ï ÎλλεÏιδÏάÏÎµÎ¹Ï ÏÎ·Ï Î¦ÏÏÎ·Ï Î±ÏοÏελοÏν μία και μοναδική Îνιαία ÎλληλεÏίδÏαÏη και η θεÏμοκÏαÏία Ïθάνει ÏÎ¿Ï Ï 1032 Î, η ÏÏ ÎºÎ½ÏÏηÏα Ïα 1092 γÏαμ./ÎºÏ Î². εκαÏ., ÎµÎ½Ï Î¿Î¹ διαÏÏάÏÎµÎ¹Ï ÏÎ¿Ï Î£ÏμÏανÏÎ¿Ï Î±Î½ÎÏÏονÏαι μÏÎ»Î¹Ï ÏÏο 1 ÏÏιÏεκαÏÎ¿Î¼Î¼Ï ÏιοÏÏÏ ÏÏν διαÏÏάÏεÏν ÏÎ¿Ï Î±ÏÏÎ¼Î¿Ï ÏÎ¿Ï Ï Î´ÏογÏÎ½Î¿Ï .
ÎÏοÏÏÏιÏμοί ÎλληλεÏιδÏάÏεÏν
ΣÏα 10-43 Î´ÎµÏ ÏεÏÏλεÏÏα η ÎαÏÏ Ïική ÎλληλεÏίδÏαÏη αÏοÏÏÏίζεÏαι ÏÏν άλλÏν και αÏοÏελεί Î±Ï ÏοÏελή εÏίδÏαÏη, ÎµÎ½Ï Î¼ÎµÏÎ±Î¾Ï 10-43 και 10-35 Î´ÎµÏ ÏεÏολÎÏÏÏν, καθÏÏ Ïο ΣÏμÏαν διαÏÏÎλλεÏαι και η θεÏμοκÏαÏία ÏÎ¿Ï ÏÎÏÏει ÏÏÎ¿Ï Ï 1028 Î, γίνεÏαι ÎÎ½Î±Ï Î´ÎµÏÏεÏÎ¿Ï Î´Î¹Î±ÏÏÏιÏμÏÏ, Î±Ï ÏÏÏ ÏÎ·Ï ÎÏÏÏ ÏÎ®Ï ÎλληλεÏίδÏαÏÎ·Ï Î±ÏÏ Ïην ÎλεκÏÏοαÏθενή ÎλληλεÏίδÏαÏηÏ.
ΣÏο ÏÏάδιο Î±Ï ÏÏ Î· καÏάÏÏαÏη κάÏÏÏ Î¾ÎµÎºÎ±Î¸Î±Ïίζει. ΣÏημαÏίζονÏαι Ïα ÎºÏ ÏκÏνια (quarks) και Ïα λεÏÏÏνια (ηλεκÏÏÏνια και νεÏÏίνα) μαζί με Ïα ανÏίÏÏοιÏα ανÏιÏÏμαÏίδιά ÏÎ¿Ï Ï, καθÏÏ ÎºÎ±Î¹ μια ÏειÏά αÏÏ ÏÏμαÏίδια ÏÎ¿Î»Ï Î¼ÎµÎ³Î¬Î»Î·Ï Î¼Î¬Î¶Î±Ï ÏÎ¿Ï Î´ÎµÎ½ ÏαÏαÏηÏοÏνÏαι ÏήμεÏα, Ïα μαγνηÏικά μονÏÏολα, ÎµÎ½Ï ÏÏ Ïικά Ï ÏάÏÏÎ¿Ï Î½ και Ïα ÏανÏαÏÎ¿Ï ÏαÏÏνÏα ÏÏÏÏνια ÏÎ·Ï Î±ÎºÏÎ¹Î½Î¿Î²Î¿Î»Î¯Î±Ï (εÏοÏή ÏÏν ÎºÎ¿Ï Î¬ÏκÏ). Î "ÏοÏÏα" Î±Ï Ïή ÏÏν ÏÏμαÏιδίÏν Ï ÏίÏÏαÏαι μÎÏÏι Ïην ÎÎ»ÎµÏ Ïη ÏÏν 10-6 Î´ÎµÏ ÏεÏολÎÏÏÏν, δηλ. 1 εκαÏÎ¿Î¼Î¼Ï ÏιοÏÏÏ ÏÎ¿Ï Î´ÎµÏ ÏεÏολÎÏÏÎ¿Ï Î¼ÎµÏά Ïη Îεγάλη ÎκÏηξη και αÏÎ¿Ï ÏÏÎ¿Î·Î³Î¿Ï Î¼ÎνÏÏ, ÏÏα 10-16 Î´ÎµÏ ÏεÏÏλεÏÏα και Ïε θεÏμοκÏαÏία 1015 Î, ÎÏει γίνει ÎÎ½Î±Ï Î½ÎÎ¿Ï Î´Î¹Î±ÏÏÏιÏμÏÏ, καÏά Ïον οÏοίο η ηλεκÏÏοαÏÎ¸ÎµÎ½Î®Ï Î´Ïναμη ÏÏÏίζεÏαι ÏÏην ÎÏθενή ÎλληλεÏίδÏαÏη και ÏÏην ÎλεκÏÏομαγνηÏική ÎλληλεÏίδÏαÏη.
ÎÏÏ ÎµÎºÎµÎ¯Î½Î· Ïη ÏÏιγμή οι δÏο Î±Ï ÏÎÏ ÎλληλεÏιδÏάÏÎµÎ¹Ï Î¼Î±Î¶Î¯ με Ïην ÎÏÏÏ Ïή ÎλληλεÏίδÏαÏη και Ïη ÎαÏÏ Ïική ÎλληλεÏίδÏαÏη θα αÏοÏελÎÏÎ¿Ï Î½ ÏÎ¹Ï ÏÎÏÏεÏÎµÎ¹Ï ÎεμελιÏÎ´ÎµÎ¹Ï ÎλληλεÏιδÏάÏÎµÎ¹Ï ÏÎ·Ï Î¦ÏÏηÏ.
Î ÏÏÏονιοÏÏνθεÏη
ÎνάμεÏα ÏÏα 10-16 Î´ÎµÏ ÏεÏÏλεÏÏα και ÏÏα 10-4 Î´ÎµÏ ÏεÏÏλεÏÏα, καθÏÏ ÏÏ Î½ÎµÏίζεÏαι η διαÏÏολή ÏÎ¿Ï ÏÏμÏανÏÎ¿Ï ÎºÎ±Î¹ η θεÏμοκÏαÏία ανÎÏÏεÏαι ÏÏÎ¿Ï Ï 1014 ΠαÏοκÏά αÏοÏαÏιÏÏÎ¹ÎºÏ ÏÏλο η ÎÏÏÏ Ïή Î Ï Ïηνική ÎλληλεÏίδÏαÏη, με αÏοÏÎλεÏμα Ïα ÎºÏ ÏκÏνια (quarks) ÏÎ¿Ï Î¼ÎÏÏι ÏÏÏε ÏεÏιÏÎÏονÏαν ελεÏθεÏα να δεÏÎ¼ÎµÏ ÏοÏν ÏÏημαÏίζονÏÎ±Ï ÏÏÏÏÏνια και νεÏÏÏνια (ÎδÏονιακή ÎÏοÏή). ÎαÏά Ïο διάÏÏημα Î±Ï ÏÏ Ïα ζεÏγη αδÏονίÏν-ανÏιαδÏονίÏν ÎºÏ ÏιαÏÏοÏν με Ïη μεγάλη ÏÎ¿Ï Ï Î¼Î¬Î¶Î± ÏÏη Î´Ï Î½Î±Î¼Î¹ÎºÎ® ÏÏ Î¼ÏεÏιÏοÏά ÏÎ¿Ï ÎºÎ¿ÏÎ¼Î¹ÎºÎ¿Ï ÏÎµÏ ÏÏÎ¿Ï Î¼ÎÏÏι Ïη ÏÏιγμή ÏÏν 10-4 Î´ÎµÏ ÏεÏολÎÏÏÏν, ÏÎ¿Ï Î· θεÏμοκÏαÏία ÏÏν 1012Πδεν εÏαÏκεί ÏλÎον για Ïο ÏÏημαÏιÏÎ¼Ï ÏÎ¿Ï Ï.
ÎξαÏάνιÏη ÎνÏιÏληÏ
ΤÏÏε Ïα ÏÏÏÏÏνια "Î±Î»Î»Î·Î»Î¿ÎµÎ¾Î¿Ï Î´ÎµÏεÏÏνονÏαι" με Ïα ανÏι-ÏÏÏÏÏνια (ανÏιÏλη) ÏÏημαÏίζονÏÎ±Ï ÏÏÏÏνια, εκÏÏÏ Î±ÏÏ Îνα ελάÏιÏÏο Ï ÏÏλειμμά ÏÎ¿Ï Ï, αÏÏ Ïο οÏοίο θα ÏÏημαÏιÏÏεί αÏγÏÏεÏα ολÏκληÏο Ïο γνÏÏÏÏ Î¼Î±Ï Î£ÏμÏαν. Τον κÏÏιο ÏÏλο μεÏÎ±Î¾Ï ÏÏν 10-4 Î´ÎµÏ ÏεÏολÎÏÏÏν και ÏÏν 5 Î´ÎµÏ ÏεÏολÎÏÏÏν μεÏά Ïη Îεγάλη ÎκÏηξη Î±Î½Î±Î»Î±Î¼Î²Î¬Î½Î¿Ï Î½ ÏλÎον Ïα λεÏÏÏνια (ÎεÏÏονιακή ÎÏοÏή), αλλά ήδη ÏÏο ÏÏÏÏο Î´ÎµÏ ÏεÏÏλεÏÏο Ïα νεÏÏίνα αÏοÏÏ Î½Î´ÎονÏαι αÏÏ Ïα Ï ÏÏλοιÏα ÏÏ ÏÏαÏικά ÏÎ¿Ï ÎºÎ¿ÏÎ¼Î¹ÎºÎ¿Ï ÏλάÏμαÏοÏ, αÏÎ¿Ï Î¿Î¹ αÏθενικÎÏ ÏÎ¿Ï Ï Î±Î»Î»Î·Î»ÎµÏιδÏάÏÎµÎ¹Ï ÎµÎ¯Î½Î±Î¹ εξαιÏεÏικά ÏÏÎ¬Î½Î¹ÎµÏ ÎºÎ±Î¹ δεν μÏοÏοÏν να Ïα κÏαÏήÏÎ¿Ï Î½ Ïε ÎεÏÎ¼Î¿Î´Ï Î½Î±Î¼Î¹ÎºÎ® ÎÏοÏÏοÏία.
ÎεÏά Ïα 5 Î´ÎµÏ ÏεÏÏλεÏÏα η θεÏμοκÏαÏία ÎÏει ÏÎÏει λÏÎ³Ï ÏÎ·Ï ÏÏ Î½ÎµÏιζÏÎ¼ÎµÎ½Î·Ï Î´Î¹Î±ÏÏÎ¿Î»Î®Ï ÏÏÎ¿Ï Ï 109 Πκαι η ÎÎ¯Î´Ï Î¼Î· ÎÎνεÏη, δηλ. η Î´Î·Î¼Î¹Î¿Ï Ïγία ηλεκÏÏονίÏν και ÏοζιÏÏονίÏν αÏÏ ÏÏÏÏνια, δεν είναι ÏλÎον Î´Ï Î½Î±Ïή. Τα ηλεκÏÏÏνια και Ïα ÏοζιÏÏÏνια λÏÎ³Ï ÏÎ·Ï Î±Î¼Î¿Î¹Î²Î±Î¯Î±Ï ÏÎ¿Ï Ï Î±Î»Î»Î·Î»Î¿ÎµÎ¾Î¿Ï Î´ÎµÏÎÏÏÏÎ·Ï ÎµÎ¾Î±ÏανίζονÏαι με Ïη ÏειÏά ÏÎ¿Ï Ï Î±ÏÏ Ïο ÏÏοÏκήνιο, αÏήνονÏÎ±Ï Îνα μικÏÏ Ï ÏÏλειμμα ηλεκÏÏονίÏν ιÏοδÏναμο με Î±Ï ÏÏ ÏÏν αδÏονίÏν.
ΦÏÏοκÏαÏία
Το ΣÏμÏαν ειÏÎÏÏεÏαι ÏλÎον ÏÏην εÏοÏή ÏÎ·Ï ÎºÏ ÏιαÏÏÎ¯Î±Ï ÏÎ·Ï Î±ÎºÏÎ¹Î½Î¿Î²Î¿Î»Î¯Î±Ï (ΦÏÏονιακή ÎÏοÏή ή ÏÏÏοκÏαÏία), ÏÎ¿Ï Î¸Î± διαÏκÎÏει ÏÎ¿Î»Ï ÏεÏιÏÏÏÏεÏο αÏÏ ÏÎ¹Ï ÏÏοηγοÏμενεÏ, γÏÏÏ ÏÏα 500.000 ÏÏÏνια. Îδη ÏμÏÏ ÏÏα ÏÏÏÏα 15 λεÏÏά και ÎµÎ½Ï Î¿Î¹ γÏαμμικÎÏ Î´Î¹Î±ÏÏάÏÎµÎ¹Ï ÏÎ¿Ï Î£ÏμÏανÏÎ¿Ï Î±Ï Î¾Î¬Î½Î¿Î½Ïαι καÏά 30 ÏοÏÎÏ, λαμβάνει ÏÏÏα ο ÏÏημαÏιÏμÏÏ ÏÏ ÏήνÏν Ï Î´ÏογÏÎ½Î¿Ï , Î·Î»Î¯Î¿Ï , Î»Î¹Î¸Î¯Î¿Ï ÎºÎ±Î¹ βηÏÏ Î»Î»Î¯Î¿Ï . ÎεÏά Ïο ÏÏÏÏο Î±Ï ÏÏ Î´ÎµÎºÎ±ÏενÏάλεÏÏο η ÏÏ ÏηνοÏÏνθεÏη ÏÏαμαÏά.
Îα ÏÏ Î½ÎµÏιÏÏεί διÏεκαÏομμÏÏια ÏÏÏνια αÏγÏÏεÏα Ïε ÏοÏική μÏνο κλίμακα ÏÏο εÏÏÏεÏÎ¹ÎºÏ ÏÏν αÏÏÎÏÏν και καÏά ÏÎ¹Ï ÎµÎºÏÎ®Î¾ÎµÎ¹Ï ÏÏν ÏÎ¿Ï ÏεÏνÏβα.
ΣÏην ÏεÏίοδο ÏÎ·Ï ÎºÏ ÏιαÏÏÎ¯Î±Ï ÏÏν ÏÏÏονίÏν Ïο ΣÏμÏαν ÎÏει Ïη μοÏÏή ÏÏÏÎ¹Î½Î·Ï ÏÏαίÏÎ±Ï ÏÎ¿Ï Î³Î¹Î± εκαÏονÏÎ¬Î´ÎµÏ ÏÎ¹Î»Î¹Î¬Î´ÎµÏ ÏÏÏνια διαÏÏÎλλεÏαι ÏÏÏÎ¯Ï ÏημανÏικÎÏ Î¼ÎµÏαβολÎÏ, αλλάζονÏÎ±Ï Î¼Ïνο Ïο ÏÏÏμα ÏÎ¿Ï Î±ÏÏ ÎµÎºÏÏ ÏλÏÏÎ¹ÎºÏ Î³Î±Î»Î¬Î¶Î¹Î¿ και Î»ÎµÏ ÎºÏ Ïε κιÏÏινÏÏÏ, ÏοÏÏοκαλί και, ÏÎλοÏ, κÏκκινο, καθÏÏ Î· θεÏμοκÏαÏία ÏÎ¿Ï ÏÏ Î½ÎµÏÏÏ Î¼ÎµÎ¹ÏνεÏαι. Îι ÏÏ ÏνÎÏ ÏÏ Î³ÎºÏοÏÏÎµÎ¹Ï ÏÏν ÏÏÏονίÏν με Ïα αÏνηÏικά ÏοÏÏιÏμÎνα ηλεκÏÏÏνια και Ïα θεÏικά ιÏνÏα ÏÏν ÏÏ ÏήνÏν, ÏÎ¿Ï ÎµÎ¾Î±ÏÏÎ±Î»Î¯Î¶Î¿Ï Î½ Ïη θεÏμική ιÏοÏÏοÏία ÏÎ»Î·Ï - ακÏινοβολίαÏ, δεν εÏιÏÏÎÏÎ¿Ï Î½ ÏÏην ÏÎµÎ»ÎµÏ Ïαία να "ÏαξιδεÏÏει" αÏκεÏά μακÏιά, με αÏοÏÎλεÏμα Ïο ΣÏμÏαν ÏÎ·Ï ÏεÏιÏÎ´Î¿Ï Î±Ï ÏÎ®Ï Î½Î± ÏαÏÎ¿Ï ÏιάζεÏαι θαμÏÏ ÎºÎ±Î¹ αδιαÏανÎÏ Ïε Îναν Ï ÏοÏιθÎμενο ÏαÏαÏηÏηÏή. ÎαθÏÏ, ÏμÏÏ, Ïο ΣÏμÏαν ÏÏ Î½ÎµÏίζει να διαÏÏÎλλεÏαι και να ÏÏÏεÏαι, Ïα ηλεκÏÏÏνια αÏÏÎ¯Î¶Î¿Ï Î½ να δεÏμεÏονÏαι αÏÏ ÏÎ¿Ï Ï ÏÏ ÏÎ®Î½ÎµÏ ÏÏημαÏίζονÏÎ±Ï Î¬Ïομα, με ÏÏ Î½ÎÏεια να ÏÏαμαÏήÏει η αλληλεÏίδÏαÏή ÏÎ¿Ï Ï Î¼Îµ Ïα ÏÏÏÏνια.
ÎιαÏÏÏιÏμÏÏ ÎÎ»Î·Ï ÎºÎ±Î¹ ÎκÏινοβολίαÏ
ΣÏα 500.000 ÏÏÏνια η θεÏμοκÏαÏία ÎÏει ÏÎÏει ÏÏÎ¿Ï Ï 3.000 Î, ÎµÎ½Ï Ïο ÏÏμÏαν ÎÏει ÏθάÏει να είναι 1.000 ÏοÏÎÏ Î¼Î¹ÎºÏÏÏεÏο αÏÏ Ï,Ïι ÏήμεÏα. Îι ÏÏ Î½Î¸Î®ÎºÎµÏ ÎµÎ¯Î½Î±Î¹ ÏÏÎ¹Î¼ÎµÏ Î³Î¹Î± Ïο διαÏÏÏιÏÎ¼Ï ÏÎ·Ï ÏÎ»Î·Ï Î±ÏÏ Ïην ακÏινοβολία (εÏοÏή ÏÎ·Ï ÏÎ»Î·Ï Î® Ï Î»Î¿ÎºÏαÏία) και Ïα ÏÏÏÏνια κινοÏνÏαι ÏλÎον ελεÏθεÏα ÏÏο ÏÏÏο, καθιÏÏÏνÏÎ±Ï Ïο ΣÏμÏαν διαÏανÎÏ ÎºÎ±Î¹ ÏÏοÏιÏÏ ÏÏην ÏαÏαÏήÏηÏη. ÎÏÏÏÏοια ÏÎ¿Ï Î³ÎµÎ³Î¿Î½ÏÏÎ¿Ï Î±Ï ÏÎ¿Ï Î±ÏοÏελεί η διάÏÏ Ïη ακÏινοβολία μικÏÎ¿ÎºÏ Î¼Î¬ÏÏν ÏÎ¿Ï ÏÏοαναÏÎÏθηκε.
ÎÎνεÏη ÎαλαξιακÏν ÎομÏν
ΣÏην εÏοÏή ÏÎ·Ï Ï Î»Î¿ÎºÏαÏÎ¯Î±Ï Ïο ΣÏμÏαν ÏÏ Î½ÎÏιÏε να διαÏÏÎλλεÏαι, με εÏακÏÎ»Î¿Ï Î¸Î¿ Ïην ελάÏÏÏÏη ÏÎ·Ï ÏÏ ÎºÎ½ÏÏηÏÎ±Ï ÎºÎ±Î¹ ÏÎ·Ï Î¸ÎµÏμοκÏαÏÎ¯Î±Ï ÏÎ¿Ï . ΠαÏÏική, ÏμÏÏ, ομοιογÎνεια ÏÎ¿Ï Î£ÏμÏανÏÎ¿Ï Î¬ÏÏιÏε να διαÏαÏάÏÏεÏαι αÏÏ Î¼Î¹ÎºÏÎÏ Î±ÏÏικά ÏÏ ÏÎ±Î¯ÎµÏ ÏοÏικÎÏ ÏÏ Î³ÎºÎµÎ½ÏÏÏÏÎµÎ¹Ï ÏληÏ, ÏÎ¿Ï Î»ÏÎ³Ï ÏÏν αμοιβαίÏν Î´Ï Î½Î¬Î¼ÎµÏν βαÏÏÏηÏÎ±Ï ÏÎ¿Ï Î±Î½Î±ÏÏÏÏÏονÏαν ÎÏειναν να μεγαλÏÏÎ¿Ï Î½ και να ÏÏ Î¼ÏÏ ÎºÎ½ÏθοÏν ακÏμη ÏεÏιÏÏÏÏεÏο ανÏί να Î±ÎºÎ¿Î»Î¿Ï Î¸Î¿Ïν "ÏÏ Ïλά", ÏÏÏÏ Î³Î¹Î½ÏÏαν μÎÏÏι ÏÏÏε, Ïη γενικÏÏεÏη διαÏÏολή ÏÎ¿Ï ÏÏμÏανÏοÏ. ÎÏÏ ÏÎ¹Ï ÏÏ Î¼ÏÏ ÎºÎ½ÏÏÎµÎ¹Ï Î±Ï ÏÎÏ Î´Î·Î¼Î¹Î¿Ï Ïγήθηκαν μεÏά αÏÏ 3 διÏεκαÏομ. ÏÏÏνια οι ÏÎ±Î´Î¹Î¿Î³Î±Î»Î±Î¾Î¯ÎµÏ ÎºÎ±Î¹ Ïα κβάζαÏÏ ÎºÎ±Î¹ μεÏά αÏÏ 8 διÏεκαÏομ. ÏÏÏνια οι γαλαξίεÏ.
ÎÏÏÏογÎνεÏη
ΤÎλοÏ, ÏÏο εÏÏÏεÏÎ¹ÎºÏ ÏÏν γαλαξιÏν αÏÏ Î¼Î¹ÎºÏÏÏεÏÎµÏ ÏÏ Î¼ÏÏ ÎºÎ½ÏÏÎµÎ¹Ï ÎÎ»Î·Ï Î¸Î± ÏÏημαÏιÏÏοÏν ÏÏη ÏÏ Î½ÎÏεια η ÏÏÏÏη αÏÏÏική γενεά (ΡοÏulatiοn Î) και καÏÏÏιν η δεÏÏεÏη (ΡοÏulatiοn ÎI) γενεά ÏÏν ÎÏÏÎÏÏν. Î ÎÎ»Î¹Î¿Ï Î±Î½Î®ÎºÎµÎ¹ ÏÏη δεÏÏεÏη γενεά ÏÏν αÏÏÎÏÏν και Î´Î·Î¼Î¹Î¿Ï Ïγήθηκε μαζί με Ïο ÎÏÏÏÎ¹ÎºÏ Î£ÏÏÏημα ÏÎ¿Ï Ïον ÏεÏιβάλλει (δηλ. Ïο γνÏÏÏÏ Î¼Î±Ï ÎÎ»Î¹Î±ÎºÏ Î£ÏÏÏημα) ÏÏιν αÏÏ 4,6 διÏεκαÏομ. ÎÏη.
ΣÏνοÏη
Το ÏενάÏιο ÏÎ·Ï ÎÎµÎ³Î¬Î»Î·Ï ÎκÏÎ·Î¾Î·Ï ÏÎ¿Ï ÏκιαγÏαÏήθηκε Ïε γενικÎÏ Î³ÏαμμÎÏ ÎµÏμηνεÏει αÏκεÏά καλά Ïα ÏεÏιÏÏÏÏεÏα ÏαÏακÏηÏιÏÏικά ÏÎ¿Ï Î£ÏμÏανÏÎ¿Ï ÏÏÏÏ Î±Ï ÏÏ ÏαÏαÏηÏείÏαι ÏήμεÏα και ιδίÏÏ Ïη διαÏÏολή ÏÎ¿Ï , ÏÎ¿Ï ÏαÏαÏÏÏει ÏÎ¿Ï Ï ÎÎ±Î»Î±Î¾Î¯ÎµÏ Ïε μια ομοιÏμοÏÏη κίνηÏη.
ΠαÏάλληλα, ÏμÏÏ, αÏήνει αναÏάνÏηÏα μια ÏειÏά αÏÏ ÎµÏÏÏήμαÏα, ÏÏÏÏ ÎµÎ¯Î½Î±Î¹ η ομοιογÎνεια και η ιÏοÏÏοÏία ÏÎ¿Ï Î£ÏμÏανÏοÏ, η μεγάλη ÏÏοÏÎγγιÏη ÏÎ·Ï ÏαÏαμÎÏÏÎ¿Ï Îº ÏÏÎ¿Ï Ïη μονάδα ÏÎ¿Ï Î±Î½ÏιÏÏοιÏεί Ïε Îνα "εÏίÏεδο" ÏÏαÏÎ¹ÎºÏ ÏÏμÏαν, Ïο γεγονÏÏ ÏÏι Ïλοι οι Î³Î±Î»Î±Î¾Î¯ÎµÏ ÎÏÎ¿Ï Î½ ÏεÏίÏÎ¿Ï Ïην ίδια μάζα και, ÏÎλοÏ, η Î±Î´Ï Î½Î±Î¼Î¯Î± ÏαÏαÏήÏηÏÎ·Ï Î¼Î±Î³Î½Î·ÏικÏν μονÏÏολÏν ÏÎ¿Ï Î¸Î± ÎÏÏεÏε να ÎÏÎ¿Ï Î½ Î´Î·Î¼Î¹Î¿Ï Ïγηθεί ÏÏα αÏÏικά ÏÏάδια ÏÎ·Ï ÎÎµÎ³Î¬Î»Î·Ï ÎκÏηξηÏ.
ÎοÏμικÏÏ Î Î»Î·Î¸ÏÏιÏμÏÏ
Îια λÏÏη ÏÏα ÏÏοβλήμαÏα Î±Ï Ïά εÏιÏειÏεί να δÏÏει η θεÏÏία ÏÎ¿Ï ÎοÏÎ¼Î¹ÎºÎ¿Ï Î Î»Î·Î¸ÏÏιÏμοÏ, ÏÎ¿Ï Î´Î¹Î±ÏÏ ÏÏθηκε ÏÏη δεκαεÏία ÏÎ¿Ï 1980 αÏÏ Ïον Îλαν Îκαθ ÏÎ¿Ï Î¤ÎµÏÎ½Î¿Î»Î¿Î³Î¹ÎºÎ¿Ï ÎνÏÏιÏοÏÏÎ¿Ï ÏÎ·Ï ÎαÏαÏÎ¿Ï ÏÎÏÎ·Ï (ÎÎΤ). ÎαÏική ÏÎ·Ï Î¹Î´Îα είναι ÏÏι καÏά Ïη ÏÏονική ÏÏιγμή ÏÏν 10-35 Î´ÎµÏ ÏεÏολÎÏÏÏν αÏÏ Ïη Îεγάλη ÎκÏηξη, ÏÏαν η θεÏμοκÏαÏία ανεÏÏÏÏαν ÏÏÎ¿Ï Ï 1027 Πκαι Îλαβε ÏÏÏα ο διαÏÏÏιÏμÏÏ ÏÎ·Ï Î¹ÏÏÏ ÏÎ®Ï Î±Î»Î»Î·Î»ÎµÏίδÏαÏÎ·Ï Î±ÏÏ Ïην ηλεκÏÏοαÏθενή δÏναμη, Ïο ÏÏμÏαν Ï ÏÎÏÏη μια αλλαγή ÏάÏηÏ, κάÏι ανάλογο με Ïη ÏÏ Î¼ÏÏκνÏÏη ÏÎ¿Ï Î±ÏÎ¼Î¿Ï ÎºÎ±Î¹ Ïη μεÏαÏÏοÏή ÏÎ¿Ï Ïε Ï Î³ÏÏ.
Î Î¿Î»Ï ÏÏμÏαν
ÎÏοÏÎλεÏμα ÏÎ·Ï Î±Î»Î»Î±Î³Î®Ï Î±Ï ÏÎ®Ï Î®Ïαν ο διαÏÏÏιÏμÏÏ ÏÎ¿Ï Î£ÏμÏανÏÎ¿Ï Ïε εÏιμÎÏÎ¿Ï Ï ÏεÏιοÏÎÏ Ï ÏÏ ÏÏÏο ÏÏ ÏαλλίδÏν και η μεÏαβολή ÏÏν διαÏÏάÏεÏν ÏÏν ÏεÏιοÏÏν Î±Ï ÏÏν εκθεÏικά, δηλ. ÏάÏα ÏÎ¿Î»Ï Î±ÏÏÏομα μÎÏÏι Ïη ÏÏονική ÏÏιγμή ÏÏν 10-6 Î´ÎµÏ ÏεÏολÎÏÏÏν, καÏά Ïην οÏοία η Ï ÏεÏανάÏÏÏ Î¾Î· Î±Ï Ïή ÏÏαμάÏηÏε και άÏÏιÏε η βÏαδÏÏεÏη διαδικαÏία ÏÎ·Ï Î´Î¹Î±ÏÏÎ¿Î»Î®Ï ÏÎ¿Ï ÏεÏιγÏάÏηκε ÏαÏαÏάνÏ. Îια αÏÏ ÏÎ¹Ï ÏÏ ÏÎ±Î»Î»Î¯Î´ÎµÏ Î±Ï ÏÎÏ Î±ÏξηÏε μÎÏα Ïε 10-31 Î´ÎµÏ ÏεÏÏλεÏÏα Ïη διάμεÏÏÏ ÏÎ·Ï Î±ÏÏ 10-45 μÎÏÏα Ïε 10 ÏεÏίÏÎ¿Ï ÎµÎºÎ±ÏοÏÏά, δηλ. Ïε 10-1 μÎÏÏα, και αÏοÏÎλεÏε ÏÏη ÏÏ Î½ÎÏεια Ïο οÏαÏÏ Ïε ÎµÎ¼Î¬Ï Î£ÏμÏαν, ÏÎ¿Ï Î±Ï Ïή Ïη ÏÏιγμή ÎÏει γÏαμμικÎÏ Î´Î¹Î±ÏÏάÏÎµÎ¹Ï 1010 ÎÏη ÏÏÏÏÏ, ÎµÎ½Ï Ïο ÏÏαγμαÏÎ¹ÎºÏ Î£ÏμÏαν με ÏÎ¿Î»Ï Î¼ÎµÎ³Î±Î»ÏÏεÏη διάμεÏÏο (ÏÎ·Ï ÏÎ¬Î¾Î·Ï ÏÏν 103000 εÏÏν ÏÏÏÏÏ) αÏοÏελείÏαι αÏÏ Ïολλά εÏιμÎÏÎ¿Ï Ï Î£ÏμÏανÏα, ανάμεÏα ÏÏα οÏοία δεν Ï ÏάÏÏει καμιά εÏικοινÏνία και καμιά αλληλεÏίδÏαÏη, ÏαÏά Ïην αÏÏική αιÏιακή ÏÎ¿Ï Ï ÏÏÎÏη και Ïην κοινή ÏÎ¿Ï Ï ÏÏοÎÎ»ÎµÏ Ïη.
Î Î¦Ï Ïική μÏοÏεί να είναι διαÏοÏεÏική ÏÏα εÏιμÎÏÎ¿Ï Ï Î±Ï Ïά ΣÏμÏανÏα, η ÏÏ ÎºÎ½ÏÏηÏα ενÎÏÎ³ÎµÎ¹Î±Ï Î½Î± είναι μεγαλÏÏεÏη ή μικÏÏÏεÏη, η ÏάÏη ÏÎ¿Ï ÏληθÏÏιÏÎ¼Î¿Ï Î½Î± διαÏκεί ανÏίÏÏοιÏα ÏεÏιÏÏÏÏεÏο ή λιγÏÏεÏο, ÎµÎ½Ï Î±ÎºÏμα και ο αÏιθμÏÏ ÏÏν διαÏÏάÏεÏν ÏÎ¿Ï Î§ÏÏοÏÏÏÎ½Î¿Ï Î¸Î± μÏοÏοÏÏε να είναι διαÏοÏεÏικÏÏ.
Î¥ÏάÏÏÎ¿Ï Î½ μεÏικÎÏ Î¸ÎµÏÏÎ¯ÎµÏ ÏÎ¿Ï Î´ÎÏονÏαι Ïην ιδÎα ενÏÏ ÏÏÏÎ¿Ï Î¼Îµ ÏεÏιÏÏÏÏεÏÎµÏ Î±ÏÏ ÏÏÎµÎ¹Ï Î´Î¹Î±ÏÏάÏÎµÎ¹Ï (θεÏÏία ÏÏν Kaluza - Klein και Î¬Î»Î»ÎµÏ Î¸ÎµÏÏίεÏ), γεγονÏÏ ÏÎ¿Ï Ïημαίνει ÏÏι οι εÏιÏλÎον διαÏÏάÏÎµÎ¹Ï ÏÏÎÏει να είναι ÏάÏα ÏÎ¿Î»Ï Î¼Î¹ÎºÏÎÏ, αναδιÏλÏμÎÎ½ÎµÏ Î³ÏÏÏ Î±ÏÏ Ïον ÎµÎ±Ï ÏÏ ÏÎ¿Ï Ï ÎºÎ±Î¹ ÏÏ Î½ÎµÏÏÏ Î¼Î· ανÏιληÏÏÎÏ ÏÏο Î´Î¹ÎºÏ Î¼Î±Ï Î£ÏμÏαν.
ÎÏοÏελεί, ÏμÏÏ, θεμιÏή ÏαÏαδοÏή Ïο ÏÏι Ïε άλλα ΣÏμÏανÏα κάÏÎ¿Î¹ÎµÏ Î±ÏÏ ÏÎ¹Ï Î´Î¹Î±ÏÏάÏÎµÎ¹Ï Î±Ï ÏÎÏ ÎµÎ¯Î½Î±Î¹ ανεÏÏÏ Î³Î¼ÎÎ½ÎµÏ ÎºÎ±Î¹ η Ï ÏÏθεÏη Î±Ï Ïή, ÏÏÏÏ ÎµÎ¯Î½Î±Î¹ ÏÏ ÏικÏ, ÏαÏαÏÎμÏει Ïε ÏεÏιοÏÎÏ ÏÎ¿Ï ÏÏ Î½Î¿Î»Î¹ÎºÎ¿Ï Î£ÏμÏανÏÎ¿Ï Ïιζικά διαÏοÏεÏικÎÏ Î±ÏÏ Ïο Î´Î¹ÎºÏ Î¼Î±Ï Î£ÏμÏαν ÏÏÏο ÏÏ ÏÏÎ¿Ï Ïα ÏαÏακÏηÏιÏÏικά ÏÏο και ÏÏ ÏÏÎ¿Ï ÏÎ¹Ï Î¹Î´Î¹ÏÏηÏÎÏ ÏÎ¿Ï Ï.
ΠθεÏÏία ÏÎ¿Ï Î Î»Î·Î¸ÏÏιÏÏÎ¹ÎºÎ¿Ï Î£ÏμÏανÏÎ¿Ï ÎµÏμηνεÏει με ÏειÏÏÎ¹ÎºÏ ÏÏÏÏο μεÏικά αÏÏ Ïα κενά ÏÎ¿Ï ÎαθεÏÏμÎÎ½Î¿Ï ÎοÏÎ¼Î¿Î»Î¿Î³Î¹ÎºÎ¿Ï Î ÏοÏÏÏÎ¿Ï . Î ÏάγμαÏι, αν Ïο ΣÏμÏαν αÏοÏελεί Ïμήμα ενÏÏ ÏÎ¿Î»Ï Î¼ÎµÎ³Î±Î»ÏÏεÏÎ¿Ï ÏÏ Î½ÏÎ»Î¿Ï ÎµÎ¾Î·Î³ÎµÎ¯Ïαι Î±Ï ÏÏμαÏα η ÏÏεδÏν εÏίÏεδη εικÏνα ÏÎ¿Ï ÏαÏÎ¿Ï Ïιάζει, ÎµÎ½Ï Î· ÏÏοÎÎ»ÎµÏ Ïή ÏÎ¿Ï Î±ÏÏ Î¼Î¹Î± μικÏή μÏνο αιÏιακή ÏεÏιοÏή Ïημαίνει ÏÏι είÏε ÏÏη διάθεÏή ÏÎ¿Ï Ïλο Ïον αÏαιÏοÏμενο ÏÏÏνο να αÏοκÏήÏει Ïην ομοιογενή και ιÏÏÏÏοÏη καÏανομή ÏÎ·Ï ÏÎ»Î·Ï ÎºÎ±Î¹ ÏÎ·Ï Î±ÎºÏÎ¹Î½Î¿Î²Î¿Î»Î¯Î±Ï ÏÎ¿Ï Ïο ÏαÏακÏηÏÎ¯Î¶Î¿Ï Î½.
ÎÏÏÏ, ÏμÏÏ, οι ÏεÏιÏÏÏÏεÏÎµÏ ÎºÎ¿ÏμολογικÎÏ Î¸ÎµÏÏίεÏ, δίνει αÏανÏήÏÎµÎ¹Ï Ïε εÏÏÏήμαÏα ÏÎ¿Ï Î¿ÏαÏÎ¿Ï ÎºÏÏÎ¼Î¿Ï Î¼Îµ δεδομÎνα ÏÎ¿Ï , καθÏÏ Î²ÏίÏκονÏαι ÎÎ¾Ï Î±ÏÏ Ïον ÎλεγÏο ÏÎ·Ï ÏαÏαÏήÏηÏÎ·Ï ÎºÎ±Î¹ ÏÎ¿Ï ÏειÏάμαÏοÏ, δεν μÏοÏοÏν να ελεγÏθοÏν για Ïην οÏθÏÏηÏα ή Ïο ÏÏάλμα ÏÎ¿Ï Ï ÎºÎ±Î¹ Î±Ï ÏÏ Î¯ÏÏÏ Î±ÏοÏελεί Ïο ÎºÏ ÏιÏÏεÏο μειονÎκÏημά ÏηÏ.
Îλικία ÏÎ¿Ï Î£ÏμÏανÏοÏ
Î Edwin Hubble ÏÏηÏιμοÏοίηÏε μια ÏÏÎÏη για ÏÎ¿Ï Ï ÏαλλÏÎ¼ÎµÎ½Î¿Ï Ï Î¼ÎµÏαβληÏοÏÏ ÎηÏÎµÎ¯Î´ÎµÏ Ïο 1924, για να μεÏÏήÏει Ïην αÏÏÏÏαÏη ÎÏÏ Ïα ÏÏειÏοειδή νεÏελÏμαÏα και Îδειξε για ÏÏÏÏη ÏοÏά ÏÏι ήÏαν εξÏγαλαξιακά ανÏικείμενα ÎµÎ½Ï Î¿ ÎÎ±Î»Î±Î¾Î¯Î±Ï Î¼Î±Ï, ÏÎ¿Ï ÎÏει διάμεÏÏο 100.000 ÎÏη ÏÏÏÏÏ, είναι ÎÎ½Î±Ï Î±Î½Î¬Î¼ÎµÏα Ïε αμÎÏÏηÏÎ¿Ï Ï ÎαλαξίεÏ. Îν ÏÏ Î¼ÎµÏÎ±Î¾Ï Î¿ Vesto Slipher ÏÏηÏιμοÏοιÏνÏÎ±Ï Ïη μεÏαÏÏÏιÏη Doppler ÏÏν ÏαÏμαÏικÏν γÏαμμÏν Ïε ÏεÏιÏÏÏÏεÏÎ¿Ï Ï Î±ÏÏ 40 ÎαλαξίεÏ, μÎÏÏηÏε ÏÎ¹Ï Î±ÎºÏινικÎÏ ÏαÏÏÏηÏÎµÏ ÏÎ¿Ï Ï ÎºÎ±Î¹ βÏήκε ÏÏι οι ÏεÏιÏÏÏÏεÏοι αÏÏ Î±Ï ÏοÏÏ, οι μακÏινοί ÎαλαξίεÏ, αÏομακÏÏνονÏαν αÏÏ Î¼Î±Ï. Το ÏαινÏμενο Î±Ï ÏÏ Î¿Î½Î¿Î¼Î¬ÏÏηκε "Î¦Ï Î³Î® ÏÏν ÎαλαξιÏν".
Το 1929 ο Hubble ÏÏ Î½Î´ÏαÏε ÏÎ¹Ï Î¼ÎµÏÏήÏÎµÎ¹Ï ÏÎ¿Ï Îκανε για ÏÎ¹Ï Î±ÏοÏÏάÏÎµÎ¹Ï ÏÏν ÎαλαξιÏν και ÎµÎºÎµÎ¯Î½ÎµÏ Î¬Î»Î»Ïν εÏÎµÏ Î½Î·ÏÏν (ÏÎ¿Ï Î²Î±ÏίÏÏηκαν ÏÏα ÏÏÏεινÏÏεÏα αÏÏÎÏια μÎÏα ÏÏÎ¿Ï Ï ÎαλαξίεÏ) με ÏÎ¹Ï ÏαÏÏÏηÏÎµÏ Î±ÏομάκÏÏ Î½ÏÎ·Ï Î³Î¹Î± να ανακαλÏÏει ÏÏι Ïα δÏο Î±Ï Ïά μεγÎθη είναι ανάλογα. ÎÏο μεγαλÏÏεÏη είναι η αÏÏÏÏαÏη ÏÎ¿Ï Î³Î±Î»Î±Î¾Î¯Î± ÏÏÏο μεγαλÏÏεÏη είναι η ÏαÏÏÏηÏα ÏÎ¿Ï . Îβγαλε λοιÏÏν μια ÏÏÎÏη ÏÎ¿Ï ÎµÎ¯Î½Î±Î¹ γνÏÏÏή ÏÏ Î½ÏÎ¼Î¿Ï ÏÎ¿Ï Hubble:
v = H * d .
ΠδιαÏÏολή ÏÎ¿Ï Î£ÏμÏανÏÎ¿Ï ÎµÎ¯Ïε Î±Î½Î±ÎºÎ±Î»Ï Ïθεί. Îνάλογα εÏίÏÎ·Ï Î¼Îµ Ïη Ïιμή ÏÎ·Ï ÏÏαθεÏÎ¬Ï H ÏÎ¿Ï Hubble, μÏοÏοÏμε να Ï ÏολογίÏÎ¿Ï Î¼Îµ και Ïην ηλικία ÏÎ¿Ï Î£ÏμÏανÏοÏ.
ΠεναλλακÏικÏÏ ÏÏÏÏÎ¿Ï Î³Î¹Î± Ïον Ï ÏολογιÏÎ¼Ï ÏÎ·Ï Î·Î»Î¹ÎºÎ¯Î±Ï ÏÎ¿Ï ÎÏÏÎ¼Î¿Ï ÎµÎ¯Î½Î±Î¹ να μεÏÏηθεί με ακÏίβεια η ÏÏαθεÏά ÏÎ¿Ï Hubble H, γιαÏί η ÏÏαθεÏά Î±Ï Ïή είναι Îνα μÎÏÏο ÏÎ¿Ï ÏημεÏÎ¹Î½Î¿Ï ÏÏ Î¸Î¼Î¿Ï Î´Î¹Î±ÏÏÎ¿Î»Î®Ï ÏÎ¿Ï ÏÏμÏανÏοÏ. ΣÏην ÏÏάξη Î¼Î±Ï Î´Î¯Î½ÎµÎ¹ Ïον ÏÏÏνο ÏÎ¿Ï ÏÎÏαÏε αÏÏ Ïη Îεγάλη ÎκÏηξη. Îλλά η Ïιμή ÏÎ·Ï ÏÏαθεÏÎ¬Ï Î±Ï ÏÎ®Ï ÎµÎ¾Î±ÏÏάÏαι αÏÏ Ïην ιÏÏοÏία ÏÎ¿Ï ÏÏ Î¸Î¼Î¿Ï Î´Î¹Î±ÏÏολήÏ, ÏÎ¿Ï ÎµÎ½ ÏÏ Î½ÎÏεια εξαÏÏάÏαι αÏÏ Ïην ÏÏÎÏÎ¿Ï Ïα ÏÏ ÎºÎ½ÏÏηÏα ÏÎ¿Ï ÏÏμÏανÏÎ¿Ï ÎºÎ±Î¹ αÏÏ Ïη ÏÏνθεÏη ÏÎ¿Ï Î£ÏμÏανÏοÏ.
Îάν λοιÏÏν Ïο ΣÏμÏαν είναι εÏίÏεδο και αÏοÏελείÏαι ÎºÏ ÏίÏÏ Î±ÏÏ ÏÏ Î½Î·Î¸Î¹ÏμÎνη Ïλη ÏÏÏε η ηλικία ÏÎ¿Ï ÎµÎ¯Î½Î±Î¹ : 2/(3 H) , ÏÏÎ¿Ï H είναι η Ïιμή ÏÎ·Ï ÏÏαθεÏÎ¬Ï ÏÎ¿Ï Hubble.
- Îλλά εάν Ïο ΣÏμÏαν αÏοÏελείÏαι καÏά Îνα μικÏÏ ÏοÏοÏÏÏ Î±ÏÏ Ïην ÏÏ Î½Î·Î¸Î¹ÏμÎνη βαÏÏ Î¿Î½Î¹ÎºÎ® Îλη, ÏÏÏε ηλικία ÏÎ¿Ï ÎµÎ¯Î½Î±Î¹ μεγαλÏÏεÏη: 1/Ho.
- Îι αν Ïο ΣÏμÏαν ÏεÏιÎÏει μια μοÏÏή ÏÎ»Î·Ï ÏαÏÏμοια με Ïην κοÏμολογική ÏÏαθεÏά Î (ΣκοÏεινή ÎνÎÏγεια), ÏÏÏε η ηλικία ÏÎ¿Ï Î£ÏμÏανÏÎ¿Ï Î¼ÏοÏεί να είναι ακÏμα μεγαλÏÏεÏη.
Îι αÏÏÏονÏμοι για να μεÏÏήÏÎ¿Ï Î½ Ïη ÏÏαθεÏά Hubble ÏÏηÏιμοÏοιοÏν διάÏοÏÎµÏ ÏεÏνικÎÏ. ÎÎÏÏι ÏήμεÏα, οι καλÏÏεÏÎµÏ ÎµÎºÏιμήÏÎµÎ¹Ï Î³Î¹Î± Ïην ÏÏαθεÏÎ¬Ï ÏÎ¿Ï Hubble ÎºÏ Î¼Î±Î¯Î½Î¿Î½Ïαι αÏÏ 65 km/sec/Megaparsec ÏÏ 80 km/sec/Megaparsec (1 μεγαÏαÏÏÎκ ιÏοÏÏαι με 3.26 εκαÏομμÏÏια ÎÏη ÏÏÏÏÏ).
Î Ïιο Ïιθανή Ïιμή ÏαίνεÏαι να είναι ÏεÏίÏÎ¿Ï 72 km/sec/Megaparsec. ÎÏÏι, οι αÏÏÏονÏμοι θεÏÏοÏν ÏÏι Ïο Ïηλίκο 1/H (η ηλικία ÏÎ¿Ï Î£ÏμÏανÏοÏ) είναι μεÏÎ±Î¾Ï 12 και 14 διÏεκαÏÎ¿Î¼Î¼Ï ÏίÏν εÏÏν. Î ÏÎµÎ»ÎµÏ Ïαία εκÏίμηÏη είναι 13,7.
Î ÏÏÏÏαÏÎµÏ ÎεÏÏήÏειÏ
Î£Ï Î¼ÏεÏαÏμαÏικά αÏÏ ÏÎ¹Ï Ïιο ÏÏÏÏÏαÏÎµÏ ÏαÏαÏηÏήÏÎµÎ¹Ï ÏÎ¿Ï WMAP, ÏÎ¹Ï Î¼ÎµÎ»ÎÏÎµÏ ÏÎ·Ï ÎºÎ±ÏÎ±Î½Î¿Î¼Î®Ï ÏÏν ÎαλαξιÏν και ÏÏν ÎαλαξιακÏν ΣμηνÏν ÏÏο ΣÏμÏαν και Ïον Ï ÏολογιÏÎ¼Ï ÏÎ·Ï ÏÏαθεÏÎ¬Ï ÏÎ¿Ï Hubble, αÏοδεικνÏεÏαι ÏÏι Ïο ΣÏμÏαν είναι:
α) ÎÏ ÎºÎ»ÎµÎ¯Î´ÎµÎ¹Î¿
β) ÎÏει ηλικία 13.7 διÏεκαÏÎ¿Î¼Î¼Ï ÏίÏν ÏÏÏνÏν (με ÏεÏιθÏÏιο ÏÏάλμαÏÎ¿Ï Î¼ÏÎ»Î¹Ï 1%).
γ) Î ÏÏÏÏαÏη ÏÎ¿Ï ÎµÎ¯Î½Î±Î¹ η ακÏÎ»Î¿Ï Î¸Î·:
- Το 4% ÏÎ·Ï ÎÎ»Î·Ï ÏÎ¿Ï Î±ÏοÏελείÏαι αÏÏ Î£Ï Î½Î®Î¸Î· Îλη δηλ. αÏÏ Î²Î±ÏÏ Ïνια (Ï.Ï. η Îλη η οÏοία "εμÏεÏιÎÏεÏαι" ÏÏη Îη και ÏÏα Îμβια ÏνÏα).
- Το 23% αÏοÏελείÏαι αÏÏ Î£ÎºÎ¿Ïεινή Îλη (άγνÏÏÏα μÎÏÏι ÏÏÎ¹Î³Î¼Î®Ï ÏÏμαÏίδια ÏÎ¿Ï Î±Î»Î»Î·Î»ÎµÏιδÏοÏν μÏνο βαÏÏ Ïικά με Ïην Î£Ï Î½Î®Î¸Î· Îλη), ενÏ
- Το Ï ÏÏλοιÏο 73% ÏÏεÏίζεÏαι με Ïην ενÎÏγεια ÏÎ¿Ï ÎºÎµÎ½Î¿Ï (ή αλλιÏÏ, ΣκοÏεινή ÎνÎÏγεια)(ÏÎ¿Ï Î¸ÎµÏÏείÏαι ÏÏι ÏÏοκÏÏÏει αÏÏ Ïην λεγÏμενη ÎοÏμολογική ΣÏαθεÏά). Τα ÏαÏαÏÎ¬Î½Ï Î±ÏοÏελÎÏμαÏα ÏÎ·Î¼Î±Î¯Î½Î¿Ï Î½ ÏÏι Ïο ΣÏμÏαν θα ÏÏ Î½ÎµÏίÏει να διαÏÏÎλλεÏαι για ÏάνÏα και μάλιÏÏα με εÏιÏαÏÏ Î½Ïμενο ÏÏ Î¸Î¼Ï.
ÎξÎλιξη ÏÎ·Ï ÎνθÏÏÏÎ¹Î½Î·Ï ÎνÏÏÎ·Ï Î³Î¹Î± Ïο ΣÏμÏαν
ÎνÎκαθεν, ο άνθÏÏÏÎ¿Ï ÎνιÏθε μια ακαÏαμάÏηÏη Îλξη για οÏιδήÏοÏε είÏε ÏÏÎÏη με Ïο ΣÏμÏαν. ÎÏαν, και ÏαÏαμÎνει ÏάνÏοÏε, Ïο μÎγιÏÏο αÏÏ Ïλα Î¼Ï ÏÏήÏια και αινίγμαÏα ÏÎ¿Ï ÎµÏÎ¹Î¸Ï Î½ÎµÎ¯ να εÏιλÏÏει η ÎνθÏÏÏÏÏηÏα.
ÎÏÏ Ïην ÎÏÏαιÏÏηÏα μÎÏÏι ÏήμεÏα, ο άνθÏÏÏÎ¿Ï ÏÏοÏÏαθεί να αÏοκαλÏÏει Ïα Î¼Ï ÏÏικά ÏÎ¿Ï Î±ÏÎÏανÏÎ¿Ï ÎιαÏÏήμαÏÎ¿Ï ÎºÎ±Î¹ να καÏανοήÏει Ïο ΠαÏελθÏν, Ïο ΠαÏÏν και Ïο ÎÎλλον.
Î ÏοÏÏÏοÏία
Î ÏÎÏει να ÏονιÏθεί ÏÏι ÏÏÏο Ïο μÎÎ³ÎµÎ¸Î¿Ï ÏÎ¿Ï Î£ÏμÏανÏÎ¿Ï ÏÏο και η ίδια η "Î£Ï Î¼ÏανÏική Îννοια" εξελίÏθηκε ενÏÏ ÏÏÏιακά, Ïε κάθε εÏοÏή ÏÎ·Ï ÎνθÏÏÏÎ¹Î½Î·Ï ÎξÎλιξηÏ.
- Î ÏοÏανÏÏ Î³Î¹Î± ÏÎ¿Ï Ï ÏÏογÏÎ½Î¿Ï Ï ÏÎ¿Ï Homo Sapiens οι ÎÎ½Î½Î¿Î¹ÎµÏ "ΣÏμÏαν" και "ÎµÎ±Ï ÏÏÏ" δεν ήÏαν διαÏÏÏίÏιμεÏ. Îα μÏοÏοÏÏαμε να ÏοÏμε ÏÏι για Î±Ï ÏÏ Ïο ΣÏμÏαν ήÏαν ÏονδÏικά Îνα "Ïημείο".
- Îλλά και Ïον ÏÏοÏοÏÏ Î»Î»ÎκÏη, δηλ Ïον "άνθÏÏÏο ÏÏν ÏÏηλαίÏν", Ïο ΣÏμÏαν εξακολοÏθηÏε να ÎÏει "Ïημειακή μοÏÏή" (αν και αÏκεÏά Î´Î¹ÎµÏ ÏÏ Î¼Îνη) καθÏÏ Î®Ïαν ÏÏοÏανÏÏ ÏÎ±Ï ÏιζÏÏαν με Ïην ÏεÏιοÏή ÏÏÎ¿Ï Î´Î¹Îμενε και ÎºÏ Î½Î·Î³Î¿ÏÏε.
- ÎÏγÏÏεÏα, ÏÏαν ο άνθÏÏÏÎ¿Ï ÏÎÏαÏε ÏÏο κÏηνοÏÏοÏÎ¹ÎºÏ ÏÏάδιο και ÏÏημαÏίÏθηκαν οι ÏÏÏÏÎµÏ ÏÏ Î»ÎÏ ÏÏ Î£ÏμÏαν θα θεÏÏοÏνÏαν η "γÏαμμή" ÏÎ·Ï ÏοÏÎµÎ¯Î±Ï ÏÎ¿Ï Î´Î¹ÎÏεÏεÏαν καÏά Ïην νομαδική ζÏή ÏÎ¿Ï Ï. ÎÏα ÏÏÏε Ïο ΣÏμÏαν αÏÎκÏηÏε Ïην ÏÏÏÏη διάÏÏαÏη και Îγινε γÏαμμικÏ.
ΣÏÎ¹Ï ÏÏÏÏÎµÏ Î³ÎµÏÏγικÎÏ ÎºÎ¿Î¹Î½ÏνίεÏ, η Îννοια "ΣÏμÏαν" δεν είÏε αÏοÏÏÏιÏθεί ακÏμη αÏÏ Ïην Îννοια "ÎθνοÏ/κÏάÏοÏ". Το ΣÏμÏαν ÏεÏιελάμβανε Ïο καλλιεÏγοÏμενο ÎδαÏÎ¿Ï ÏÎ·Ï ÎºÎ¿Î¹Î½ÏÏηÏÎ±Ï ÎºÎ±Î¹ ÎÏÏι Îγινε διÏδιάÏÏαÏο.
Τα ÏÏÏÏα Î£Ï Î¼ÏανÏικά ÎονÏÎλα
ΣÏην Î±Ï Î³Î® ÏÎ¿Ï Î±Î½Î¸ÏÏÏÎ¹Î½Î¿Ï ÏολιÏιÏμοÏ, ÏÏαν Ïο ÏÎÏλο ÏÎ·Ï ÏÏοÏÏÏοÏÎ¯Î±Ï Î±Î½Î±ÏÏÏθηκε (ÏÎµÎ»ÎµÏ Ïαίο ÏÎÏαÏÏο ÏÎ·Ï 4Î·Ï ÏιλιεÏηÏÎ¯Î´Î±Ï Ï.Χ.), ÏÏÏε Ïην διαλεÏκανÏη ÏÎ·Ï Î£Ï Î¼ÏανÏÎ¹ÎºÎ®Ï ÎÎ½Î½Î¿Î¹Î±Ï Î±Î½Îλαβαν οι λεγÏμενοι ÎναÏολικοί Îαοί (Î£Î¿Ï Î¼ÎÏιοι, ÎιγÏÏÏιοι, ÎÏÏÏÏιοι, ÎÎ±Î²Ï Î»Ïνιοι, κ.α) Τα ιεÏαÏεία ÏÏν λαÏν Î±Ï ÏÏν άÏÏιÏαν να ÏÏÎµÎ´Î¹Î¬Î¶Î¿Ï Î½ Ïα ÏÏÏÏα "αÏÏÎγονα ÏÏ Î¼ÏανÏικά μονÏÎλα" ÏÏÎ¿Ï ÏÏ Î¼ÏεÏιÎλαβαν και Ïην Îήινη ÎÏμÏÏÏαιÏα. ÎÏ ÏιαÏÏικά ÏμÏÏ, οι οÏÎ¿Î»Î¿Î³Î¯ÎµÏ "ΣÏμÏαν" και "Îη" δεν ήÏαν ακÏμη διαÏÏÏίÏÎ¹Î¼ÎµÏ ÎννοιεÏ. ΩÏÏÏÏο η ÏÏ Î½ÎµÎ¹ÏÏοÏά ÏÎ¿Ï Ï Î®Ïαν καθοÏιÏÏική καθÏÏ Î¼Îµ Ïην ενÏÏμάÏÏÏη ÏÎ¿Ï Î¿Ï ÏÎ±Î½Î¿Ï (Î¿Ï ÏιαÏÏικά, ÏÎ¿Ï Î¿ÏίζονÏα) ÏÏοÏÎθεÏαν Ïην ÏÏίÏη διάÏÏαÏη ÏÏο Î£Ï Î¼ÏανÏÎ¹ÎºÏ ÏÏÏÏÏ Ïο.
ÎιάκÏιÏη ÎÎ·Ï ÎºÎ±Î¹ ÎιαÏÏήμαÏοÏ
ΣÏη ÏÏ Î½ÎÏεια η ÏÎºÏ Ïάλη ÏÎÏαÏε ÏÏÎ¿Ï Ï ÎÎ»Î»Î·Î½ÎµÏ ÏιλÏÏοÏÎ¿Ï Ï. ÎÏ Ïοί βαθμιαία ανÏελήÏθηÏαν ÏÏι ανÏικείμενα ÏÎ¿Ï "ΣÏεÏεÏμαÏοÏ" (ÎλιοÏ, Σελήνη, ΠλανήÏεÏ) είναι διαÏοÏεÏικά Î¿Ï Ïάνια ÏÏμαÏα αÏÏ Ïην Îη. ÎÏ Ïή ήÏαν και η ÏÏÏÏη Î±Ï ÏονÏμηÏη ÏÎ·Ï ÎÎ½Î½Î¿Î¹Î±Ï ÏÎ¿Ï Î£ÏμÏανÏÎ¿Ï Î±ÏÏ ÏÎ¹Ï Î³Î®Î¹Î½ÎµÏ Î´Î¿Î¼ÎÏ. ÎÏαν εμÏεδÏθηκε Î±Ï ÏÏÏ Î¿ διαÏÏÏιÏμÏÏ ÏÏÏε διαμοÏÏÏθηκαν Ïα ÏÏÏÏα ÏÏαγμαÏικά Î£Ï Î¼ÏανÏικά μονÏÎλα.
Î ÎÏιÏÏοÏÎÎ»ÎµÎ¹Î¿Ï ÎαιοκενÏÏιÏμÏÏ
Î ÎÏιÏÏοÏÎληÏ, ÏÏο βιβλίο ÏÎ¿Ï Â«Î ÎµÏί ÎÏ ÏανοÏ», Ï ÏοÏÏηÏίζει αÏÏ Ïο 340 Ï.Χ. ÏÏι η Îη είναι ÏÏαιÏική και ÏÏι βÏίÏκεÏαι ÏÏο κÎνÏÏο ÏÎ¿Ï Î£ÏμÏανÏοÏ. ÎÎνει ακίνηÏη, ÎµÎ½Ï Î¿ ÎλιοÏ, η Σελήνη, οι ÏλανήÏÎµÏ ÎºÎ±Î¹ οι αÏÏÎÏÎµÏ ÎºÎ¹Î½Î¿ÏνÏαι γÏÏÏ Î±ÏÏ Ïη Îη Ïε ÏÎÎ»ÎµÎ¹ÎµÏ ÎºÏ ÎºÎ»Î¹ÎºÎÏ ÏÏοÏιÎÏ.
Îίναι βÎβαια ÏÏοÏανÎÏ ÏÏι η Îννοια ÏÎ¿Ï "ΣÏμÏανÏοÏ\ÎÏÏÎ¼Î¿Ï " ÏÎ±Ï ÏιζÏÏαν με Ïο ÏημεÏÎ¹Î½Ï ÎÎ»Î¹Î±ÎºÏ Î£ÏÏÏημα.
ΠεμÏάνιÏη ÏÎ¿Ï ÎλιοκενÏÏιÏμοÏ
ÎαÏά Ïον ÎÏίÏÏαÏÏο, o ÎÎ»Î¹Î¿Ï ÎµÎ¯Î½Î±Î¹ Ïο κÎνÏÏο ÏÎ¿Ï Î£ÏμÏανÏÎ¿Ï ÎºÎ±Î¹ γÏÏÏ Î±ÏÏ Î±Ï ÏÏν ÏεÏιÏÏÏÎÏονÏαι οι ÏλανήÏÎµÏ (ÏÏ Î¼ÏεÏιλαμβανομÎÎ½Î·Ï ÎºÎ±Î¹ ÏÎ·Ï ÎηÏ), ÎµÎ½Ï Î· Îη ÏεÏιÏÏÏÎÏεÏαι γÏÏÏ Î±ÏÏ Ïον άξονά ÏÎ·Ï ÎºÎ¬Î¸Îµ εικοÏιÏÎÏÏεÏÎ¹Ï ÏÏεÏ. ÎÏ ÏÏÏ ÏÏÏ, η θεÏÏία ÏÎ¿Ï ÎÏίÏÏαÏÏÎ¿Ï , ÏÎ¿Ï ÏήμεÏα ξÎÏÎ¿Ï Î¼Îµ ÏÏι είναι ÏÏÏÏή, δεν Ï Î¹Î¿Î¸ÎµÏήθηκε αÏÏ Ïον αÏÏαίο κÏÏμο και ÏÏνÏομα ληÏμονήθηκε.
Î Î ÏολεμαÏκÏÏ ÎαιοκενÏÏιÏμÏÏ
ΠεÏί Ïα μÎÏα ÏÎ¿Ï Î´ÎµÏÏεÏÎ¿Ï Î±Î¹Ïνα μ.Χ. αναÏÏÏÏθηκε η θεÏÏία ÏÎ¿Ï Î ÏÎ¿Î»ÎµÎ¼Î±Î¯Î¿Ï . ÎαÏά Ïη θεÏÏία Î±Ï Ïή η Îη είναι Ïο κÎνÏÏο ÏÎ¿Ï ÎÏÏÎ¼Î¿Ï . ΣÏÎκεÏαι ακίνηÏη και γÏÏÏ ÏÎ·Ï ÏÏÏÎÏονÏαι οκÏÏ Î¼ÎµÎ³Î¬Î»ÎµÏ ÏÏαίÏÎµÏ ÏÎ¿Ï Î¼ÎµÏαÏÎÏÎ¿Ï Î½ Ïα Î¿Ï Ïάνια ÏÏμαÏα.
Î Î¬Î½Ï Ïε Î±Ï ÏÎÏ ÏÎ¹Ï ÏÏαίÏÎµÏ ÎºÎ¹Î½Î¿ÏνÏαι ο ÎλιοÏ, η Σελήνη και οι ÏÎνÏε ÏλανήÏÎµÏ ÏÎ¿Ï Î®Ïαν ÏÏÏε γνÏÏÏοί, δηλ. ο ÎÏμήÏ, η ÎÏÏοδίÏη, ο ÎÏηÏ, ο ÎεÏÏ ÎºÎ±Î¹ ο ÎÏÏνοÏ.
ΠεξÏÏεÏική (η Ïγδοη) ÏÏαίÏα μεÏαÏÎÏει ÏÎ¿Ï Ï Î±ÏÎ»Î±Î½ÎµÎ¯Ï Î±ÏÏÎÏεÏ.
Îι αÏÎ»Î±Î½ÎµÎ¯Ï Î±ÏÏÎÏÎµÏ ÎµÎ¯Î½Î±Î¹ οι αÏÏÎÏÎµÏ ÏÎ¿Ï ÏαÏαμÎÎ½Î¿Ï Î½ ÏÏαθεÏά ÏÏÎ¹Ï Î¯Î´Î¹ÎµÏ, μεÏÎ±Î¾Ï ÏÎ¿Ï Ï, θÎÏειÏ, αλλά και ÏÎ¿Ï Ïλοι μαζί ÏεÏιÏÏÏÎÏονÏαι ÏÏον Î¿Ï ÏανÏ. Îξίζει να ÏημειÏÏÎ¿Ï Î¼Îµ ÏÏι ο Î ÏολεμαίοÏ, ÏαÏά Ïην ÏανÏελή ÎλλειÏη καÏάλληλÏν οÏγάνÏν, Ï ÏολÏγιÏε Ïη μÎÏη αÏÏÏÏαÏη ÏÎ·Ï ÎÎ·Ï Î±ÏÏ Ïη Σελήνη με ÏÏεÏικά μεγάλη ακÏίβεια. Î£Ï Î³ÎºÎµÎºÏιμÎνα, Ï ÏολÏγιÏε ÏÏι η αÏÏÏÏαÏη Î±Ï Ïή είναι ÏÏο 29.5 ÏοÏÎÏ Ïη διάμεÏÏο ÏÎ·Ï ÎÎ·Ï (ÎµÎ½Ï Î· ÏÏÏÏή αÏÏÏÏαÏη είναι 30.2 ÏοÏÎÏ).
Îμοια και ο ÎÏαÏοÏθÎÎ½Î·Ï Ï ÏολÏγιÏε Ïη διάμεÏÏο ÏÎ·Ï ÎÎ·Ï Î¼Îµ ενÏÏ ÏÏÏιακή ακÏίβεια (ÎÏεÏε ÎÎ¾Ï ÎºÎ±Ïά ÏεÏίÏÎ¿Ï 90 ÏιλιÏμεÏÏα).
ΠεÏικÏάÏηÏε ÏÎ¿Ï ÎαιοκενÏÏιÏμοÏ
ΠθεÏÏία ÏÎ¿Ï Î ÏÎ¿Î»ÎµÎ¼Î±Î¯Î¿Ï Î®Ïαν βÎβαια λανθαÏμÎνη, αλλά ÏÏ Î½ÎÏιÏÏε Ïε μεγάλο βαθμÏ, με ÏÎ¹Ï Î±ÏÏÏÎµÎ¹Ï ÏÎ¿Ï ÎÏιÏÏοÏÎλη. ÎÏÏι Ï Î¹Î¿Î¸ÎµÏήκε αÏÏ Ïην ÏÏÏε διαμοÏÏοÏμενη ΧÏιÏÏιανική ÎÏηÏκεία ÏÎ¿Ï Î±Î½Î±Î¶Î·ÏοÏÏε να ενÏÏμαÏÏÏει μία "ÏÏÏÏονη κοÏμολογία". Î Ï Î¹Î¿Î¸ÎÏηÏη Î±Ï Ïή είÏε ÏÏ Î±ÏοÏÎλεÏμα Ïην αÏÏÎ»Ï Ïη καθιÎÏÏÏη και ÏαγίÏÏη ÏÎ¿Ï Î ÏολεμαÏÎºÎ¿Ï ÏÏ ÏÏήμαÏοÏ. ÎÏÎ¿Î¹Î¿Ï ÎεÏαιÏνικÏÏ Î¬Î½Î¸ÏÏÏÎ¿Ï ÏολμοÏÏε να διαÏÏνήÏει, ÏαÏακÏηÏιζÏÏαν ÏÏ Î±Î¹ÏεÏικÏÏ, ανÏιμεÏÏÏιζε Ïην ÎεÏή ÎξÎÏαÏη ÏÏÎ¿Ï ÏÏ Î½Î®Î¸ÏÏ ÎµÏιμÏÏείÏο Î±Ï ÏÏηÏά, ακÏμα και με θάναÏο.
Î ÎναβίÏÏη ÏÎ¿Ï ÎλιοκενÏÏιÏμοÏ
ÎεÏά αÏÏ Î±Î¹ÏÎ½ÎµÏ ÏιÏÏήÏ, ο ÎικÏÎ»Î±Î¿Ï ÎοÏÎÏÎ½Î¹ÎºÎ¿Ï (1473-1543), ΠολÏνÏÏ Î±ÏÏÏονÏÎ¼Î¿Ï (εικÏνα 1.7α), ÏÎ¿Ï ÎºÎ±Ïά ÏάÏα ÏιθανÏÏηÏα γνÏÏιζε Ïη θεÏÏία ÏÎ¿Ï ÎÏίÏÏαÏÏÎ¿Ï (γεγονÏÏ ÏÎ¿Ï Î´ÎµÎ½ ÎÏει εξακÏιβÏθεί, αλλά Î±Ï ÏÏ Î¹ÏÏÏ ÏίζονÏαι Ïολλοί εÏιÏÏήμονεÏ), εÏαναδιαÏÏ ÏÏνει (αλλά με εÏιÏÏημονικÏÏεÏο ÏÏÏÏο ÏλÎον) Ïην ÎλιοκενÏÏική άÏοÏη, ÏÏι δηλαδή Ïο κÎνÏÏο ÏÎ¿Ï Î£ÏμÏανÏÎ¿Ï ÎµÎ¯Î½Î±Î¹ ο ÎÎ»Î¹Î¿Ï ÎºÎ±Î¹ ÏÏι γÏÏÏ Î±ÏÏ Ïον Îλιο ÏεÏιÏÏÏÎÏονÏαι οι ÏλανήÏεÏ.
ÎÏÏ Ïο ÏÏβο να μην καÏηγοÏηθεί και ÏÏοÏανÏÏÏ Î½Î± μην ÏιμÏÏηθεί αÏÏ Ïην εκκληÏία (ήÏαν διοÏιÏμÎÎ½Î¿Ï Ï ÏÎ¬Î»Î»Î·Î»Î¿Ï Î´Î¹Î± Î²Î¯Î¿Ï Ïε καθεδÏÎ¹ÎºÏ Î½Î±Ï), οι αÏÏÏÎµÎ¹Ï ÏÎ¿Ï Î±Ï ÏÎÏ ÎµÎ¯Î´Î±Î½ Ïο ÏÏÏ ÏÎ·Ï Î´Î·Î¼Î¿ÏιÏÏηÏÎ±Ï Î¼Îµ ÏÎµÏ Î´ÏÎ½Ï Î¼Î¿ ακÏιβÏÏ Ïο ÎÏÎ¿Ï ÏÎ¿Ï ÏÎθανε. Î¦Ï Ïικά, οι αÏÏÏÎµÎ¹Ï ÏÎ¿Ï ÎοÏÎÏÎ½Î¹ÎºÎ¿Ï (ÏÏÏÏ ÎµÎ¾Î¬Î»Î»Î¿Ï ÎºÎ±Î¹ ÏÎ¿Ï ÎÏίÏÏαÏÏÎ¿Ï ) ήÏαν αÏλÏÏ Ï ÏοθÎÏειÏ, ÏÏÏÎ¯Ï Î±ÏοδείξειÏ. ÎÏομÎνÏÏ, δεν ήÏαν ÏÏÏο Ï ÏοθÎÏÎµÎ¹Ï Î±Î»Î®Î¸ÎµÎ¹Î±Ï, ÏÏο Ï ÏοθÎÏÎµÎ¹Ï Î±ÏλÏÏηÏαÏ, γιαÏί Îδιναν μια αÏλή, δηλ. Ïιο λογική, άÏοÏη για Ïο ΣÏμÏαν αÏÏ Î±Ï Ïήν ÏÎ¿Ï Î ÏÎ¿Î»ÎµÎ¼Î±Î¯Î¿Ï .
Î ÎÎ±Î»Î¹Î»Î±Î¯Î¿Ï ÎºÎ±Î¹ οι ανÏιδÏάÏÎµÎ¹Ï ÏÎ·Ï ÎÏηÏκείαÏ
ΧÏειάÏÏηκαν εκαÏÏ ÏεÏίÏÎ¿Ï ÏÏÏνια αÏÏ ÏÏÏε ÏÎ¿Ï Î´Î·Î¼Î¿ÏιεÏÏηκαν οι αÏÏÏÎµÎ¹Ï ÏÎ¿Ï ÎοÏÎÏÎ½Î¹ÎºÎ¿Ï , για να ÏÎ¹Ï ÏάÏει κάÏÎ¿Î¹Î¿Ï ÏÏα ÏοβαÏά και να ÏÏοÏÏαθήÏει να αÏοδείξει ÏÏι ήÏαν ÏÏÏÏÎÏ. ÎÏ ÏÏ Ïο Îκανε ÏÏÏÏÎ¿Ï Î¿ ÎÎ±Î»Î¹Î»Î±Î¯Î¿Ï (1564-1642), ÏÎ¿Ï ÎζηÏε ÏÏην Πίζα ÏÎ·Ï ÎÏαλίαÏ. Îι αÏÎ¿Î´ÎµÎ¯Î¾ÎµÎ¹Ï ÏÎ¿Ï ÏÏηÏίÏθηκαν ÏÏÎ¹Ï ÏαÏαÏηÏήÏÎµÎ¹Ï ÏÎ¿Ï Îκανε ο Î¯Î´Î¹Î¿Ï Î¼Îµ Ïο ÏηλεÏκÏÏιο, ÏÎ¿Ï Ï ÏήÏξε και ο εÏÎµÏ ÏÎÏÎ·Ï ÏÎ¿Ï .
ΠαÏαÏηÏÏνÏÎ±Ï ÏÎ¹Ï ÎºÎ¹Î½Î®ÏÎµÎ¹Ï ÏÏν ÏλανηÏÏν, διαÏίÏÏÏÏε ÏÏι ÏÏάγμαÏι ο ÎοÏÎÏÎ½Î¹ÎºÎ¿Ï ÎµÎ¯Ïε δίκαιο, και εξÎδÏÏε Ïο 1632 ÏÏεÏÎ¹ÎºÏ ÏÏγγÏαμμα. Îια ÏÎ¹Ï Î±Î½Î±ÎºÎ±Î»ÏÏÎµÎ¹Ï ÏÎ¿Ï Î±Ï ÏÎÏ ÎµÎ´Î¹ÏÏθη αÏÏ Ïην ΡÏμαιοκαθολική ÎκκληÏία, εÏειδή ήÏαν ανÏίθεÏÎµÏ Î¼Îµ ÏÎ¹Ï ÏÏÏε ÏαÏαδεκÏÎÏ ÎºÎ¿ÏμολογικÎÏ Î±ÏÏÏÎµÎ¹Ï ÎºÎ±Î¹ ανÏίθεÏÎµÏ Î±ÏÏ ÏÎ¹Ï Î¸ÎÏÎµÎ¹Ï ÏÎ¿Ï ÎÏιÏÏοÏÎλη.
ÎάλιÏÏα δε, ÏÏοκειμÎÎ½Î¿Ï Î½Î± αÏοÏÏγει Ïο θάναÏο, ανακάλεÏε ÏÏ Î»Î±Î½Î¸Î±ÏμÎÎ½ÎµÏ ÏÎ¹Ï Î±Î½Î±ÎºÎ±Î»ÏÏÎµÎ¹Ï ÏÎ¿Ï Î³Î¹Î± Ïο ÏÏμÏαν, ÏÏ Î½ÏαÏÏÏÎ¼ÎµÎ½Î¿Ï Î¼Îµ ÏÎ¹Ï ÏÏÏÏÏ ÏαÏαδεκÏÎÏ ÎºÎ¿ÏμολογικÎÏ Î±ÏÏÏειÏ. ÎÏÏι η ÎεÏά ÎξÎÏαÏη μεÏÎÏÏεÏε Ïην Ïοινή ÏÎ¿Ï Î¸Î±Î½Î¬ÏÎ¿Ï Ïε καÏâ οίκον ÏεÏιοÏιÏμÏ, ÏÏÎ¿Ï ÎºÎ±Î¹ Ïελικά ÏÎθανε αÏÏ ÏÏ ÏÎ¹ÎºÏ Î¸Î¬Î½Î±Ïο.
ΠΡÏÎ»Î¿Ï ÏÎ¿Ï Î¤Î·Î»ÎµÏκÏÏιοÏ
ÎενÏÏÎ¹ÎºÏ ÏÏλο ÏÏην εξÎλιξη ÏÎ·Ï Î³Î½ÏÏÎ·Ï Î³Î¹Î± Ïο ΣÏμÏαν ÎÏειξε η Î±Î½Î±ÎºÎ¬Î»Ï Ïη ÏÎ¿Ï ÏηλεÏκÏÏÎ¹Î¿Ï .
ÎεÏά αÏÏ Ïην Î±Î½Î±ÎºÎ¬Î»Ï Ïη Î±Ï Ïή, η ÎÏÎµÏ Î½Î± ÏÎ¿Ï Î£ÏμÏανÏÎ¿Ï Î±ÏÏίζει να ÏαίÏνει Ïη μοÏÏή Î¼Î¹Î±Ï ÎµÏιÏÏÎ·Î¼Î¿Î½Î¹ÎºÎ®Ï ÎµÏγαÏίαÏ. Îε Ïη βοήθεια Î±Ï ÏÎ¿Ï ÏÎ¿Ï Î¿ÏÎ³Î¬Î½Î¿Ï , εÏιÏεÏÏθηκε η διεÏÏÏ Î½Ïη ÏÏν οÏαÏÏν ÏÏον άνθÏÏÏο οÏίÏν ÏÎ¿Ï .
ÎÏÏ Ïην ημÎÏα ÏÎ¿Ï Î¿ ÎÎ±Î»Î¹Î»Î±Î¯Î¿Ï ÎÏÏÏεÏε, για ÏÏÏÏη ÏοÏά Ïο ÏηλεÏκÏÏιο ÏÏÎ¿Ï Ïον Î¿Ï ÏÎ±Î½Ï ÎºÎ±Î¹ είδε Ïα Î¿Ï Ïάνια ÏÏμαÏα Î¼ÎµÎ³ÎµÎ½Î¸Ï Î¼Îνα, γεγονÏÏ ÏÎ¿Ï Î´ÎµÎ½ είÏε ÏÏ Î¼Î²ÎµÎ¯ ÏοÏΠμÎÏÏι ÏÏÏε, η ανθÏÏÏÏÏηÏα άλλαξε μια για ÏάνÏα. Îια ÏαÏάδειγμα ήÏαν ο ÏÏÏÏÎ¿Ï ÏÎ¿Ï ÎµÎ¯Î´Îµ ÏÏη ÏÎ¬Î½Ï ÏÏη Σελήνη, ÏÎ¿Ï Ï Î´Î¿ÏÏ ÏÏÏÎ¿Ï Ï ÏÎ¿Ï Îία, Ïο μιÏοÏÎγγαÏο ÏÎ·Ï ÎÏÏοδίÏηÏ, ÏÎ¿Ï Ï Î´Î±ÎºÏÏ Î»Î¯Î¿Ï Ï ÏÎ¿Ï ÎÏÏÎ½Î¿Ï ÎºÎ±Î¹ ÏÎ¹Ï ÎºÎ·Î»Î¯Î´ÎµÏ ÏÎ¿Ï ÎÎ»Î¹Î¿Ï .
ÎÏαν ο ÎÎ±Î»Î¹Î»Î±Î¯Î¿Ï Î±Î½Î±ÎºÏίνÏÏε ÏÏι είδε με Ïο ÏηλεÏκÏÏÎ¹Ï ÏÎ¿Ï ÏÏη ÏÏην Σελήνη, ο ÏιλÏÏοÏÎ¿Ï Cesare Cremonini ήÏαν ÎÎ½Î±Ï Î±ÏÏ Î±Ï ÏοÏÏ ÏÎ¿Ï Î±Ïνήθηκαν ακÏμα και να ελÎÎ³Î¾Î¿Ï Î½ κοιÏÏνÏαÏ, ιÏÏÏ ÏιζÏÎ¼ÎµÎ½Î¿Ï ÏÏι ο ÎÏιÏÏοÏÎÎ»Î·Ï ÎµÎ¯Ïε αÏοδείξεί ÏÏι η Σελήνη ήÏαν ÏÎλεια ÏÏαίÏα. Îνάλογα ÏÏοβλήμαÏα ÏÏοÎÎºÏ Ïαν αÏÏ Ïην Î±Î½Î±ÎºÎ¬Î»Ï Ïη ÏÏν ηλιακÏν κηλίδÏν.
ÎαÏά ÏαÏÏμοιο ÏÏÏÏο άλλαξε ÏÏαν ο άνθÏÏÏÎ¿Ï ÎÏÏÏεÏε, για ÏÏÏÏη ÏοÏά, Ïο μικÏοÏκÏÏιο ÏÏÎ¿Ï Î¿ÏιδήÏοÏε Ïο ÎμÏÏ Ïο και άÏÏ Ïο και είδε Ïη δομή ÏÎ¿Ï Ï.
ΣÏη ÏημεÏινή μάλιÏÏα εÏοÏή, με Ïη ÏÏηÏιμοÏοίηÏη ÏÏν ηλεκÏÏονικÏν καÏοÏÏÏικÏν ÏηλεÏκοÏίÏν, Ïα οÏοία ÏαÏÎ¿Ï ÏÎ¹Î¬Î¶Î¿Ï Î½ ÏÎ¿Î»Ï Î¼Î¹ÎºÏή διάθλαÏη και αξιÏλογη ικανÏÏηÏα μεγÎÎ¸Ï Î½ÏηÏ, δÏθηκε η Î´Ï Î½Î±ÏÏÏηÏα να μελεÏηθοÏν κÏÏμοι ÏÎ¿Ï Î±ÏÎÏÎ¿Ï Î½ εκαÏομμÏÏια ÎÏη ÏÏÏÏÏ Î±ÏÏ Ïη Îη.
ÎεÏÏÏν και ÎαÏÏÏηÏα
Το ÎÏÎ¿Ï ÏÎ¿Ï ÏÎθανε ο ÎαλιλαίοÏ, δηλ. Ïο 1642, γεννήθηκε ÎÎ½Î±Ï Î¬Î»Î»Î¿Ï, εÏίÏÎ·Ï ÏÎ¿Î»Ï Î¼ÎµÎ³Î¬Î»Î¿Ï ÎµÏιÏÏήμÏν, ο ÎÏεÏανÏÏ ÎÏαάκ ÎεÏÏÏν ο οÏοίοÏ, ÏÏÏÏ ÎºÎ±Î¹ ο ÎαλιλαίοÏ, ÎζηÏε μÎÏÏι Ïα βαθιά ÏÎ¿Ï Î³Î·ÏαÏειά (1642-1727). Î ÎεÏÏÏÎ½Î±Ï Î´Î·Î¼Î¿ÏÎ¯ÎµÏ Ïε Ïο 1687 Ïο βιβλίο ÏÎ¿Ï Î¼Îµ ÏίÏλο «ΦιλοÏοÏία ÏÏν Î¦Ï ÏικÏν ÎÏιÏÏημÏν», Îνα αÏÏ Ïα ÏημανÏικÏÏεÏα βιβλία ÏÎ·Ï Î±Î½Î¸ÏÏÏÏÏηÏÎ±Ï Î±ÏÎ¿Ï ÎµÏηÏÎαÏε βαθÏÏαÏα Ïην ανÏίληÏη ÏÎ¿Ï Î±Î½Î¸ÏÏÏÎ¿Ï Î³Î¹Î± Ïο ΣÏμÏαν. Îκεί ο ÎεÏÏÏν, με βάÏη Ïη θεÏÏία ÏÎ·Ï Î²Î±ÏÏÏηÏαÏ, διαÏÏ ÏÏνει Ïη μαθημαÏική θεμελίÏÏη, ÏÎ¿Ï ÎºÎ±Î»ÏÏÏει και εÏαληθεÏει ÏÏι μÏνο Ïα ÎµÏ ÏήμαÏα ÏÎ¿Ï ÎÎ±Î»Î¹Î»Î±Î¯Î¿Ï Î³Î¹Î± Ïο ÎÎ»Î¹Î±ÎºÏ Î¼Î±Ï ÏÏÏÏημα, αλλά και για Ïο γαλαξία μαÏ, και για Ïο ÏÏμÏαν ολÏκληÏο.
ÎÏÏÏ ÏÏοανÏÎÏθηκε, ÏÏιν αÏÏ Ïο ÎεÏÏÏνα Ï ÏήÏξαν Î´Ï Î¿ βαÏικÎÏ Î±ÏÏÏÎµÎ¹Ï Î³Î¹Î± Ïο ΣÏμÏαν: Î ÎεÏκενÏÏική (ÎÏιÏÏοÏÎληÏ, Î ÏολεμαίοÏ) και η ÎλιοκενÏÏική (ÎÏίÏÏαÏÏοÏ, ÎοÏÎÏνικοÏ, ÎαλιλαίοÏ).
Î ÎεÏÏÏν ήÏθε να Ïο κάνει ακÏμα μεγαλÏÏεÏο γιαÏί ιÏÏÏ ÏίÏÏηκε ÏÏι Ïο ΣÏμÏαν είναι άÏειÏο, και ÏÏ ÎµÎº ÏοÏÏÎ¿Ï Î´ÎµÎ½ Ï ÏάÏÏει κάÏοιο Ïημείο ÏÏο ΣÏμÏαν ÏÎ¿Ï Î½Î± είναι Ïο κÎνÏÏο ÏÎ¿Ï ÎºÏÏÎ¼Î¿Ï .
Πδε Îη είναι ÎÎ½Î±Ï ÏÏ Î½Î·Î¸Î¹ÏμÎÎ½Î¿Ï ÏλανήÏÎ·Ï Î¼ÎÏα Ïε Îνα Îαλαξία, Ïο δε ΣÏμÏαν είναι άÏειÏο και αÏοÏελείÏαι αÏÏ Î´Î¹ÏεκαÏομμÏÏια ÎαλαξίεÏ.
Î ÏÏ Î¼Î²Î¿Î»Î® ÏÎ·Ï Î£ÏεÏικÏÏηÏαÏ
ΣÏÎ¹Ï Î±ÏÏÎÏ ÏÎ¿Ï ÎµÎ¹ÎºÎ¿ÏÏÎ¿Ï Î±Î¹Ïνα μια ÏιονοÏÏιβάδα αÏÏ Î±Î½Î±ÎºÎ±Î»ÏÏÎµÎ¹Ï Î¬Î»Î»Î±Î¾Î±Î½ ακÏμα ÏαÏαÏÎÏα Ïην ανÏίληÏη ÏÎ¿Ï Î±Î½Î¸ÏÏÏÎ¿Ï , ÏÏÏο για Ïο ÏÏμÏαν (Ïον μακÏÏκοÏμο), ÏÏο και για Ïη δομή ÏÎ·Ï ÏÎ»Î·Ï (Ïον μικÏÏκοÏμο). Το 1915, ο ÏÏ ÏικÏÏ Einstein, δημοÏÎ¯ÎµÏ Ïε Ïο βιβλίο ÏÎ¿Ï Î¼Îµ ÏίÏλο «ΠÎÎµÎ½Î¹ÎºÎµÏ Î¼Îνη ÎεÏÏία ÏÎ·Ï Î£ÏεÏικÏÏηÏαÏ», Îνα βιβλίο ανάλογηÏ, ίÏÏÏ ÎºÎ±Î¹ μεγαλÏÏεÏÎ·Ï ÏημαÏÎ¯Î±Ï Î¼Îµ Î±Ï ÏÏ ÏÎ¿Ï ÎεÏÏÏνα. Î Einstein βελÏιÏνει Ïην ανÏίληÏή Î¼Î±Ï Î³Î¹Î± Ïο ΣÏμÏαν, διοÏθÏνονÏÎ±Ï ÎºÎ±Î¹ ÏÏ Î¼ÏληÏÏνονÏÎ±Ï Ïον ÎεÏÏÏνα Ïε Ïολλά Ïημεία.
ÎιαÏοÏÎÏ ÎÎµÏ ÏÏÎ½ÎµÎ¹Î¿Ï ÎºÎ±Î¹ ΣÏεÏικιÏÏÎ¹ÎºÎ¿Ï Î£ÏμÏανÏοÏ
Îια ÏαÏάδειγμα, ο ÎεÏÏÏÎ½Î±Ï Î¸ÎµÏÏοÏÏε ÏÏι Ïο ÏÏμÏαν είναι ÏÏαθεÏÏ, με Ïην Îννοια ÏÏι Ïλα Ïα Î¿Ï Ïάνια ÏÏμαÏα Ï ÏήÏξαν ανÎκαθεν ÏÏÏÏ ÎµÎ¯Î½Î±Î¹ ÏήμεÏα και ÏÏι κινοÏνÏαι αÏμονικά ÏÏον Î¿Ï ÏανÏ. ÎμÏÏ, ÏÏμÏÏνα με Ïο νÏμο ÏÎ·Ï Î²Î±ÏÏÏηÏαÏ, θα ÎÏÏεÏε Ïο Îνα Î¿Ï Ïάνιο ÏÏμα να ελκÏει και εÏομÎνÏÏ Î½Î± ÏληÏιάζει Ïο άλλο και ÎÏÏι Ïιγά-Ïιγά Ïλα Ïα Î¿Ï Ïάνια ÏÏμαÏα να Î¼Î±Î¶ÎµÏ ÏοÏν Ïâ Îνα Ïημείο, Ïο Îνα εÏÎ¬Î½Ï ÏÏο άλλο, Ïαν ÎÎ½Î±Ï ÏÎ¿Î»Ï Î¼ÎµÎ³Î¬Î»Î¿Ï ÏÏÏÏÏ Î±ÏÏ Î¿Ï Ïάνια ÏÏμαÏα. Το γιαÏί Î±Ï ÏÏ Î´ÎµÎ½ ÏÏ Î¼Î²Î±Î¯Î½ÎµÎ¹ δεν μÏοÏοÏÏε να Ïο εξηγήÏει και Ïο αÏÎδιδε Ïε θεÏκή δÏναμη, ÏÎ¿Ï ÎºÏαÏοÏÏε Ïα Î¿Ï Ïάνια ÏÏμαÏα ÏÏο ÏÏμÏαν ÏÏÎ¹Ï Î¸ÎÏÎµÎ¹Ï ÏÎ¿Ï Ï ÎºÎ±Î¹ εÏομÎνÏÏ Î¿Î»ÏκληÏο Ïο ÏÏμÏαν Ïε ÏÏαθεÏή καÏάÏÏαÏη. Îε Ïην άÏοÏη Î±Ï Ïή ÏÏ Î¼ÏÏνηÏε Î¿Ï ÏιαÏÏικά και ο ÎÏνÏÏάιν, αλλά διαÏÏνηÏε εν μÎÏει Ï ÏοÏÏηÏίζονÏÎ±Ï ÏÏι κάÏοια Î¿Ï Ïάνια ÏÏμαÏα μÏοÏοÏν νâ αλλοιÏθοÏν, ÏÏÏÏ Ï.Ï. ÎÎ½Î±Ï Î¼ÎµÎ³Î¬Î»Î¿Ï Î±ÏÏÎÏÎ±Ï Î½Î± καÏαÏÏεÏÏει Ïε αÏÏÎÏα νεÏÏονίÏν ή να γίνει μια μαÏÏη ÏÏÏÏα. Îâ Î±Ï Ïή Ïην Îννοια, ο ÎÏνÏÏάιν Ï ÏοÏÏήÏιζε ÏÏι Ïο ÏÏμÏαν δεν είναι ÏÏαθεÏÏ, αλλά Î´Ï Î½Î±Î¼Î¹ÎºÏ.
ΧÏÏÏÏÏονοÏ
Πμεγάλη ÏÏ Î¼Î²Î¿Î»Î® ÏÎ¿Ï Einstein οÏείλεÏαι ÏÏην ειÏαγÏγή Î¼Î¹Î±Ï Î½ÎÎ±Ï ÎÎ½Î½Î¿Î¹Î±Ï ÏÏ Î²Î¬ÏÎ·Ï Î¼ÎµÎ»ÎÏÎ·Ï ÎºÎ±Î¹ εÏÎ¼Î·Î½ÎµÎ¯Î±Ï ÏÎ¿Ï Î£ÏμÏανÏοÏ, ÏÎ·Ï ÎÎ½Î½Î¿Î¹Î±Ï ÏÎ¿Ï Î§ÏÏÏÏÏÎ¿Î½Î¿Ï .
Î ÎÏιÏÏοÏÎÎ»Î·Ï Ï ÏοÏÏήÏιζε ÏÏι και ο ΧÏÏÎ¿Ï ÎºÎ±Î¹ ο ΧÏÏÎ½Î¿Ï ÎµÎ¯Î½Î±Î¹ αÏÏÎ»Ï Ïοι.
Î ÎεÏÏÏν Ï ÏοÏÏήÏιζε ÏÏι ο ÏÏÏÎ¿Ï ÎµÎ¯Î½Î±Î¹ ÏÏεÏικÏÏ, αλλά ο ÏÏÏÎ½Î¿Ï ÎµÎ¯Î½Î±Î¹ αÏÏÎ»Ï ÏοÏ.
Î Einstein αÏÎδειξε ÏÏι και ο XÏÏÎ½Î¿Ï ÎºÎ±Î¹ ο ΧÏÏÎ¿Ï ÎµÎ¯Î½Î±Î¹ ÎνÏÏÏηÏÎµÏ ÏÏεÏικÎÏ ÎºÎ±Î¹ αδιαÏÏÏιÏÏÎµÏ ÎºÎ±Î¹ ÏÏι Ïο ΣÏμÏαν Ï ÏάÏÏει και εξελίÏÏεÏαι μÎÏα ÏÏο ΧÏÏÏÏÏονο.
ÎιαÏÏολή ΣÏμÏανÏοÏ
Το 1929, ο Edwin Hubble (1888-1953), αÏÎδειξε ÏÏι Ïο ΣÏμÏαν δεν είναι ÏÏÏÏ Ïο ÏανÏάÏÏηκαν ο ÎεÏÏÏν και ο Einstein, αλλά είναι Îνα ΣÏμÏαν ÏÎ¿Ï ÏÏ Î½ÎµÏÏÏ Î´Î¹Î±ÏÏÎλλεÏαι. Î£Ï Î³ÎºÎµÎºÏιμÎνα, Î±Î½Î±ÎºÎ¬Î»Ï Ïε ÏÏι οι ÎÎ±Î»Î±Î¾Î¯ÎµÏ Î±ÏομακÏÏνονÏαι μεÏÎ±Î¾Ï ÏÎ¿Ï Ï Î¼Îµ μεγάλη ÏαÏÏÏηÏα, η δε ÏαÏÏÏηÏα Î±Ï Ïή μεγαλÏνει (γÏαμμικά), ÏÏαν μεγαλÏνει και η αÏÏÏÏαÏη ÏÎ¿Ï Î±ÏομακÏÏ Î½ÏÎ¼ÎµÎ½Î¿Ï Î³Î±Î»Î±Î¾Î¯Î±. Î Î±Î½Î±ÎºÎ¬Î»Ï Ïη ÏÎ¿Ï Hubble άÏηÏε καÏάÏληκÏο Ïον Einstein, καθÏÏ Î»ÎγεÏαι ÏÏι ÏÏαν ÏληÏοÏοÏήθηκε Ïην Î±Î½Î±ÎºÎ¬Î»Ï Ïη ÏÎ¿Ï Hubble αναÏÏνηÏε: «ÎÏ ÏÏ Ïο Î»Î¬Î¸Î¿Ï ÏÎ¿Ï Îκανα είναι Ïο μεγαλÏÏεÏο ÏÎ·Ï Î¶ÏÎ®Ï Î¼Î¿Ï Â» (δηλ. Ïο ÏÏι ÏίÏÏÎµÏ Îµ ÏÏι Ïο ΣÏμÏαν δεν διαÏÏÎλλεÏαι οÏÏε ÏÏ ÏÏÎλλεÏαι, αλλά ÏαÏαμÎνει ÏÏαθεÏÏ).
Î Î±Î½Î±ÎºÎ¬Î»Ï Ïη ÏÎ¿Ï Hubble ÏÏι Ïο ΣÏμÏαν διαÏÏÎλλεÏαι άλλαξε Ïιζικά Ïην ανÏίληÏή Î¼Î±Ï Î³Î¹Î± Î±Ï ÏÏ. Το ÏÏι διαÏÏÎλλεÏαι Ïο ΣÏμÏαν Ïημαίνει ÏÏι ÏÏÎ¿Î·Î³Î¿Ï Î¼ÎνÏÏ Î®Ïαν Ïιο μικÏÏ. ÎάλιÏÏα, ÏηγαίνονÏÎ±Ï ÏÎ¿Î»Ï ÏίÏÏ ÏÏο ΧÏÏνο Ïο ÏαίνεÏαι να ήÏαν Îνα Ï Î»Î¹ÎºÏ Ïημείο. Îι ÏÏγÏÏονοι αÏÏÏοÏÏ Ïικοί, μεÏÎ±Î¾Ï ÏÏν οÏοίÏν και ο ΣÏίβεν Îawking, Ï ÏοÏÏηÏÎ¯Î¶Î¿Ï Î½ ÏÏι ÏÏάγμαÏι ÎÏÏι Îγινε, ÏÏι δηλ. Ïλα άÏÏιÏαν με Ïη Îεγάλη ÎκÏηξη και ÎκÏοÏε Î±Ï ÏÏ Î´Î¹Î±ÏÏÎλλεÏαι ÏÏ Î½ÎµÏÏÏ. Το γεγονÏÏ ÏÏι Ïο ΣÏμÏαν διαÏÏÎλλεÏαι, ÏÏÏÏ Î®Ïαν αναμενÏμενο, μεÏÎÏεÏε Ïο θÎμα ÏÎ·Ï Î´Î·Î¼Î¹Î¿Ï ÏÎ³Î¯Î±Ï ÏÎ¿Ï ÏÏμÏανÏÎ¿Ï Î±ÏÏ Ïον ÏÏÏο ÏÎ·Ï ÎεÏαÏÏ ÏÎ¹ÎºÎ®Ï ÎºÎ±Î¹ ÏÎ·Ï ÎÎµÎ¿Î»Î¿Î³Î¯Î±Ï ÏÏον ÏÏÏο ÏÎ·Ï ÎÏιÏÏήμηÏ.
ΣκοÏεινή Îλη και ΣκοÏεινή ÎνÎÏγεια
Î ÏÏÏÏαÏη θεÏÏία Ï ÏοÏÏηÏίζει ÏÏι ÏÎÏα αÏÏ Ïην Ïλη ÏÎ¿Ï Î£ÏμÏανÏÎ¿Ï ÏÎ¿Ï Î¼ÎÏÏι ÏήμεÏα γνÏÏίζαμε, Ï ÏάÏÏει και η «ÏκοÏεινή Ïλη». ΠΣκοÏεινή Îλη ÎºÏ ÏιαÏÏεί ÏÏο ÏÏμÏαν (ÏÎ¬Î½Ï Î±ÏÏ Ïο 90% ÏÎ·Ï ÏÎ»Î·Ï ÏÎ¿Ï Î£ÏμÏανÏÎ¿Ï ÎµÎ¯Î½Î±Î¹ ÏκοÏεινή) και ÏαίνεÏαι ÏÏι λειÏÎ¿Ï Ïγεί ÎµÏ ÎµÏγεÏικά ÏÏο ÏαινÏμενο ÏÎ·Ï Î´Î¹Î±ÏÏÎ¿Î»Î®Ï ÏÎ¿Ï ÏÏμÏανÏοÏ, δηλ. Ïο ÏÏÏÏÏνει ÏÏÎ¿Ï Ïα «ÎξÏ» και γιâ Î±Ï ÏÏ ÎºÎ±Ïά κÏÏιο λÏγο, Ïο ÏÏμÏαν διαÏÏÎλλεÏαι. ÎνομάζεÏαι ÏκοÏεινή Ïλη γιαÏί δεν ακÏινοβολεί και εÏομÎνÏÏ Î´ÎµÎ½ ÏαίνεÏαι.
Î Î¿Î»Ï ÏÏ Î¼ÏανÏικÎÏ ÎÏÏÏειÏ
ΤÎλοÏ, ÏημειÏÎ½Î¿Ï Î¼Îµ ÏÏι Ï ÏοÏÏηÏίζεÏαι η άÏοÏη ÏÏι Ïο ΣÏμÏαν ÏÏο οÏοίο ζοÏμε δεν είναι Ïο μÏνο. Î¥ÏάÏÏÎ¿Ï Î½ και άλλα ΣÏμÏανÏα, Ïα οÏοία ενδÎÏεÏαι να είναι Ïιο ενδιαÏÎÏονÏα και Ïιο ενÏÏ ÏÏÏιακά και Ïιο ÏμοÏÏα αÏÏ Ïο Î´Î¹ÎºÏ Î¼Î±Ï.
ΣÏμÏαν και Î¦Ï ÏικÎÏ ÎεÏÏίεÏ
ΣήμεÏα Ï ÏάÏÏÎ¿Ï Î½ δÏο βαÏικÎÏ ÏÏοÏεγγίÏÎµÎ¹Ï ÏÎ·Ï Î¦Ï ÏÎ¹ÎºÎ®Ï Î³Î¹Î± Ïο ΣÏμÏαν. Πμία εξηγεί Ïον ÎεγάκοÏμο (είναι η θεÏÏία ÏÎ·Ï ÏÏεÏικÏÏηÏÎ±Ï ÏÎ¿Ï Einstein) και η άλλη εξηγεί Ïον MικÏÏκοÏμο (είναι η ÎβανÏική ÎεÏÏία ÏÎ¿Ï Schrodinger, ÏÎ¿Ï Heisenberg, ÏÎ¿Ï Planck και άλλÏν). ΠθεÏÏία ÏÎ·Ï Î£ÏεÏικÏÏηÏÎ±Ï Î´ÎµÎ½ μÏοÏεί να εÏμηνεÏÏει Ïο ÎικÏÏκοÏμο, αλλά οÏÏε και η ÎβανÏομηÏανική μÏοÏεί να εÏμηνεÏÏει Ïον ÎεγάκοÏμο.
Πανάγκη για μία και μÏνη θεÏÏία ÏÎ¿Ï Î¸Î± είναι ικανή να εÏμηνεÏÏει και Ïον μακÏÏκοÏμο και Ïον μικÏÏκοÏμο είναι ÏÏοÏανήÏ. Îια ÏÎÏοια θεÏÏία ονομάζεÏαι «ενοÏοιημÎνη θεÏÏία» ή «ÎεÏÏία ÏÎ¿Ï Î Î±Î½ÏÏÏ». Îια ÏÎÏοια θεÏÏία εÏιδιÏÎºÎ¿Ï Î½ ÏÎ¹Ï ÏÎµÎ»ÎµÏ ÏÎ±Î¯ÎµÏ Î´ÎµÎºÎ±ÎµÏÎ¯ÎµÏ Ïολλοί θεÏÏηÏικοί ÏÏ Ïικοί αÏανÏαÏÎ¿Ï ÏÎ·Ï ÎηÏ, αλλά ακÏμα δεν Ïα ÎÏÎ¿Ï Î½ καÏαÏÎÏει (ο Einstein αÏιÎÏÏÏε Ïα ÏÎµÎ»ÎµÏ Ïαία ÏÏÏνια ÏÎ·Ï Î¶ÏÎ®Ï ÏÎ¿Ï ÏÏο θÎμα ÏÎ·Ï Î¸ÎµÏÏÎ¯Î±Ï ÏÏν ÏάνÏÏν, ÏÏÏÎ¯Ï ÏμÏÏ ÎµÏιÏÏ Ïία).
ΣÏμÏαν και ÎÏή
ΠζÏή είναι Îνα ÏαινÏμενο ιδιαίÏεÏÎ·Ï ÏημαÏÎ¯Î±Ï Î³Î¹Î± Ïο ΣÏμÏαν. ΠθÎÏη ÏÎ·Ï Î¶ÏÎ®Ï Î¼ÎÏα Ïε Î±Ï ÏÏ Î¸Î± ÏεÏιγÏαÏεί Ïε ιδιαίÏεÏο άÏθÏο ÏÎ¿Ï Î¸Î± διαμοÏÏÏθεί ÏÏην ÎµÎ³ÎºÏ ÎºÎ»Î¿Ïαίδεια.
ΣÏμÏαν και ÎεÏÏ
Î ÏÏαÏξη η μη ενÏÏ ÎÎµÎ¿Ï - ÎÎ·Î¼Î¹Î¿Ï ÏÎ³Î¿Ï ÏÎ¿Ï Î£ÏμÏανÏÎ¿Ï ÎµÎ¯Î½Î±Î¹ Îνα, εÏίÏηÏ, ÏÎ¿Î»Ï Î±ÎºÎ±Î½Î¸ÏÎ´ÎµÏ Î¶Î®Ïημα. Î ÏÏÎÏη ÏÎ·Ï ÎÎ½Î½Î¿Î¹Î±Ï "ÎεÏÏ" με Ïο ΣÏμÏαν θα ÏεÏιγÏαÏεί Ïε ιδιαίÏεÏο άÏθÏο ÏÎ¿Ï Î¸Î± διαμοÏÏÏθεί ÏÏην ÎµÎ³ÎºÏ ÎºÎ»Î¿Ïαίδεια.
ÎÏδεκα ÎναÏάνÏηÏα ÎÏÏÏήμαÏα
Îι δÏδεκα κÏίÏÎ¹Î¼ÎµÏ ÎµÏÏÏήÏÎµÎ¹Ï ÏÎ¿Ï Î· αÏάνÏηÏή ÏÎ¿Ï Ï Î±Î³Î½Î¿ÎµÎ¯Ïαι ή αμÏιÏβηÏείÏαι (αλλά ÏÎ±Ï ÏÏÏÏονα, θεÏÏείÏαι άκÏÏÏ Î±ÏαÏαίÏηÏη για Ïην ÏεÏαιÏÎÏÏ ÎºÎ±ÏανÏηÏη ÏÎ¿Ï Î£ÏμÏανÏοÏ) είναι:
- ΠοιÎÏ ÎµÎ¯Î½Î±Î¹ οι Î¼Î¬Î¶ÎµÏ ÏÏν νεÏÏίνÏν, και ÏÏÏ ÎÏÎ¿Ï Î½ διαμοÏÏÏÏει Ïην εξÎλιξη ÏÎ¿Ï Î£ÏμÏανÏοÏ;
- Îίναι Ïα ÏÏÏÏÏνια αÏÏαθή;
- Î ÏÏ ÏÏοήλθαν Ïα Ïημικά ÏÏοιÏεία αÏÏ Ïον ÏίδηÏο ÎÏÏ Ïο Î¿Ï Ïάνιο;
- Î¥ÏάÏÏÎ¿Ï Î½ νÎÎµÏ ÎºÎ±ÏαÏÏάÏÎµÎ¹Ï ÏÎ·Ï ÎÎ»Î·Ï ÏÏÎ¹Ï ÎµÎ¾Î±Î¹ÏεÏικά Ï ÏηλÎÏ ÏÏ ÎºÎ½ÏÏηÏÎµÏ ÎºÎ±Î¹ θεÏμοκÏαÏίεÏ;
- Îίναι η ÎβανÏική ÎεÏÏία η ακÏÎ¹Î²Î®Ï Î¸ÎµÏÏία για Ïον ÎικÏÏκοÏμο και Ïο ΦÏÏ Î® αÏαιÏείÏαι μια νÎα θεÏÏία ÏÏÎ¹Ï Ï ÏηλÏÏεÏÎµÏ ÎµÎ½ÎÏγειεÏ;
- Îίναι η Îενική ΣÏεÏικÏÏηÏα ÏÎ¿Ï Einstein η ÏÏÏαÏη και ÏÏÏÏή θεÏÏία για Ïην ÎαÏÏÏηÏα;
- Îίναι η θεÏÏία ÏÎ¿Ï Big Bang η ÏÏÏÏή θεÏÏία για Ïην ÎÎ·Î¼Î¹Î¿Ï Ïγία ÏÎ¿Ï Î£ÏμÏανÏοÏ;
- ÎÏÏ Ïοιά ÏÏμαÏίδια αÏοÏελείÏαι η ΣκοÏεινή Îλη;
- Ποιά είναι η ÏÏÏη ÏÎ·Ï Î£ÎºÎ¿ÏÎµÎ¹Î½Î®Ï ÎνÎÏγειαÏ;
- Îίναι η ÎεÏÏία ΧοÏδÏν η ÏÏÏÏή θεÏÏία ÎνοÏοίηÏÎ·Ï ÏλÏν ÏÏν ΠεδίÏν και εÏομÎνÏÏ Î· ÎεÏÏία ÏÎ¿Ï Î Î±Î½ÏÏÏ;
- Î¥ÏάÏÏÎ¿Ï Î½ οι Î ÏÏÏθεÏÎµÏ ÎιαÏÏάÏÎµÎ¹Ï Î´Î·Î». Î¬Î»Î»ÎµÏ ÏÏÏοÏÏονικÎÏ Î´Î¹Î±ÏÏάÏειÏ;
- Î ÏοαÏαιÏείÏαι η ÏÏαÏξη ÎÎµÎ¿Ï - ÎÎ·Î¼Î¹Î¿Ï ÏÎ³Î¿Ï Î³Î¹Î± Ïην γÎνεÏη ÏÎ¿Ï Î£ÏμÏανÏοÏ;
ÎιβλιογÏαÏία
- Întroduction to Cosmology, J.V.Narlikar, Cambridge Univ. Press, 1993
- The First Three Minutes: A Modern View of the Origin of the Universe, David Weinberg, BasicBooks
- Î ÎÏαÏÏή ÏÎ¿Ï Î£ÏμÏανÏοÏ, John Barrow, Îκδ. ÎάÏοÏÏÏο, 1995
- Perspectives in Astrophysical Cosmology, Martin Rees, Cambridge Univ. Press, 1995
- The Quest for the Cosmological Parameters, Manolis Plionis, Springer Lecture Notes in Physics Vol. 592, p.147, eds. Cotsakis & Papantonopoulos, 2002
Îλληνική ÎÏÏογÏαÏία
- Το ÏαÏÏν άÏθÏο ÏÏηÏίζεÏαι ÏÏο άÏθÏο Î±Ï ÏÏ ÏÎ·Ï Livepedia
- [ http://www.astro.noa.gr/journal/Periodic/journal_03plionis.htm ÎÏÏεÏοÏκοÏείο ÎθηνÏν]
- Îία ÏÎ¿Î»Ï ÎµÎ½Î·Î¼ÎµÏÏÏική ÏÏοÏÏÎγγιÏη ÏÎ·Ï ÎÎ½Î½Î¿Î¹Î±Ï ÏÎ¿Ï Î£ÏμÏανÏοÏ
- Neo.gr - Î ÏληÏÎÏÏεÏη ιÏÏοÏία ÏÎ·Ï ÎξÎÎ»Î¹Î¾Î·Ï ÏÎ¿Ï Î£ÏμÏανÏÎ¿Ï ÏÏο ÎÎ»Î»Î·Î½Î¹ÎºÏ ÎιαδίκÏÏ Î¿
Îγγλική ÎÏÏογÏαÏία
(ÎήÏθηκε αÏÏ Ïην Îγγλική Wikipedia)
- Stephen Hawking's Universe - Where do we come from? How did the universe begin? Why is the universe the way it is? How will it end?
- Richard Powell: An Atlas of the Universe - a series of images at various scales, with explanations.
- Cosmos - an "illustrated dimensional journey from microcosmos to macrocosmos"
- Age of the Universe at Space.Com
- My So-Called Universe by Jim Holt, on various arguments for and against an infinite universe and parallel universes
- Parallel Universes by Max Tegmark
- Logarithmic Maps of the Universe
- Seti@Home - the Search for Extraterrestrial Intelligence
- Universe - Space Information Centre by Exploreuniverse.com
- Number of Galaxies in the Universe
- Size of the Universe at Space.Com
- Illustration comparing the sizes of the planets with each other, the sun, and other stars